Sportski savez Grada Subotice

Preko 150 klubova i strukovnih saveza

Saznajte više ...
Istorijat -> Knjiga

Priznanja i nagrade

Subotički sportisti na olimpijskim igrama

Na olimpijskim igrama dosad su iz Subotice sudelovali sledeći sportisti:

ATINA - 1906. Olimpijske međuigre.
Grci su proslavljali 10 godina održavanja prve moderne Olimpijade, pa je priredba imala jubilarni karakter.
U disciplini hodanja na 3.000 metara - Subotičanin Đuro Stantić zauzeo je prvo mesto i osvojio zlatnu medalju.

PARIZ - 1924. VIII    olimpijske igre
- sudelovao je Andrija Kujundžić - Čiča, fudbaler.

AMSTERDAM - 1928. IX    olimpijske igre
- sudelovali Geza Šifliš, fudbaler,
Franjo Frelih, mačevalac, Ištvan Santo, biciklista, zatim
Mrko Boroš i Franjo Palković, rvači.

BERLIN - 1936. X        olimpijske ige:
bili su: Jovan Mikić Spartak, atletičar, Antun Fišer i Kalman Kiš, rvači, Eugen Jakobčić, mačevalac i Deneš Erdelji, biciklista.

LONDON - 1948. XIV    olimpijske igre
- bili su: gimnastičar Josip Kujundžić Kejo i fudbaler Joška Takač.

HELSINKI - 1952. XV    olimpijske igre
- sudelovali su fudbaler Tihomir Ognjanov, rvači Bela Torma i Bela Čuzdi, bokser i Pavle Šovljanski, gimnastičari Marica Ivandekić i Ede Mađar i sudija u gimnastici Josip Kujundžić Kejo.

RIM - 1960. XVII        olimpijske igre
- bili gimnastičar Milenko Lekić i rvač Stipan Doro.

MEKSIKO - 1968. XIX  olimpijske igre
- učestvovali su rvači Sreten Damjanović, Boško Marinko i Karlo Čović i plivač Slavko Kurbanović.

MINHEN - 1972.Jubilarne XX olimpijske igre
- bili su rvači Sreten Damjanović, Boško Marinko i Karlo Čović, gimnastičar Zoran Ivanović i atletičar Laslo Ubori.

MONTREAL - 1976. XXI    olimpijske igre
- sudelovali rvač Momir Petković (osvojio zlatnu medalju) i bokser Dragan Vujković.

MOSKVA - 1980. XXII    olimpijske igre
- sudelovali su rvači Karolj Kasap i Refik Memišević i bokser Geza Tumbas.

LOS ANĐELES - 1984.XXIII    olimpijske igre
- učestvovali su rvači Momir Petković, Karolj Kasap, Refik Memišević i košarkašica Cvetana Dekleva.

Subotički sportisti na mediteranskim igrama

Od osnivanja 1951. godine na Mediteranskim sportskim igrama sudeluju i jugoslovenski sportisti, a među njima i brojni Subotičani:
1967. godine - Tunis, V Mediteranske igre: odbojkaš Miodrag Gvozdenović;
1971. godine - Izmir (Turska), VI Mediteranske igre: rvači Boško Marinko, Karlo Čović, i Sreten Damjanović, bokser Dragan Vujković i odbojkaš Arpad Seker;
1975. godine - Alžir, VII Mediteranske igre: rvači Sreten Damjanović, Momir Petković i Karlo Danji;
1979. godine - Split (Jugoslavija), VIII Mediteranske igre: dizač tegova Marko Ostrogonac, hokejaši na travi Dušan Jovetić, Grgo Šmit, Josip Ivković, Petar Ronjec, Tomislav Marcikić, Imre Farkaš, Stipan Prčić i Zoltan Ćosić, plivač Tibor Rezmanj, rvači Momir Petković, Refik Memišević i Karolj Kasap, stonoteniser Zoran Kalinić;
1983. godine - Kazablanka (Maroko), IX Mediteranske igre: rvači Karolj Kasap i Refik Memišević, gimnastičar Ivan Jakovčević i atletičarka Kornelija Šinković.

Dobitnici majske nagrade SR Srbije 44-84.  

Majsku nagradu SR Srbije za stvaralaštvo u sportu i fizičkoj kulturi iz Subotice su dosad dobili:

1962. godine Eržebet Sabo, profesor fizičke kulture;
1964. godine Josip Gabrić, društveno-sportski radnik; Janoš   Ladocki,   profesor fizičke kulture; Gabor Ladocki,  profesor fizičke kulture; Rvački klub Spartak;
1969. godine Stevan Engelbreht, bokserski trener;
1970. godine Šandor Keseg, nastavnik fizičkog vaspitanja;
1972. godine Sreten Damjanović, rvač;
1973. godine Ernest Tili, društveno-sportski radnik;
1984. godine Rvački klub Spartak; Zoran Kalinić, stono-teniser

Dobitnici vojvođanske sportske nagrade Jovan Mikić Spartak

Vojvođansku sportsku nagradu Jovan Mikić Spartak, koja se dodeljuje za stvaralaštvo i istaknute uspehe u sportu i fizičkoj kulturi, primili su dosad sledeći sportisti i klubovi iz Subotice:

1968. godine
Boško Marinko, rvač;

1969. godine
Sreten Damjanović, rvač;
dr Petar Poljaković, za naučno-istraživački rad, Atletski klub Spartak;

1970. godine
Andrija Berenji, rvački trener; MEŠC (Mašinsko-elektrotehnički školski centar);

1971. godine
Stevan Crnjaković, atletski trener; Ernest Tili, društveno-sportski radnik; OVOO Narodni heroji - Čantavir;

1972. godine
Tereza Štadler, šahistkinja; Eugen Jakobčić, mačevalački trener;

1973. godine
Pal  Sikora,  atletski trener;  OVOO Kizur Ištvan, Subotica;

1974. godine
Marko Ostrogonac, dizač tegova; Sportska rubrika Subotičkih novina;

1975. godine
Čava Marković, nastavnik fizičke kulture;

1976. godine
Momir Petković, rvač; Mleva Vasić, džudistkinja; Janko Pejanović, društveno-sportski radnik; Stevan Gion, rvački trener; Sportsko društvo železničara Spartak;

1977. godine
Marija Angelović, džudistkinja;

1978. godine
Todor Rakić, stonoteniski trener; Dezider Varga, profesor fizičke kulture; Refik Memišević, rvač;

1979. godine
OVOO Jovan Jovanović Zmaj, Subotica; OVOO 10. oktobar, Subotica; Radna organizacija Sever, Subotica, Stonoteniski klub Spartak; Andrija Kmec, društveno-sportski radnik;

1981. godine    
Bela Mesaroš, stonoteniser; Karolj Kasap, rvač; Stevan Stantić, trener gimnastičara; Vladimir Večić, društveno-sportski radnik;

1982. godine     
Marko  Fabčić,   društveno-sportski radnik; Zoran Kalinić, stonoteniser; Mesna zajednica Aleksandrovo; Teniski klub Palić;

1983. godine     
Zoran Kalinić (Subotica) i Dragutin Šurbek (Zagreb), stonoteniseri. Nagradu su dobili za titulu svetskog prvaka u igri parova.

Dobitnici nagrade Sedam sekretara SKOJ-a za sportska ostvarenja

Za izuzetne uspehe u sportskom radu i sportska ostvarenja na domaćim i međunarodnim manifestacijama, nagradu Sedam sekretara SKOJ-a, koju dodeljuje Predsedništvo GK SSO Zagreba, dobijali su dosad ovi subotički sportisti:

1979. godine Momir Petković, rvač
1981. godine Refik Memišević, rvač
1983. godine Zoran Kalinić, stonoteniser

Dobitnici zlatne značke Saveza za fizičku kulturu Jugoslavije

Ovo priznanje Saveza za fizičku kulturu Jugoslavije ustanovljeno je 1976. godine povodom 30. godišnjice oslobođenja zemlje i razvoja fizičke kulture u SFRJ. Značka je izrađena prema idejnoj skici akademskog slikara Đorđa Andrejevića-Kuna iz 1947. Dodeljuje se zaslužnim sportistima Jugoslavije, trenerima i sportskim radnicima.
Iz Subotice Zlatnu značku su dosad primili:

BOKS - Dragan Vujković

DžUDO - Mileva Vasić i Marija Angelović

FUDBAL - Tihomir Ognjanov

ODBOJKA - Modrag Gvozdenović

RUKOMET - Anka Evetović, Erika Tot i Magda Hegediš

RVANJE - Sreten Damjanović, Boško Marinko, Momir Petković, Refik Memišević, Karolj Kasap, Stevan Gion i Sreten Damjanović

STONI TENIS - Vilim Harangozo. Jospi Gabrić, Zoran Kalinić i Todor Rakić.

VAZDUHOPLOVSTVO - Milan Glogovčan

Dobitnici Zlatne plakete i Srebrne lopte Fudbalskog saveza Jugoslavije
 
Društveno priznanje Zlatna plaketa Fudbalskog saveza Jugoslavije
uvedeno je povodom 50. godina postojanja FSJ (1919-1969).
Dodeljuje se organizacijama i članovima FSJ i drugim društvenim
radnicima i organizacijama.
Iz Subotice specijalnu Zlatnu plaketu dosad su primili:
Miloš Beleslin, Martin Horvacki, Andrija Kujundžić - Čiča,
Tibor Neverkla i Ljudevit Vujković - Moca.
Zlatnu plaketu primili su Mihalj Sele, Mile Pešut i dr Zoltan
Braun.
Srebrnu loptu FSJ (1944-1984) za odigranih 28 utakmica za »A« selekciju fudbalske reprezentacije Jugoslavije primio je:
Tihomir Ognjanov - Bata, fudbaler beogradske Crvene zvezde i subotičkog Spartaka.

