Sportski savez grada Subotice

Atletika

Subotica, centar ženske atletike

Atletski život u Subotici razvija se od 1945. godine. Najkvalitetniji atletičari okupili su se u bivšem Sportskom društvu Radnički. Te godine atletičarke ovog Društva su među najboljim u zemlji. Taj primat zadržaće i sledeće dve godine. U gradu su, u prvim posleratnim godinama, postojala čak tri atletska kluba - Sloboda, Radnički i Spartak.
Jovan Mikić-Spartak jedno je od najznačajnijih imena subotičke atletike u predratnom periodu. Rođen u Opovu u Banatu, 13. maja 1914. godine, Jovan Mikić se atletikom počeo baviti još kao srednjoškolac u subotičkoj Bačkoj. Od 1934. godine postaje član atletske sekcije beogradske Jugoslavije. Od tada do 1939. godine standardni je reprezentativac u skoku u dalj, troskoku i skoku u vis. Prvi je Jugosloven koji je preskočio 14 metara u troskoku.
Ugledajući se na sjajnog sportistu Jovan Mikića Spartaka, subotički atletičari u posleratnim godinama takođe beleže odlične rezultate. U prvih pet godina oni su osvojili 27 titula državnih prvaka, oko 100 titula republičkih i pokrajinskih prvaka, učestvovali su na 150 takmičenja, oborili 20 državnih i preko 100 republičkih i vojvođanskih rekorda.
Atletski klub Spartak postaje centar ženske atletike u Jugoslaviji, koja svoju renesansu doživljava u prvih šest godina nakon oslobodenja. U periodu od 57 1945. do 1951. godine atletičarke našeg grada bile su najbrojnije u reprezentaciji Jugoslavije i tada je osvojeno najviše naslova državnih prvaka.

Dvanaestogodišnji preporod

Od 1951. do 1960. godine muška ekipa se po kvaliletu približava ženskoj. Ovaj period će u istoriji atletskog sporta Subotice, pa i Vojvodine, ostati zapamćen uglavnom po skormnijim rezultatima. Preporod subotičke atletike, međutim, traje od 1960. do 1972. godine. Posle toga, usledio je novi zastoj u razvoju ove sportske grane. Ponovni uspon počinje posle III Sportske olimpijade školske omladine Vojvodine, koja je 1978. godine održana u Subotici. Ova godina donosi Spartaku novu, kvalitetnu, plastičnu atletsku stazu s kompletnim borilištima i potrebnim rekvizitima. Atletičari Spartaka, najzad, dobijaju odlične uslove za rad. SOŠOV je bio podsticaj za novo „buđenje" subotičke atletike.
Od 1945. godine do danas, Atletski klub Spartak je zabeležio mnogo dobrih rezultata (do 1947. godine, samo u pojedinačnoj, a od tada i u ekipnoj konkurenciji). Atletičari su osvojili 22 titule seniorskih prvaka Jugoslavije, a 26 takmičara nastupilo je za seniorsku reprezentaciju. Znatno više titula najboljih u zemlji osvojeno je u pionirskoj i juniorskoj konkurenciji.
Jedan od najboljih atletičara Spartaka svih vremena, Laslo Ubori, bio je član štafete koja je 1972. godine nastupila na Olimpijskim igrama u Minhenu.
Značajan doprinos afirmaciji subotičke atletike u minule četiri decenije dali su, između ostalih: Jelena Mađar, Jelisaveta Varmuža, Dragutin Zurković, Ladislav Mikuška, Vince Čović, Gabor Lenđel, Laslo Ubori, Pavle Skenderović, Borbala žunji, Eva Fečkeš, Jožef Kereši, Marija Kozma, Kornelija Šinković i drugi.
Seniorski prvaci Jugoslavije od 1945. godine do danas bili su: Dragutin Zurković (110 metara prepone) 1949, 1950. i 1951. godine, sa rezultatima 15,6; 15,7; i 16,0; Branko Dangubić (bacanje koplja) 1949. godine, sa rezultatom od 60,47 metara; Pavle Skenderović (hodanje na Partizanskom maršu, 26 kilometara) 1953. godine, sa rezultatom 1:34; 10,0; Jelisaveta Varmuža (80 metara prepone) 1946. godine, sa rezultatom od 14,0 sekundi, a iste godine prva je i u skoku u dalj sa 4,75 metara; Katica Dorotić (skok u vis) 1946. godine, rezultat 1,37 metar; štafeta Spartaka 4x100 metara, 1946. godine (u sastavu: Dorotić, Čanadi, Mađar i Varmuža) s rezultatom od 55,6 sekundi; Jelena Čanadi (800 metara) 1947. godine, sa rezultatom 2:27,3; Jelena Mađar (80 metara prepone) 1947. godine, sa rezultatom 13,3 sekunde, štafeta seniorki Spartaka na 4x100 metara, 1947. godine (u sastavu: Šandorkić, Madar, Čanadi i Varmuža) sa rezultatom 53,4 sekunde; Tereza Ivanković (Kros prvenstvo Jugoslavije na 2000 metara) 1947. godine sa rezultatom 6:58,2; Jelena Varmuža (100 metara) 1948. godine sa rezultatom 13,8 sekundi, štafeta seniorki na 4x100 metara (u sastavu: Šandorkić, Kolar, Mađar i Varmuža) sa rezultatom 53,3 sekunde 1948. godine i Erika Tot, bacanje koplja, 1951. godine, sa rezultatom 35,25 metara.
Atletičari Spartaka bili su prvaci Jugoslavije u Partizanskom maršu na 26 kilometara 1959. godine. Iste godine na Balkanskom krosu Pavle Skenderović je osvojio prvo mesto.
Od 1964. do 1968. godine vrednije rezultate među seniorima Spartaka imali su Magda Palinkaš, na 800 metara, i Gabor Lenđel, na 100 metara.
Vince Čović je 1970. i 1972. godine bio prvak Jugoslavije u disciplini hodanja na 20 kilometara. Prvaci Jugoslavije 1981. godine postale su članice štafete seniorki na 4x400 metara (u sastavu: Matlak, Šinković, E. Kozma i M. Kozma), Jožef Kereši 1982. godine postaje prvak Jugoslavije na 400 metara, a titulu najboljih u zemlji 1983. godine osvaja i štafeta seniorki na 4x400 metara (u sastavu: Matlak, Šinković, E. Kozma i M. Kozma).