Dobitnici Zaslužne značke FILE (Međunarodne rvačke federacije)

Za izuzetne zasluge na razvoju rvanja u grčko-rimskom stilu u zemlji i inostranstvu Zaslužne značke FILE (Međunarodne rvačke federacije - za Svet) iz Subotice primili su:
Aleksandar Vujević-Vuja, bivši rvač, međunarodni sudija i sportski trener; Antun Fišer, bivši rvač-reprezentativac, savezni trener, sudija i sportski radnik; Andrija Berenji, bivši reprezentativac, rvač i sportski trener; Stevan Gion, bivši reprezentativac, rvač i sportski trener; Boško Marinko, bivši reprezentativac, rvač, sportski radnik i sportski trener.

Sportska društva - dobitnici Oktobarske nagrade Subotice

1.    Auto-moto klub Subotica, 1968. godine
2.    Gimnastičko društvo Partizan, 1969. godine
3.    Odbojkaški klub Spartak, 1971. godine
4.    Fudbalski klub Spartak, 1972. godine
5.    Sportsko društvo železničara Spartak, 1975. godine
6.    Hokej klub na travi Subotičanka, 1979. godine
7.    Rvački klub Spartak, 1981. godine
8.    Sportsko društvo radnika HI Zorka, 1981. godine

Sportisti koji su dobili Oktobarsku nagradu Subotice

1.

 Vilim Harangozo

1964. godine

2.

 Boško Marinko

1966. godine

3.

 Ištvan Engelbreht

1967. godine

4.

 Čava Marković

1970. godine

5.

 Tamaš Korhec

1971. godine

6.

 Stevan Stantić

1972. godine

7.

 Antun Torma

1975. godine

8.

 Miodrag Gvozdenović  

 1975. godine

9.

 Momir Petković

1976. godine

10.

 Gojko Janjić

1978. godine

11.

 Mihajlo Sele

1979. godine

12.

 Stevan Gion

1982. godine

13.

 Laslo Halas

1983. godine

14.

 Tihomir Ognjanov- Bata

1984. godine

Najbolji sportski kolektivi Subotice
 
Od 1969. godine biraju se i najbolji sportski kolektivi Subotice. To su dosad bili:

1969. godine    Boks klub Spartak
1970. godine    Fudbalski klub Spartak
1971. godine    Gimnastičko društvo Partizan
1972. godine    Hokej klub na travi Elektrovojvodina i Fudbalski klub Spartak
1973. godine    Mačevalački klub Spartak
1974. godine    Hokej klub na travi Subotičanka
1975. godine    Odbojkaški klub Spartak
1976. godine    Klub za dizanje tegova Spartak i Rvački klub Spartak
1977. godine    Stonoteniski klub Spartak
1978. godine    Stonoteniski klub Spartak
1979. godine    Rvački klub Spartak
1980. godine    Rvački klub Spartak
1981. godine    Stonoteniski klub Spartak
1982. godine    Gimnastičko društvo Partizan
1983. godine    Hokej na travi Subotičanka

Najbolji sportisti Subotice

Za najbolje sportiste Subotica, u organizaciji NIO Subotičke novine i SOFK Subotice, do sada su bili izabrani:

1961. godine Nikola Špear tenis
1962. godine Ruža Košanji gimnastika
1963. godine Stipan Dora rvanje
1964. godine Tereza Štadler šah
1965. godine Boško Marinko rvanje
1966. godine Boško Marinko rvanje
1967. godine Boško Marinko rvanje
1968. godine Sreten Damjanović rvanje
1969. godine Sreten Damjanović rvanje
1970. godine Boško Marinko rvanje
1971. godine Zoran Ivanović gimnastika
1972. godine Laslo Ubori atletika
1973. godine Dragan Vujković boks
1974. godine Dragan Vujković boks
1975. godine Miodrag Gvozdenović odbojka
1976. godine Momir Petković rvanje
1977. godine Refik Memišević rvanje
1978. godine Momir Petković rvanje
1979. godine Zoran Kalinić stoni tenis
1980. godine Zoran Kalinić stoni tenis
1981. godine Refik Memišević rvanje
1982. godine Zoran Kalinić stoni tenis
1983. godine Zoran Kalinić stoni tenis

Društvena dimenzija sporta

Sport je, bez sumnje, najznačajnija oblast fizičke kulture. Sportska dostignuća su uvek u žiži interesovanja, pri čemu se često zaboravlja da, uz rekorde, tabele i bodove, postoji i društvena dimenzija sporta koja je od izuzetnog značaja.
Smisao sporta nije samo u postizanju rezultata. Sportsko takmičenje je tek jedna od mogućnosti da se čovek proverava, da vidi nivo ostvarenih sposobnosti. Tako shvatajući takmičenje, dolazi do izražaja humana strana sporta, pri čemu je rezultat izraz, pre svega, sopstvenih moći, a ne tuđe nemoći. Važna su, jedino, nova saznanja o vlastitim mogućnostima.
Prema tome, sportska borba mora postati oplemenjeno nadmetanje, koje nije usmereno protiv drugog sportiste, već je to borba sa sopstvenom prirodom, radi ovladavanja prirodnim silama.
O značaju tizičke kulture u svakodnevnom življenju ljudi, drug Tito je maja 1954. godine, u poruci Međunarodnom kongresu sportske medicine, istakao:
„Fizička kultura ima velik značaj za opšti napredak svake zemlje. Ona podiže biološku i zdravstvenu vrijednost ljudi, jača njihovu radnu sposobnost, pomaže njihovom kulturnom uzdizanju, pomaže podizanju blagostanja i zadovoljstva ljudi. . ."
Organizovanje fizičke kulture kod nas počelo je odmah nakon oslobođenja zemlje: već maja 1945. godine osnovan je u Beogradu Fiskulturni odbor Jugoslavije.
U Subotici je 24. novembra 1944. godine Mesni odbor USAOJ uputio poziv sportskoj omladini da oživi sportske aktivnosti. Juna 1945. izabran je i Mesni fiskulturni odbor. Jedna od prvih odluka bila je ona o sistemu takmičenja i mestu održavanja sportskih susreta.
Prva redovna Skupština Fiskulturnog odbora Jugoslavije održana je u Beogradu, 14-16. decembra 1945. godine, na kojoj je promenjen naziv u Fiskulturni savez Jugoslavije.
Nedelju dana kasnije, u Subotici je formiran Fiskulturni odbor subotičkog okruga. Tada su utvrđeni i pravci razvoja fizičke kulture u ovom kraju. Maja 1946. godine osnovan je Gradski fiskulturni odbor Subotice, u koji su delegirani  predstavnici svih sportskih društava i aktiva.
U nameri da se brže ostvari započeta decentralizacija fizičke kulture, osniva se Savez sportova Jugoslavije, 11-12. februara 1952. godine u Beogradu.
Savez sportova Vojvodine formiran je 9-10. marta iste godine, a nešto kasnije i Savez sportova Subotice.
Osnivanje udruženja svih sportskih organizacija u zemlji, pod imenom Jugoslovenski savez organizacija za fizičku kulturu, usledilo je 27. aprila 1961. godine, a 20. novembra 1972. godine formira se Savez organizacija za fizičku kulturu (SOFK-a).
Sve ove promene imena nisu bile samo formalnog, već i suštinskog karaktera, pri čemu je uvek poštovan cilj: omasovljenje fizičke kulture, uz poštovanje principa amaterizma.
Osnovni ciljevi Saveza organizacija za fizičku kulturu mogli bi se sažeti u sledećem:
-    ostvarivanje ustavnih prava radnih ljudi i građana u oblasti fizičke kulture,
-    socijalističko vaspitanje sportista,
-    humaniziranje društvenih odnosa i obogaćivanje sadržaja slobodnog vremena građana kroz sport i fizičku kulturu,
-    negovanje socijalističkog patriotizma, bratstva i jedinstva i zajedništva među narodima i narodnostima,
-    doprinos sve većem međunacionalnom zbližavanju, - unapređivanje vrhunskog sporta i stvaranje što boljih
uslova za razvoj fizičke kulture i njenog društvenog položaja,
-    produbljivanje demokratskih odnosa i razvoj delegatskih odnosa u fizičkoj kulturi.

Sportski objekti

I pored toga što je Subotica dugo godina, s pravom, nazivana gradom sportova, fizičkom kulturom i sportom danas se bavi relativno mali broj građana i omladine, a jedan od bitnih uzroka je nedostatak objekata i drugih prostora za sportske aktivnosti.
Na teritoriji naše opštine, recimo, 112 registrovanih sportskih klubova, 14 društava za sportsku rekreaciju i fizičko vaspitanje Partizan, 33 školska sportska društva i jedno studentsko, kao i niz drugih sportskih organizacija, koriste samo - 33 sportska objekta.
Od oslobođenja do danas izgrađeni su: veštačko klizalište, sportski centri u Bajmoku i na Paliću, sportska hala, bazen, a na većem broju objekata izvršene su adaptacije i proširenja, dok je na Gradskom stadionu izvršena rekonstrukcija. Tokom priprema za III SOŠOV, 1978. godine, izgrađeno je 10 otvorenih asfaltnih univerzalnih sportskih površina u osnovnim školama (odbojka, rukomet i košarka).
Jasno je da ovaj broj sportskih objekata ne može da zadovolji potrebe i želje oko 4.000 registrovanih takmičara, zatim oko 25.000 dece, omladine i građana, koji ih koriste kroz rad školskih sportskih društava, radničko-sportske i seoske igre i na druge načine.

Nedovojjno fiskulturnih sala

Naročito zabrinjava podatak da samo jedna trećina učenika osnovnih i srednjih škola u Subotici ima sve uslove za kontinuirano fizičko vaspitanje. Osnovni problem je u malom broju sportskih sala, pa se i obavezan program fizičkog vaspitanja i obrazovanja ne može realizovati u celosti, što utiče da znatan broj učenika ne uspeva da savlada motorička znanja propisana školskim programima rada. To se, posebno, odnosi na gimnastiku, atletiku i plivanje, dakle na bazične sportove u izgradnji zdrave ličnosti.
Sportske sale nemaju osnovne škole u Hajdukovu, Đurđinu, kao i škole Ivo Lola Ribar, Đuro Salaj, Ivan Milutinović i Sonja Marinković. Od srednjih škola to su Lazar Nešić, Mašinsko-elektrotehnički školski centar i Medicinska škola.
Stanje sa višim školama i fakultetima što se tiče sportskih objekata je još nepovoljnije: osim Pedagoške akademije koja ima salu, studenti Ekonomskog i Građevinskog fakulteta, Više građevinske i Više tehničke škole nastavu fizičkog obrazovanja izvode u zakupljenim prostorijama. i na terenima pri osnovnim i srednjim školama. Nedostatak sportskih prostora sigumo je jedan od osnovnih razloga što se oko 4.000 studenata nije dosad uspešnije organizovalo u studentska sportska drštva.
Obavezu da stvore materijalne uslove za bavljenje fizičkom kulturom ispunile su samo neke radne organizacije, ali i kod njih postoji tendencija zatvaranja i već izgrađenih sportskih objekata za šire potrebe zaposlenih i građane. Sportske objekte imaju radne organizacije: Pionir, Integral, Sever, Zorka, Bratstvo, Solid, Subotičanka, Suboticatrans i Aurometal. Dosadašnja iskustva ukazuju da su se u većini ovih organizacija formirala sportska društva i klubovi, čije su se sekcije uključile u registrovani sport i time onemogućile masovnije učešće radnika u fizičkoj kulturi.
U strukturi sportskih objekata ubedljivo su najbrojniji oni namenjeni za takmičarski sport i vrhunske sportiste. Svega dva odsto ukupne populacije u Subotici koristi ove objekte, što ozbiljno dovodi u pitanje opredeljenje Saveza komunista da se fizička kultura razvija na masovnoj osnovi.
Kada se pominju objekti namenjeni takmičarskom sportu, javljaju se tri ozbiljna problema: nerešen pravno-imovinski status, zatim problemi investicionog i tekućeg održavanja.
Najvredniji objekti: Gradski stadion, Hala sportova, zgrada Jadran, klizalište i igralište u Prvomajskoj ulici su vlasništvo Samoupravne interesne zajednice fizičke kulture i rekreacije.

Nedostatak amortizacije

Vrednost objekata, prema proceni iz 1980. godine, iznosi oko 700 miliona dinara.
Jedan od stalnih uzroka lošeg stanja sportskih objekata je i činjenica da se ne izdvajaju potrebna sredstva za amortizaciju. Prema procenjenoj vrednosti objekata od 700 miliona, računajući vek trajanja od 50 godina, uz stopu od dva odsto godišnje, amortizacija bi trebalo da iznosi 13,6 miliona dinara, čime bi se obezbedili materijalni preduslovi za dalji razvoj fizičke kulture.
U planu razvoja fizičke kulture za period 1981-1985. godine ova sredstva su planirana, ali pošto se ne izdvajaju, sigurno je da se srednjoročni plan razvoja fizičke kulture neće ostvariti. Baš kao ni neke značajne investicije:
-    izgradnja sportsko-rekreacionog centra pored Gradskog stadiona i nastavak izgradnje postojećeg u Dudovoj šumi u vrednosti od 30 miliona dinara,
-    gradnja Doma borilačkih sportova u vrednosti od 120. miliona,
-    gradnja sportsko-rekreacionih centara u mesnim zajednicama (Čantavir, Stari žednik, Đurđin, Hajdukovo, Kelebija, Mala Bosna, i drugim) u vrednosti od 70 miliona dinara,
-    učešće u finansiranju pet fiskulturnih sala pri školama sa dodatnom kvadraturom za sport, u vrednosti od 45 miliona,
-    pokrivanje klizališta vredno 42 miliona i
-    izgradnja bazena, pored postojećeg, ili pokrivanje sadašnjeg u Dudovoj šumi u vrednosti od 27 miliona dinara.
Kao prioritetni zadaci u realizaciji ovog srednjoročnog plana razvoja fizičke kulture naznačeni su: gradnja Doma borilačkih sportova (za boksere, rvače, džudiste, karatiste i mačevaoce), uvođenje grejanja u bazen, rekonstrukcija klizališta i Hale sportova. Ovi zadaci su se mogli realizovati samo uz veću stopu doprinosa za fizičku kulturu i u uslovima kada budu dozvoljene investicije u neprivredne objekte.
Od raspoloživih sredstava Samoupravne interesne zajednice fizičke kulture i rekreacije, na funkcionalne troškove sportskih objekata i lične dohotke zaposlenih izdvaja se više od 50 odsto, što znači da je nedovoljna masa sredstava kojom SIZ raspolaže.
Da bi se zadovoljili propisi strukovnih saveza u odgovarajućem stepenu takmičenja (da se, recimo, takmičenje mora održati u zatvorenom prostoru), subotički košarkaši i odbojkaši koriste školske sale.

Radničke sportske igre u Subotici

Prve radničke sportske igre održane su u Subotici od 5. do 7. aprila 1945. godine: tri dana trajao je fudbalski turnir, a dobijeni prihod od 38.000 dinara ustupljen je Bolničkom centru za potrebe vojnih bolnica. Taj fudbalski turnir smatra se zvaničnim početkom radničkih sportskih aktivnosti u Subotici. Pobednik turnira bila je ekipa Komande područja, koja je, s Bolničkim centrom igrala nerešeno 2:2 (2:0), dok je Narodnu miliciju pobedila s 5:2 (2:0).
Tri meseca kasnije, 2. jula 1945. godine, održan je Fiskulturni slet subotičkog okruga, uz organizovanje sportskih aktivnosti radnika u kuglanju, fudbalu i telesnom vežbanju.
U narednim godinama nastavlja se dalja ekspanzija sporta i fizičke kulture među radnicima. Tako je 7. aprila 1946. godine, na prolećnom krosu Subotice, učestvovalo 5.674 takmičara iz radnih kolektiva i ustanova. Najviše je, naravno, bilo omladinaca. Ta godina je zanimljiva i zbog toga što su 8. maja počela redovna ligaška takmičenja radničkih sportskih klubova u kuglanju, fudbalu i streljaštvu. Nakon prolećnog, od 15. novembra do 1. decembra 1946. godine održan je i uspešan jesenji kros pod nazivom ,,Pobeda naroda".
Početkom 1947. godine proglašene su i najbolje fiskulturne organizacije Subotice, a među najboljima je bio Gradski fiskulturni odbor, koji je organizovao razna sportska takmičenja i pomagao osnivanje sportskih aktiva i društva u radnim kolektivima. Tako je, recimo, u januaru 1947. godine Gradski fiskulturni odbor nabavio 70 pari smučki i napravljena je i smučarska staza. Formiran je i inicijalni odbor za akciju pod nazivom „Tehnika i sport u školama, fabrikama i kvartovima", koji je imao zadatak da još više omasovi pokret fizičke kulture. Te godine, od 424 kandidata, njih čak 420 je položilo predviđene norme za - Značku fiskulturnika. Ona je dodeljivana samo najboljim sportskim aktivistima. Osnovani su i prvi radnički sportski klubovi u fabrikama La pasionarija, Sever i Palić, kao i u Električnoj centrali i u aktivu Narodne omladine petog kvarta.
Fiskulturni ogranak Severa je 16. maja 1947. godine (za uspešno organizovana sportska prvomajska takmičenja, šahovski turnir i prolećni kros) dobio - Značku fiskulturnika. Od Fiskulturnog saveza Vojvodine, članovi Severa su tada dobili: 20 pari patika za gimnastiku, 20 sportskih majica, 20 gaćica i dve lopte „medicinke".
Da je ta 1947. godina bila, zaista, uspešna za radnički sport Subotice, najbolje govori i podatak da su u indudstrijskom višeboju (disciplini ustanovljenoj još na prvoj sednici Fiskultumog saveza Jugoslavije), među najboljima u zemlji bili četvorostruka udarnica Gizela Erdedi, radnica Jovana Mikića, i trostruki udamik Franjo Vujković, radnik Severa.
U 1952. za najbolji sportski aktiv radnika u Subotici proglašen je onaj iz fabrike 29. novembar, koji je imao sekcije za boks, fudbal, kuglanje i šah.
Od tada pa do danas radničke sportske aktivnosti u našem gradu ne jenjavaju: sportisti-radnici takmiče se redovno u ligama Radničko-sportskih igara, a učestvuju i na raznim sportskim smotrama radnika pojedinih grana industrije. Nosilac tih aktivnosti sada je Opštinski savez za sportsku rekreaciju i fizičku kulturu Partizan.
Subotički radnici učestvovali su na svim dosadašnjim Radničko-sportskim olimpijadama Vojvodine: 1975. godine u Novom Sadu, 1979. u Pančevu i 1983. godine u Sremskoj Mitrovici. Uvek su postizali rezultate vredne pažnje. Opštinski savez za sportsku rekreaciju Partizan, uz to, svake godine organizuju niz ligaških takmičenja i masovne akcije kao što su: „Biciklom u prirodu" i „Palićko leto". Organizuje se i Letnja liga u malom fudbalu.
Za sve ono što je dao razvoju rekreacije i fizičke kulture u Subotici, Opštinski savez za sportsku rekreaciju Partizan dobio je 1982. godine Prelaznu zastavicu Maršala Tita kao najbolji savez u Jugoslaviji