Brojni reprezentativci

Među vrednije rezultate koje su atletičari Spartaka ostvarili u proteklih četrdeset godina treba, svakako, uvrstiti i sledeće: Vince Čović na 20 kilometara hodanja 1969. godine osvaja drugo mesto; Ninoslava Tikvicki na 800 metara i Borbala žunji u bacanju diska i bacanju koplja, iste 1969. godine osvajaju drugo mesto u zemlji; Vince Čović, takode u disciplini hodanja na 20 kilometara 1971. godine osvaja drugo mesto; Laslo Ubori, u trci na 400 metara 1972. osvaja treće mesto; štafeta seniorki na 4x400 metara (u sastavu: Šinković, Telek, Bakai i M. Kozma) 1979. godine osvaja treće mesto; 1980. godine štafeta seniorki u ovoj disciplini (ovaj put u sastavu: Šinković, Utaši, E Kozma i M. Kozma) ponavlja isti uspeh.
Laslo Ubori 1972. godine učestvuje na 20. Olimpijadi u Minhenu (SR Nemačka), kao član štafete na 4x400 metara (Ubori, Kocuvan, Alebić i Čikić). Ekipa seniorki Spartaka osvaja peto mesto na ekipnom prvenstvu Jugoslavije za 1980. godinu.
Spartak je oduvek bio poznat i po dobrim kros-trkačima. Tako je 1978. godine atletičarima subotičkog kluba pripala titula sveukupnog pobednika Kros prvenstva Jugoslavije.
U reprezentaciji Jugoslavije, na zvaničnim susretima koje priznaje Atletski savez Jugoslavije, od 1945. do 1984. godine sudelovali su:
Seniori: Ištvan Ivanović - 24 puta, Vitomir Krivokapić - 22, Gabor Lenđel - 11, Dragutin Zurković - 10, Laslo Ubori i Jožef Kereši - po 6, Vince Čović - 3, Pavle Skenderović - 2 i Stevan Vukmanov - 1 put.
Seniorke: Kornelija Šinković - 6 puta, Jelena Mađar - 5, Marija Kozma - 4, Magda Palinkaš - 3, Jelisaveta Ivanković, Julija Gašparević, Ninoslava Tikvicki i Ana Fečkeš - po 1 put.
Članovi Atletskog kluba Spartak i danas imaju dobrih pojedinaca. Pre svih, tu su tri reprezentativke: Kornelija Šinković, Etelka Kozma i Marija Kozma. Veliki broj mladih takmičara, za sada juniora ili pionira, tek treba da dokaže svoje kvalitete.
Za sve ono što je uradio za vojvođansku i jugoslovensku atletiku, Atletski klub Spartak je dobio i brojna priznanja. Atletski savez Jugoslavije je 1981. godine Subotici poverio i organizaciju Seniorskog prvenstva države.
ženska štafeta 4x400 metara Spartaka u sastavu K Šinković, E. Kozma, M. Kozma i B. Budinski osvojila je medu seniorkama prvo mesto na šampionatu države za 1984. godinu.

Jelena Mađar, višestruka jugoslovenska reprezentativka i rekorderka u atletici (u sredini),
u jednoj trci na 80 metara sa preponama

Štafeta Spartaka 4x100 m, s leva na desno:
Varmuža, Šandorkić, Čanadi i Mađar, državne reprezentativke i rekorderke

Muška atletska ekipa Spartaka, jedna od najaboljih u državi 1947-1951.

Štafeta Spartaka 4 x 100 m. S leva na desno: K. Šinković, N. Matlak, E. Kozma i M. Kozma,
prvakinje države za seniorke 1983.

Atletičarke Spartaka sa leva na desno Mađar, Varmuža, Čanadi, Kolar, Šandorkić i Feldi,
koje su bile u polufinalu ekipnog prvenstva države u Beogradu 1948.


Laslo Ubori, reprezentativac i državni prvak, član štafete 4 x 100 m, koja je bila na XX olimpijadi 1972, u Minhenu (SR Nemačka)	Vince Čović, reprezentativac i prvak države u hodanju na 20 km

Borbala žunji, reprezentativka i prvakinja države, u bacanju diska i koplja	Eva Fečkeš, mlada reprezentativka na 800 i 1.500 metara

Gabor Lenđel, višestruki reprezentativac i rekorder u trčanju na 100 m.	Jožef Kereši, reprezentativac i prvak države za omladince na 400 m.