Strukovni sportski savezi Subotice

Kada je 5. juna 1945. godine formiran Mesni fiskulturni odbor Subotice počelo je i organizovano okupljanje predstavnika svih klubova i aktiva.
Odlukom od 14. juna iste godine, sportskim klubovima ukazano je na sistem takmičenja. Svi su upoznati: kako će se takmičenja odvijati.
Fudbaleri su igrali u Ligi Gornje Bačke, kuglaši u Mesnoj ligi, održavali su se krosevi, sletske vežbe i druge sportske priredbe.
U Fiskulturnom odboru registrovala su se nova sportska društva i aktivi. Veoma su bili popularni organi sportskih društava SDž Spartaka u radnim organizacijama.
Uporedo su se obučavale i prve sudije, zapisničari i sportski instruktori.
U Subotici danas postoje i rade sledeći strukovni savezi: Udruženje sportskih ribolovaca, Udruženje sportskih golubara, Savez školskih sportskih društava, Opštinski savez za sportsku rekreaciju Partizan, Opštinski košarkaški savez, Opštinski fudbalski savez, Opštinski rukometni savez, Opštinski kuglaški savez, Opštinski streljački savez, Opštinski odbojkaški savez, Opštinski šahovski savez, Društvo pedagoga fizičke kulture, Udruženje sportskih trenera, Sportsko društvo invalidnih lica i Planinarsko-smučarski savez.
U okviru gotovo svih strukovnih saveza postoje trenerske i sudijske organizacije. Na bazi delegatskog sistema biraju se delegati u strukovne saveze fizičke kulture SAP Vojvodine.
Postoje opštinske lige u fudbalu, kuglanju i streljaštvu, a ostali strukovni savezi organizuju takmičenja u okviru međuopštinskih liga. Velika pažnja poklanja se organizovanju masovnih takmičenja u okviru radničkih sportskih igara i jugoslovenskih kupova.

Sportske aktivnosti subotičke omladine

U posleratnom dnevnom listu Radio vesti pojavljivale su se - u nekoliko redaka - i prve sportske vesti. U jednoj je (u petak, 24. novembra 1944. godine) upućen sledeći apel subotičkoj omladini:
„Poziv sportskoj omladini!
U subotu će se održati konferencija sportista i sportistkinja. Ovim pozivamo svu antifašističku omladinu grada koja se želi baviti sportom da dode u Omladinski dom.
Početak je u tri časa posle podne. Rešavaće se sledeće pitanje: reorganizacija sporta, sudbina bivših sportskih društava i ostali problemi sporta.
Mesni odbor USAOJ-a".
Još je, dakle, trajao II svetski rat, a omladina je već bila u akciji: izlazila je na ulice i kroz dobrovoljne radne akcije ulepšavala grad i stambene zgrade, prikupljala pomoć za bolnice, preuzimala ranjenike stigle sa frontova, a nije se zaboravljalo ni na - sportske aktivnosti.
List Radio vesti pozvao je, tako, 24. decembra 1944. godine, omladinu na egzibicioni ping-pong turnir u stonoteniskom klubu Bratstvo, na kome su nastupili najbolji subotički igrači. To se smatra i prvim začetkom sportskih aktivnosti. A, posle stonog tenisa, došao je fudbal, pa atletika. Već početkom 1945. godine, u Subotici i obližnjim naseIjima, uz razne svakodnevne obaveze, ispoljavaju se i sve brojnije sportske delatnosti mladih.
Subotička reprezentacija USAOV-a u stonom tenisu je gostovala u Novom Sadu već 11. februara 1945. godme, gde je igrala nerešeno (2:2).
 
U međuvremenu postepeno se formiraju fiskulturni aktivi i klubovi. Održani su i prvi krosevi, a 8. maja 1946. godine i velika fiskulturna manifestacija bratstva i jedinstva srednjoškolske omladine Subotice - u košarci, odbojci, stonom tenisu, rukometu i sletskim vežbama. Prvi školski sportski klubovi registrovani su februara 1947. godine u Muškoj i ženskoj gimnaziji, Učiteljskoj školi, Srednjotehničkoj školi i Trgovačkoj akademiji. To su počeci dobro organizovanih sportskih aktivnosti subotičke školske omladine, koja je još od 1944. godine među nosiocima aktivnosti u sportu i fizičkoj kulturi.
Pored redovnih aktivnosti, održavaju i populame van-nastavne akcije u kojima sudeluju i deca predškolskog uzrasta, učenici osnovnih i srednjih škola, zatim studentska, seoska i radnička omladina.
Školska omladina sudeluje, kasnije, na Sportskoj olimpijadi školske omladine Vojvodine (SOŠOV), a studentska omladina ima svoja takmičenja na nivou regiona, republika i pokrajina. Seoska i radnička omladina sudeluje na tradicionalnoj Seoskoj olimpijadi, odnosno Radničko-sportskoj olimpijadi Vojvodine, od 1975. sve do danas.
Sportskim priredbama obeležavaju se i dani škola, istorijski datumi, organizuju se omladinska takmičenja republika i pokrajina na turnirima Bratstvo-jedinstvo, takmiče se i mladi zbratimljenih gradova, sela i mesnih zajednica, a održavaju se i susreti sa mladima iz klubova naših radnika u inostranstvu.
Na Sportskim olimpijadama školske omladine Vojvodine subotički učenici postigli su dosad sledeće rezultate:
I    SOŠOV (1970). godine - Novi Sad): osvojeno je 70 medalja (26 zlatnih, 18 srebrnih, 16 bronzanih), a zauzeto je u ukupnom plasmanu prvo mesto.
II    SOŠOV (1974. godine - Zrenjanin): osvojene su 46 medalje (11 zlatnih, 12 srebrnih 23 bronzane), odnosno drugo mesto u ukupnom plasmanu.

III    SOŠOV (1978. godine - Subotica): osvojene su 74 medalje (30 zlatnih, 21 srebrna, 23 bronzane), a u ukupnom plasmanu zauzeto je, opet, prvo mesto.
IV    SOŠOV (1982. godine - Novi Sad): osvojeno je rekordnih 102 medalja (38 zlatnih, 41 srebrna, 23 bronzane), a u konkurenciji najboljih osnovnih i srednjih škola Vojvodine osvojeno je po treći put prvo mesto!
Formiranjem Saveza školskih sportskih društava Subotice (u koji su uključena školska sportska društva opštine), još više je pojačana sportska aktivnost: od 1981. godine održavaju se ligaška takmičenja osnovaca i srednjoškolaca u deset sportova za Kup Subotičkih novina, a u masovnoj akciji „Naučimo plivati" svake godine se održavaju prolećni i jesenji krosevi, a organizuju se logorovanja mladih iz Pokrajine.
Sportskim priredbama obeležavaju se uvek i Dan mladosti i rođendan Josipa Broza Tita. Tada se najuspešnijim školama uručuju pehari i plakete, kao i brojna druga priznanja OK SSOV Subotice, Saveza pionira Subotice i SOFK Subotiice.
U okviru Saveza školskih sportskih društava Subotice svoje vaspitno-obrazovne akcije sprovodi i Društvo pedagoga fizičke kulture grada, koje ima 80 članova.

116_2.jpg

Svečano otvaranje III SOŠOV-a 1978. godine

116_1.jpg

Ispraćaj olimpijske baklje 1984. godine

116_3.jpg

Avionski snimak preuređenog Gradskog stadiona u Subotici

116_4.jpg

Prepune tribin za vreme jedne od utakmica Spartaka

Impresum

Izdavavači:
SIZ za fizičku kulturu i rekreaciju Subotice i NIO „Subotičke novine"

Savet monografije:
Đeno ANDREKOVIĆ, Gustika IVKOVIĆ, Tibor JO, Karolj KASAP, Zoran KALINIĆ, Boško KRSTIĆ, Dragan MILJKOVIĆ, Čedomir MILETIN, Tibor OLAJOŠ, dr Miran OSTAN, Janko PEJANOVIĆ - predsednik, Kalman PETKOVIĆ, Ištvan VALIHORA, Viktor VRHOVAC-Uča i dr Milan VUKOVIĆ.

Glavni i odgovomi urednik:
Boško KRSTIĆ

Redakcija:
Milenko Brustulov - sekretar, Gabor HOMPOT, Laslo KJRALJ, Ladislav KOVAČIĆ, Boško KRSTIĆ, Milovan MIKOVIĆ, Čedomir MILETIN i Svetozar MIROLOVIĆ

Saradnici:
Milenko BRUSTULOV (go, hokej na travi, odbojka, plivanje i vaterpolo, rukomet, stoni tenis, jedrenje na vodi); Sava DUVNJAK
(atletika, gimnastika, radničko-sportske igre, sportsko golubarstvo, streljaštvo); Gabor HOMPOT (džudo, hokej na ledu, mačevanje, rvanje, veslanje); Laslo KIRALJ, (jedrenje na ledu, gađanje glinenih golubova); Ladislav KOVAČlĆ (sportsko vazduhoplovstvo); Svetozar MIROLOVIĆ (fudbal, zaslužni sportisti Jugoslavije); Dragan NOVAKOVIĆ (auto-moto sport, dizanje tegova, biciklizam, karate, košarka, kuglanje, konjički sport, šah, umetničko klizaje, ženski - fudbal); Miroslav RADNIĆ, (boks); Siniša JANČIĆ (planinarstvo); Bogdan STEVANOVIĆ (tenis, društvena dimenzija sporta).

Recenzenti:
dr Milan VRANIĆ i Janoš NEMET  

Prevod na mađarski:
Laslo KIRALJ i Ištvan VALIHORA.  

Prevod na srpskohrvatski:
Laslo KIRALI i Lazar MERKOVIĆ

Redaktori - lektori:
Mića JOVANOVIĆ, Milovan MIKOVIĆ i Slobodan STANOJEVIĆ

Lektor tekstova na mađarskom:
Jožef SABO

Likovno rešenje i tehnićki urednik:
Drago POLJAKOVlĆ

Fotografije:
NIO „Subotičke novine". TANJUG. Zlatko JOVANOV i Aleksandar SEDLAK, privatne zbirke. Dokumentacija: NIO „Subotičke novine"

Stoni tenis

Osvajači najviših trofeja

U svim posleratnim periodima stonoteniseri subotičkog Spartaka bili su barjaktari „novog talasa" u jugoslovenskom stonom tenisu. Ostavili su dubokog traga i u evropskom i svetskom stonom tenisu.
Stonoteniseri Subotice i Spartak imaju zbirku od blizu 3.000 trofeja i mnoga druga sportska priznanja.
Između ostalog, Spartak je osvajač i dva velika evropska trofeja: 1977. i 1980. godine osvojio je pehar Evropskog kupa sajamskih gradova.
Igrači Vilim Harangozo i Zoran Kalinić nosioci su titula svetskog prvaka u igri parova: 1954. godine igrali su žarko Dolinar (Zagreb) i Vilim Harangozo, a 1983. godine par Dragutin Šurbek (Zagreb) i Zoran Kalinić. To je, svakako, kuriozitet svoje vrste da u jednoj sportskoj disciplini igrački parovi iz dva ista grada budu svetski šampioni.
Takmičari Spartaka osvojili su i više titula ekipnih prvaka Jugoslavije. Muškarcima je to pošlo zarukom jedanaest, a ženama osam puta. Dodajmo još da su Vilim Harangozo, Josip Gabrić i Zoran Kalinić, stonoteniseri Spartaka, dobili status zaslužnih sportista Jugoslavije, kao i da je veći broj igrača ovog kluba dugi niz godina bio u sastavu jugoslovenske reprezentacije.

Topovi su još grmeli...

A, sve je, praktično, počelo u ranu zimu 1944. godine, dok su još u daljini grmele topovske granate, terajući fašističke horde sa teritorije naše zemlje. U nedelju, 24. decembra 1944. godine, u listu Radio vesti osvanuo je poziv omladini da prisustvuju egzibicionim nadmetanjima u ping-pongu, koja će se održati sutradan u prostorijama AFž-a. Nastupali su najbolji subotički igrači (kao reprezentacija USAOV-a Subotica) u sastavu: Vilim Harangozo, Margetić i Dulić. Igrali su protiv tima USAOV-a iz Novog Sada. Subotičani su porazili goste sa 5:0, a u istom sastavu odigrali su revanš u Novom Sadu, u februaru 1945. godine - nerešeno 2:2.
U arhivi stonoteniskog kluba iz tog perioda čitamo i sledeće redove: „Najživlji rad na omasovljenju od osnivanja, 21. aprila 1945. godine, bio je u prvih pet posleratnih sezona. U tom vremenskom intervalu odigrano je 500 utakmica, takmičari su osvojili 33 državna prvenstva, među prvima su prešli granicu reprezentujući jugoslovenski sport u inostranstvu, igrajući u Rumuniji, Austriji, Engleskoj, Čehoslovačkoj, Svedskoj, Francuskoj, Irskoj i drugim zemljama . . ."
Stonoteniski klub bio je jedan od prvih šest klubova - sekcija koji su formirani u okviru Fiskulturnog omladinskog sportskog društva Spartak i u njemu su ponikli mnogi istaknuti stonoteniseri. Kao celina, klub je najveći uspeh postigao 1948. godine: na šampionatu države u Zagrebu osvojio je sve titule prvaka i tako postao apsolutni prvak države i u ženskoj i u muškoj konkurenciji.
Gde, zapravo, leži tajna velikih uspeha stonotenisera Spartaka? Odgovor je, možda, banalan: u stalnom masovnom stručnom radu. Tibor Harangozo je, još 1945. godine, započeo taj masovni stručni rad sa mladima. Veliki odziv, ali i ogromno zalaganje stručnjaka, omogućili su da se u Spartaku izgradi svojevrsna -„subotička škola ping-ponga", kako se u to vreme zvao ovaj sport. Već te godine održavana su, čak, i kvartovska takmičenja na kojima su sudelovale stotine dečaka i devojčica. Iz te mase mladih igrača, upornim radom, usavršavani su oni - najtalentovaniji.
Slična takmičenja godinama su priređivana u Subotici, pa je tako stonoteniski klub Spartak stalno osvežavan novim mladim snagama. Među najboljim igračima bili su, u to vreme, Bajić i Gabrić, a medu igračicama Temunovićeva. Kasnije su ponikli: Vojislav Marković, Bela Mesaroš, Šoš, Kalinić, Matković, Gavrilović, Santo i drugi.
Subotica je još od 1946. godine bila domaćin ne samo prvenstava države, već i mnogih susreta sa velemajstorima celoloidne loptice, među kojima su najpoznatiji Barna, Šido, Ogimura i Lič. U novembru 1970. godine, održano je u subotičkoj Hali sportova 19. međunarodno prvenstvo Jugoslavije, na kojem su gostovali najbolji igrači Japana Ito i Hasegava.
Mesec dana kasnije, decembra 1970, u sali Narodnog pozorišta održan je prijateljski meč Jugoslavija-Kina u konkurenciji žena i muškaraca. Tada je subotička i jugoslovenska publika videla svetskog prvaka Čuan Ce Tunga i eksšampiona sveta Li Tu Junga, kao i svetsku prvakinju Li Li. U Kupu evropskih šampiona 1981. godine, kao i u Kupu sajamskih gradova Evrope 1977. godine, u Subotici su protiv Spartaka zaigrali i svetski stonoteniski prvaci Jonjer, Klampar i Gergelj (Vašutaš).

Majstori igre

Bilo da su nastupali u sastavu jugoslovenske reprezentacije ili da su branili boje Spartaka, subotički igrači braća Tibor i Vilim Harangozo, Roža, Gabrić, Marković, Mesaroš i Kalinić, kao i Temunovićeva, Čovićeva i Harmatova, jednako su privlačili publiku u zemlji i inostranstvu, jer su stalno prikazivali najkvalitetniji repertoar znanja i umešnosti, čime su oduševljavali gledaoce i stručnjake.
Krajem juna 1977. godine, u finalu 11. Kupa sajamskih gradova Evrope, „sudarili" su se Ganc-Mavag (Budimpešta) i subotički Spartak. U oštroj i dramatičnoj igri, posle petočasovnog nadmetanja, Mesaroš, Kalinić, Gavrilović i Feldi osvojili su veliku „evropsku salataru". Bio je to, do tada, najznačajniji klubski uspeh u istoriji subotičkog sporta. Prvi put je bio osvojen jedan evropski trofej, čime se nije mogao pohvaliti ni jedan jedini sportski kolektiv u Subotici. Međutim, u 14. finalu Kupa sajamskih gradova Evrope, 1980. godine u Solnoku (Mađarska), Subotičani su osetili i gorčinu poraza: nadigrali su ih stonoteniseri Vašutaša (Budimpešta) sa 1:5.
Pod zidinama Akropolja, u sunčanoj Atini 1981. godine, igrano je još jedno veliko evropsko finale: u 15. Kupu sajamskih gradova Evrope sastali su se Spartak i Sabriken (SR Nemačka), Kalinić, Mesaroš, Lučić i Gavrilović igrali su izvrsno i pobedom od 5:3 ponovo vratili vredni pehar u vitrine kluba.
U svoj dosadašnjoj 39. godišnjoj istoriji, Spartak je igrajući u muškoj konkurenciji I savezne lige bio prvak države jedanaest puta: 1946, 1948, 1949, 1951, 1952, 1953/54, 1954/55, 1977/78, 1978/79, 1980/81. i 1981/82. godine. U ženskoj konkurenciji osvojeno je osam šampionskih titula: 1946, 1947, 1948, 1949, 1950, 1951, 1952. i 1953/54. godine.
Stonoteniseri Spartaka igrali su u I saveznoj ligi još i sledećih godina: 1968. godine (V mesto), 1968/69. (VII), 1970/71. (V), 1976/77. (IV), 1979/80. (II), 1982/83. (III) i 1983/84. godine (III mesto).
Sudelovali su u Kupu Evropskih šampiona 1978, 1980, 1981. i 1982. godine, a u Kupu sajamskih gradova Evrope 1976, 1977, 1980, 1981. i 1982/83. godine.
Jugoslovenski reprezentativci bili su kod muškaraca: Tibor i Vilim Harangozo, Nandor Roža, Josip Gabrić, Vojislav Marković, Bela Mesaroš i Zoran Kalinić, a kod žena Margita Čović-Ica, Marica Vrzić-Temunović, Jelisaveta Pauk i Ana Harmat
Posle sjajne posleratne generacije, Spartak kasnije nije uspeo da obnovi kvalitetan rad ženske stonoteniske ekipe.
Prvu posleratnu titulu prvaka države Spartak je osvojio 1946. godine u sastavu: Tibor i Vilim Harangozo i Ivan Herman. žene su iste godine kao šampionke igrale u sastavu: Roža Futo, Marica Temunović, Margita-Ica Čović i Eržebet Pauk.

Dvojica izuzetnih

Pravi velemajstori stonog tenisa, svakako, su Vilim Harangozo i Zoran Kalinić. To su igrači koji su prošli celokupan, mukotrpan ali i lep, razvojni put od igranja u kategoriji „klinaca", do trona svetskih pobednika.
Obojicu ih je krasila skromnost u svakodnevnom životu, ali i vanredna radna energija, upornost, samodisciplina, maštovita igra, bez znatnijih oscilacija u kvalitetu. Mada potpuno posvećeni stonom tenisu, ni Vilim ni Zoran nisu zaboravili redovno školovanje, svesni da je sportska slava, ipak, varljiva i prolazna, te da se valja na vreme osposobiti i za kasniji životni poziv.
U celini gledano, slične osobine krase i brojne druge igrače stonoteniskog kluba. To je omogućavalo da se postižu vredni rezultati stonotenisera, iako se uvek radilo u veoma skromnim materijalnim i prostornim uslovima, uz mnogo samoodricanja igrača i trenera.
U Spartaku se, i danas, igra samo ,,na tri stola", kao što je bilo u vreme osnivanja ovog kluba.
Zasluge za novije uspehe kluba, svakako, pripadaju i savesnom profesionalnom treneru Todoru Rakiću, ali i brojnim entuzijastima i pomažućim članovima, koji na pravim amaterskim principima deluju u klubu.
Dodajmo da se u čast Vilima Harangoza, velikana subotičkog i jugoslovenskog sporta i fizičke kulture, svake godine održava memorijalni jugoslovenski turnir u stonom tenisu, čiji su domaćini naizmenično - sve naše republike i pokrajine.
Za izuzetne sportske rezultate, Stonoteniski klub Spartak proglašavan je najboljim sportskim kolektivom Subotice u tri maha - 1977, 1978. i 1981. godine.
Značajno društveno priznanje, vojvođansku sportsku nagradu Jovan Mikić-Spartak, klub je primio 1979. godine, u znak priznanja za rezultate postignute u domaćoj i međunarodnoj konkurenciji. Ujedno, i pojedini igrači dobili su dosad brojna visoka društveno-sportska priznanja Subotice, Vojvodine i Jugoslavije.
Zoran Kalinić bio je proglašen za prvog sportistu - juniora Subotice - 1975. i 1976. godine, a kao senior postao je najbolji sportista grada još četiri puta: 1979, 1980, 1982. i 1983. godine.
Najvišu vojvođansku sportsku nagradu primili su: trener Todor Rakić, Bela Mesaroš i u dva navrata Zoran Kalinić (1982. i 1983.).

88_1.jpg

žene i muškarci Stonoteniskog kluba Spartak na prvomajskoj paradi 1946. godine.
S leva na desno: J. Pauk, I. Čović, V. Harangozo, I. Herman, I. Kovač, J. Gabrić i I. Bajić

88_2.jpg

Vojislav Marković (levo) i Vilim Harangozo, reprezentativci, prvaci države,
učesnici šampionata Evrope i sveta

88_3.jpg

Dragutin Šurbek i Zoran Kalinić - 1983. - svetski asovi u igri parova

88_4.jpg

Ovako je počelo - juniori Spartaka 1968. bili su među najboljima u zemlji.
Stoje, s leva na desno: Z. Kalinić, I. Farago, R. Santo i A. Matković, sa trenerom T. Rakićem

88_5.jpg

Bela Mesaroš, reprezentativac, državni prvak

Tenis

Ponos grada

Godine 1892. Subotički informator objavio je sledeću informaciju: „Sportsko društvo Ahil sa Palića i Subotičko vežbačko društvo organizovaće na Paliću, 1. maja sa početkom u 3 i po časa, otvoreno prvenstvo u sledećim disciplinama: biciklizam, skok u dalj, bacanje kugle, trčanje (više disciplina), tenis. . ."
Tako je, još daleke 1892. godine, tenis igran na Paliću. Postoje indicije da je igran i ranije, pošto je Sportsko društvo Ahil sa Palića 24. septembra 1893. godine održalo sastanak na kome se govorilo o proslavi - 10. godišnjice postojanja društva.
U Dudovoj šumi prvo igralište napravljeno je 1922. godine i formiran je Tenis klub Plavobeli.
Lawn-tenis klub Palić primljen je 1924. godine u tadašnji jugoslovenski Tenis savez, a Plavo-beli četiri godine kasnije.
Već 1930. godine Lili Šreger je druga na rang-listi u zemlji, a 1939. Stevan Laslo se, prvi put, javlja na rang-listi: bio je na 8. mestu, dok je Matija Berta - deseti.
Duga i bogata tradicija i sportski uspesi uslovili su da se već 1945. godine na Paliću urede tri terena, kao i da se u proleće iste godine formira Tenis klub Spartak. Pored novoformiranog kluba na Paliću, u tim prvim poratnim godinama delovali su i Radničko sportsko fiskultumo društvo Radnički-Jedinstvo, u Dudovoj šumi, i TK Sloboda, na prostoru kod Somborske kapije koji danas zauzima Fudbalski klub Bačka. Da bi se popularisao teniski sport, u jesen 1946. godine organizovan je turnir na kojem su igrali najbolji jugoslovenski igrači: Palada, Mitić, Bojović i Subotičanin Laslo.
Maja naredne godine održan je teniski susret Beograd-Subotica, a tokom avgusta na Paliću je igran i prvi tumir saveznog značaja. Te, 1946. godine, Stevan Laslo postaje član državne reprezentacije u Devis kupu i prvi Vojvođanin koji je igrao u Vimbldonu, na najčuvenijem turniru u svetu.
U tim godinama tenis se igra i u Horgošu, Bajmoku, Čantaviru, Kanjiži, Bačkoj Topoli i drugim obližnjim mestima.  
Fiskulturno društvo Radnički fuzionisalo se 22. januara 1947. godine sa FD Spartak. Tenis klub Sloboda postojao je do 1949. godine, a godinu dana kasnije ponovo oživljava Tenis klub Palić (pošto je do te, 1950. godine, na Paliću radio Tenis klub Spartak), koji se posle fuzije s Radničkim seli u Dudovu šumu.
Subotički tenis u posleratnim godinama beleži sjajne rezultate. Stevan Laslo je, zajedno s Mitićem, bio prvak Jugoslavije u dublu, a sa svojom sestrom Dragicom bio je pet puta državni prvak u mešovitim parovima.
Pored njega, ističu se i Matija Berta, Ladislav Nađ i Franjo Čik, legendarni Feri-bači, koji je u Spartaku od osnivanja i kome Subotica može da zahvali što je u ove četiri decenije osvojeno 70 naslova državnih prvaka.
Među teniserkama najbolje su Vera Međanski, koja je bila i omladinska prvakinja države, i Eta Bećak.
Prva pionirska tenis škola u zemlji počela je da radi u Spartaku 1952. godine, kada je napravljena zgrada u Dudovoj šumi. Tri godine kasnije, Đerđ Kovač postaje prvak Jugoslavije za starije pionire.
U to vreme stasava i prva posleratna generacija tenisera Spartaka, na čelu sa Korasom, Pavlakovićem, Farkašom i Zekeom, dok se u ženskoj konkurenciji na jugoslovenskim ranglistama javlja Irena Njaradi, članica Palića.
Šezdesetih godina jugoslovenskim tenisom dominira generacija koja je kompletno ponikla na terenima Dudove šume, i koju predvodi Nikola Špear, svakako najuspešniji teniser Subotice i jedan od najboljih koje je naša zemlja imala u posleratnom periodu.
Kasap, Balog, Filipović, Kasa i Špear bili su 1964. godine ekipni prvaci države, a isti uspeh ponovili su i tri godine kasnije, uz pomoć Tandarija, Jaćija, Fezea i Vidakovića.
Od teniserki ističu se: Farkaš, Hajčunk, Deak, Torma, Kljusković i Njaradi, koja je 1963. godine delila od 2. do 4. mesta na jugoslovenskoj ranglisti.
Nikola Špear je bio četvorostruki prvak države (od toga dva puta igrajući za beogradski Partizan) i stalni član naše reprezentacije, uz Nikolu Pilića i Boru Jovanovića.
Nakon ove, javlja se nova generacija odličnih igrača na čelu sa Zoltanom Ilinom, koji je osvajao titulu prvaka države u svim kategorijama, i Marikom Sel, koja je godinama bila u vrhu jugoslovenskog ženskog tenisa.
Pored Marike Sel, brojne trofeje u pionirskoj i juniorskoj konkurenciji osvajale su i Rac, Ormaž, Zakopnji, Tumbas i Skala. Ova izuzetna generacija teniserki bila je dva puta ekipni prvak države u juniorskoj konkurenciji (1974. i 1975. godine), a Zorica Tumbas i Angela Skala bile su 1977. najbolje u ženskom dublu na prvenstvu Jugoslavije.
Tih godina, tačnije 1976. godine, formiran je i Tenis klub Zorka u Dudovoj šumi.
Sa uspesima je nastavila i naredna generacija, čiji su predvodnici Matlari, Seci i Gabrić, kao i nešto mlađi Kukaras i Roža. Osvajali su sve trofeje u pionirskoj i juniorskoj konkurenciji, dok je ženska seniorska ekipa 1980. godine po prvi put bila najbolja na državnom prvenstvu u ekipnoj konkurenciji, a iste godine je osvojila i Kup.
Uz proverene igračice Selovu i Tumbasovu, stvarala se plejada mlađih, među kojima su najuspešnije Sigulinski, Kiš i Lučić.
Malo je prostora da se nabroje svi uspesi subotičkog tenisa, jer vitrine TK Spartak krasi preko 70 titula državnih prvaka. TK Palić se ne može pohvaliti ovakvim uspesima, pošto njihov glavni cilj nikad nije bio da stvore veliki klub koji bi, eventualno, konkurisao Spartaku, već da tenis popularišu među mladima i da ova igra ne ostane privilegija samo malog broja Ijudi.
Pored ovih imena, koja su značila dosta na jugoslovenskom planu, valja spomenuti i neke od mnogih pregalaca, bez kojih ne bi ni bilo brojnih uspeha: Milan Malušev, Gavra Čović, Ladislav Ilin, Ernest Nađ i mnogi drugi imaju velike zasluge za razvoj teniskog sporta u Subotici.
Iako, čak, 28 Subotičana trenutno igra u inostranstvu (među kojima je i šestoro koji su osvajali pojedinačno prvenstvo Jugoslavije u nekoj od kategorija), na terenima Dudove šume i Palića bruse se, i dalje, novi asovi: Marija Suturović, s Palića, prva je na rang-listi igračica do 14 godina u zemlji, Sigulinska je najbolja juniorka, a Roža junior!
Popularisanju i afirmaciji teniskog sporta u Subotici mnogo su doprineli i tradicionalni turniri i Memorijal Gavre Čovića na Paliću, uz učešće najboljih tenisera i teniserki do 18 godina, i turnir u čast oslobođenja grada, koji organizuje TK Spartak.

94_1.jpg

Ištvan Laslo, reprezentativac, igrač naše zemlje za Devis kup

94_2.jpg

Ekipa Spartaka - državni prvak 1964. S leva na desno: Balog, Špear, Filipović, Kasa i Tandari

94_3.jpg

Nikola Špear, reprezentativac, državni prvak, jedan od najboljih igrača u zemlji

94_4.jpg 94_5.jpg
Marika Sel, reprezentativka, višestruka prvakinja
države u mladim kategorijama
Aleksandra Sigulinski, reprezentativka,
jedna od najboljih igračica Spartaka

94_6.jpg

Pioniri i pionirke TK Palića. Ovaj klub svake godine organizuje memorijalni
turnir "Gavro Čović" u znak sećanja na poznatog sportskog radnika

Sportski ribolov

Trostruki prvak sveta

Udruženje sportskih ribolovaca Palić osnovano je 1948. godine. Iz godine u godinu broj članova je stalno rastao, da bi danas dostigao rekordan broj od 6.000 aktivnih ljubitelja ribolova.
Članovi ovog udruženja učestvuju na svim zvaničnim takmičenjima, a pioniri i seniori su prošlogodišnji prvaci Vojvodine. Dobre uspehe postižu i juniori i seniorke. Na obalama Palića, rečice Kireš i Ludoškog jezera svakodnevno boravi veliki broj ribolovaca, pa nije ni čudo što su Subotičani među najboljima u ligi i pojedinačnim takmičenjima.
I na međunarodnoj sceni subotički ribolovci su postizali zapažene rezultate. Tako je Antun Molnar, 1965. godine, na Međunarodnom takmičenju u lovu ribe udicom na plovak, koje je održano u Niportu (Poljska), osvojio prvo mesto.
Izuzetno dobre rezultate postigao je dosad i Karlo Mađar u bacanju veštačke mušice: osam puta bio je najbolji u Srbiji, tri puta u državi, a tri puta je osvojio naslov svetskog prvaka - na prvenstvima u Beču (Austrija), Cirihu (Švajcarska) i Geliu (DR Nemačka).
živom aktivnošću ističu se i članovi Lovačkog saveza Subotice. Bogata lovišta u okolini grada poslednjih godina privlače sve veći broj stranih turista.

Umetničko klizanje

Najbolji u Vojvodini

Otvaranjem veštečkog klizališta u Subotici, 1969. godine, počinje sa radom i sekcija umetničkog klizanja. Spartak je kao klub registrovan tek devet godina kasnije. Te, 1978. godine, postignuti su i prvi uspesi i Suzana Mačković osvaja treće mesto na Juniorskom prvenstvu SR Srbije.
Od tada počinje prava dominacija subotičkih klizačica u ekipnoj konkurenciji na prvenstvima Vojvodine za pionirke, juniorke i seniorke. Organizovanjem, sada već tradicionalne, manifestecije Melodija na ledu, interesovanje među mladima za ovaj sport postaje sve veće. U poslednje vreme u pojedinačnoj konkurenciji se postižu, takođe, dobri rezultati: Marika Virag, Iris Čović, Nataša Rus, Mira Delić i Aleksandar Vert donose medalje s pionirskih, juniorskih i seniorskih prvenstava Vojvodine i Srbije. Dobrim rezultatima ističu se još: Merima Topčagić, Ljiljana Marković, Zolna Lenđel, Aleksandra Baka i Eva Sabo.
Početkom 1979. godine u klizačkom klubu Spartak osniva se i sekcija u brzom klizanju. Iste godine Josip Cifra osvaja tri druga mesta na Otvorenom prvenstvu Sarajeva, a 1980. to polazi za rukom i Marku Ziđareviću. Ziđarević 1982. godine. na istom takmičenju osvaja tri prva mesta i postiže prve jugoslovenske rekorde u brzom klizanju na 500, 1500 i 3000 metara i ulazi u uži izbor za reprezentaciju Jugoslavije  za XIV Zimske olimpijske  igre u Sarajevu.
Mlada klizačica Erika Tot je na prvom državnom prvenstvu u brzom klizanju, 1983. godine, trijumfovala u trci na 1500 metara, dok je bila druga u trkama na 500, 1500 i 3000 metara.

Dragan (Luke) Vujković

Zaslužni sportista Jugoslavije

97_1.jpgRoden 4. aprila 1953. godine u Subotici. Ima srednju stručnu spremu. Boksom počeo da se bavi 1966. godine u Boks klubu Spartak. U toku svoje karijere takmičio  se još i u redovima Slavije (Banja Luka) i Partizana (Beograd). Za reprezentaciju Jugoslavije nastupa od 1970. do 1982. godine, na ukupno 127 mečeva. Kapiten reprezentacije bio od 1975. do 1980. godine. Dva puta proglašen je za sportistu Subotice i Banja  Luke,  a jednom je bio  najbolji  sportista  Bosne i Hercegovine.

Subotički boks u proteklom periodu dao je čitav niz pravih majstora ringa. Među njih svakako spada i nezaobilazni Dragan Vujković, po svemu najzapaženiji. To potvrđuju i rezultati koje je postigao, kao i titule koje je osvojio. Još kad je 1966. godine stupio u ring, stručnjacima nije promaklo da se radi o talentu o kome će se tek čuti. I nisu se prevarili: njegov uspon je svakim novim mečom rastao, da bi ubrzo ljutitelji boksa masovno dolazili da se dive njegovoj veštini, eleganciji i blistavim pobedama.
Na domaćem ringu u svoje vreme nije imao premca: u srednjoj kategoriji 6 puta je osvajao titulu državnog prvaka, a u poluteškoj kategoriji dva puta je osvajao prvo mesto. Na međunarodnom ringu, takode, upisao se među velikane. Pet puta je trijumfovao na prvenstvu Balkana i trostruki je pobednik Meditranskih igara (1971, Izmir - Turska, 1975. Alžir - Alžir, 1979. Split - Jugoslavija). Najveći uspeh su mu svakako nastupi na prvenstvima sveta: 1974. U Havani (Kuba) je u srednjoj kategoriji osvojio drugo mesto i sve zadivio svojom borbom, a četiri godine kasnije, 1978. u Beogradu, u teškoj kategoriji je, takođe, osvojio drugo mesto.
Uz ime Dragana Vujkovića, zaista, može da stoji epitet velemajstor plemenite veštine. Njegovo mesto u domaćem ringu teško da će neko uskoro uspešno popuniti.

Streljaštvo

Strelišta prepuna takmičara

Kada je u Subotici 1952. godine, uz pomoć brigadira, izgrađeno strelište iza Prve kasarne, u našem gradu nikao je i prvi streljački klub. U to vreme nosio je naziv - Boris Kidrič. Inicijator je bila opštinska omladinska organizacija. Zatim se osniva i Streljački savez Subotice. Prvi sekretar je Ivan Pejić, a predsednik Kosta Guconja.
Iako je u Subotici radio samo jedan klub, Savez za godinu dana rada daje doprinos osnivanju Sreske streljačke organizacije - 1954. godine. Ova godina bila je i presudna za dalji razvoj streljaštva u Subotici: tada iz Zrenjanina u Suboticu, kao trener, dolazi reprezentativac i prvak Jugoslavije u gađanju vojničkom puškom - Mita Dimitrijević. Za kratko vreme streljačke družine osnivaju se u 18 radnih kolektiva i ustanova, organizuje se redovno godišnje takmičenje (tradicionalni osamnaestomeč) koje ni do danas nije prekinuto, a počinju i prva ligaška takmičenja.
Sve do pre četiri godine koncentracija kvaliteta subotičkih strelaca bila je u streljačkom klubu Bačka. U 1981. godini Sportsko društvo Bačka ima dosta problema sa finansiranjem rada svojih sekcija, pa te godine Streljački savez Subotice odlučuje da se od najkvalitetnijih strelaca oformi - novi klub. Tako je nastao streljački klub Spartak, koji je od tada pa do danas zabeležio puno dobrih rezultata i dao nekoliko reprezentativaca.
U 1974. i 1975. godini pionirke su osvojile prva mesta u Jugoslaviji na ekipnom takmičenju. Pioniri 1978. godine osvajaju, takođe, prvo mesto u zemlji i obaraju državni rekord. Iste godine pionirka Aleksandra Bata obara jugoslovenski rekord u gadanju vazdušnom puškom.
Među najbolje strelce Streljačkog saveza Subotice, od osnivanja do danas, spadaju: Mita Dimitrijević, Ljuba Krnjajski, Vukica Stevanov, Jelica Vojnić, Gabor Macanko, Tihomir Bogešić, Tibor Boroš i Aleksandra Bata.
Streljački savez Subotice danas ima oko 7.500 aktivnih strelaca i amaterskih sportskih radnika koji pomažu razvoju streljaštva. Svake godine kroz takmičenja na strelištu prođe oko devet hiljada Subotičana.  
Važno mesto u aktivnostima Streljačkog saveza Subotice zauzimaju i ligaška takmičenja strelaca iz radnih organizacija. Svake godine najmanje 16 ekipa takmiči se u ligi ovog Streljačkog saveze. Među najaktivnije družine strelaca u Subotici spadaju one u Severu, Integralu, Fidelinki, Bačkoj i Savezu ratnih vojnih invalida. Ekipa Integrala postigla je zapažen uspeh: prvak je države u nacionalnoj klasi - gađanju vazdušnom puškom za 1984. godinu.
Streljački savez Subotice, zajedno sa najkvalitetnijim klubom Spartakom, uspešno sarađuje i sa subotičkim osnovnim školama i njihovim streljačkim sekcijama. Plod takve saradnje su i odlični rezultati strelaca rnlađih kategorija koji uvek zauzimaju visoka mesta na ekipnim i pojedinačnim nadmetanjima u Vojvodini, Republici i Jugoslaviji.

 

89_1.jpg

Strelci "Integrala" - prvaci države 1984. - u gađanju vazdušnom puškom

89_2.jpg 89_3.jpg
Nekadašnja reprezentativka u streljaštvu
Gabrijela Rogić
Tihomir Bogešić,
mladi reprezentativac u streljaštvu

Mleva (Čede) Vasić Smiljanić

Zaslužni sportista Jugoslavije

99_1.jpgRođena 1. jula 1953. godine u Draganiću. Po struci je kvalifikovani trgovac. Džudoom se počela baviti 1969. godine  u   Džudo klubu Spartak. Karijeru sportiste završila je 1981. godine. Za reprezentaciju nastupila 18 puta. Kvalifikovani je trener i republički sudija u sportu kojim se bavila. Najveće uspehe ostvarila je na prvenstvu Evrope 1974. i 1975. godine osvajanjem drugog mesta (srebma medalja). Nosilac je Zlatne značke SOFK Jugoslavije i dobitnik pokrajinske sportske nagrade Jovan Mikić Spartak.

U sportu koji u nas nema dugu tradiciju - džudou -Mileva Vasić je ostvarila rezultate koji su je uvrstili u red izuzetnih sportistkinja. Već prvi koraci na strunjači u kimonu ukazivali su na to da će ova omalena, ali snažna i uporna juniorka, poći stazama uspeha. Njen prvi trener, Miloš Ignjatović, a kasnije i Slavko Bašić, znalački su usmerili Milevin razvoj, tako da je već 1972. godine osvojila prvi trofej - prvo mesto u Jugoslaviji u lakoj kategoriji. Te godine je ušla i u sastav državne reprezentacije i za nju je nastupala sve do 1981.
Skoro jednu deceniju Mileva Vasić je suvereno vladala na domaćoj strunjači, osvojivši 8 naslova državnog prvaka u lakoj kategoriji. Tri godine zaredom - 1975, 1976. i 1977. bila je apsolutni prvak Jugoslavije (u svim kategorijama). Pored dva evropska vicešampionska (1974. i 1975.), ima i jedno bronzano obeležje iz 1980. godine.
Privrženost Mileve Vasić klubu, njenu upornost u treningu i odlučnost u nastupu na svim takmičenjima lako je bilo zapaziti. Te osobine donele su joj i druga priznanja u sportu: bila je kapiten u džudo ekipi Spartaka, a tu ulogu obavljala je i u reprezentacijama Vojvodine i Jugoslavije.
Porodični razlozi (udaja i deca), odvojili su je 1981. od strunjače i nastupa u kimonu. Zahvaljujući tome što je svim srcem pripadala ovom sportu, ona je izrasla u pravog šampiona i sportskog asa, dostojno reprezentujući svoju zemlju. Prava je šteta što svoje bogato iskustvo sada ne prenosi na mlađe u klubu u kome je ponikla.

Sportsko vazduhoplovstvo

Višestruki šampioni

Od osnivanja 1945. godine do danas Aero-klub je postigao dosta značajnih rezultata u pojedinačnoj i ekipnoj konkurenciji, uz brojna učešća takmičara u državnoj reprezentaciji.
Pojedinačni rezultati: na Saveznom takmičenju modela A-2, održanom od 25. do 28. jula 1965. godine u Varaždinu, Šandor Kosoruš zauzeo je drugo mesto. Na X državnom prvenstvu u kružno-komandovanim modelima, 23. septembra 1967. godine, Lajoš Bisak je treći. Iste godine, od 25. do 26. novembra na Međunarodnom pozivnom takmičenju u Zagrebu, Milan Glogovčan plasirao se na treće mesto u klasi FIC. Na XXIII državnom prvenstvu u klasi FIA u Vršcu od 20. do 22. septembra 1968. godine, Ladislav Kovačić osvaja drugo mesto. Novembra 1968. godine, na V međunarodnom Kupu Republike, Lajoš Bisak je drugi. Na XXV državnom prvenstvu u klasi FIC Ladislav Kovačić je prvi, a Milan Glogovčan drugi, a na VII Kupu Republike u klasi FlA u Zagrebu Šandor Kosoruš je drugi. Zatim, na XXVI državnom prvenstvu, u Pančevu od 23. do 25. jula 1971. godine, prvo mesto u klasi FIC zauzeo je Ladislav Kovačić. Iste godine na saveznom takmičenju za XII Soko kup u Mostaru, u klasi FIC, Ladislav Kovačić je takođe prvi.
Na takmičenju za Kup Republike, u klasi FIC, prvo mesto zauzima Milan Glogovčan, a na XIII saveznom prvenstvu za Soko kup u Mostaru, u klasi FIC, Šandor Kosoruš zauzima drugo, dok u klasi FIC Milan Glogovčan osvaja treće mesto. Potom, na XXVIII državnom prvenstvu, od 27. do 28. jula u Vršcu, u klasi FIC, Ladislav Kovačić zauzima opet prvo mesto, dok je na XXX državnom prvenstvu, takođe u Vršcu 13. avgusta 1975, u klasi FIC Ladislav Kovačić bio drugi.
Na XXXI Državnom prvenstvu u Vršcu, održanom od 22. do 25. jula 1976. godine, u klasi FIC, Milan Glogovčan je drugi, a Ladislav Kovačić treći. Na VII saveznom takmičenju za Kup Bratstva-jedinstva, održanom u Prilepu 29. maja 1976. godine, u klasi FIC, Lidislav Kovačić je prvi, a iste godine, 23. oktobra, na Otvorenom međunarodnom takmičenju za XII Kup Republike, u klasi FIC, Ladislavu Kovačiću takode pripada prvo mesto.
Slični uspesi ređaju se i dalje: na XXXII državnom prvenstvu u Vipavi, u klasi FIC, Mlan Glogovčan je drugi, a iste godine Glogovčan je opet drugi i na XII Kupu Republike u klasi FIC; na II balkanijadi u vazduhoplovstvu, održanoj u Plovdivu od 25. avgusta do 3. septembra 1977. godine, u klasi FIC, Ladislav Kovačić je zauzeo prvo mesto; na XIX saveznom takmičenju za Soko kup u Mostaru, 1978. godine, Mlan Glogovčan je prvi; na Balkanijadi vazduhoplovaca u Rumuniji, 1979. godine, Mita Vuković osvaja srebrnu medalju u disciplini „cilj-povratak", a bronzanu medalju u disciplini „prelet u trouglu"; na XXVII državnom prvenstvu padobranaca prvo mesto u skoku sa 800 metara zauzeo je Rudolf Sič, a iste godine, na 33. državnom prvenstvu u klasi FIC u Pančevu, Josip Salai zauzeo je drugo mesto; na XVI Kupu Republike, u klasi FIC, Milan Glogovčan je zauzeo prvo mesto, a 1981. na saveznom takmičenju za Soko kup u Mostaru, u klasi FIC, Ladislav Kovačić je takode prvi, dok je Mlan Glogovčan osvojio treće mesto.
Ekipni rezultati: U ekipnom takmičenju najviše uspeha imali su vazduhoplovni modelari: od 1967. do 1969. godine ekipa AK Ivan Sarić je zauzimala I. II. i III. mesto na državnom prvenstvu. Najviše uspeha zabeleženo je na državnim prvenstvima: ekipa modelara jednom je bila državni prvak, deset puta osvojila je srebrnu, a dva puta bronzanu medalju. Na takmičenjima saveznog ranga bili su po jedanput prvi, drugi i treći.
Za reprezentaciju Jugoslavije na Balkanijadama, evropskim i svetskim prvenstvima nastupali su sledeći članovi ovdašnjeg Aero-kluba: Marko Vujić, 1958. godine, Ladislav Kovačić, 1968, 1969, 1970, 1975, 1976, 1977. i 1978. godine, Šandor Kosoruš 1970. i 1971. godine, Milan Glogovčan 1969. i 1970. godine (svi u vazduhoplovnom modelarstvu), zatim, Mita Vuković, pilot-jedriličar, koji je nastupio za reprezentaciju Jugoslavije 1979. godine, dok je član iste sekcije Marija Letić nastupila 1983. godine. I Rudolf Sič bio je reprezentativac u padobranstvu 1981. godine.
U vazduhoplovnom jedriličarstvu Marija Letić je postavila, od 3. do 17. maja 1982. godine, četiri nova državna rekorda: u disciplinama brzinskog preleta u trouglu od 300 kilometara, trouglu od 100 kilometara i trouglu od 500 kilometara, a preletela je u najduži trougao veličine 502 kilometra.

90_1.jpg

Padobranci, s leve na desno: I Kujundžić, R. Sič i J. Katalinić

90_2.jpg

Jedriličari u sastavu: M. Vuković, M. Rapajić i I. Hegediš

90_3.jpg

Marija Letić, reprezentativka, jedna od najboljih žena u zemlji, u jedriličarstvu

Sportsko golubarstvo

Devet sekcija

Već 1947. godine u gradu se okupljaju odgajivači životinja i osnivaju svoj klub pod imenom - Klub odgajivača rasne živine, golubova i kunića. Taj klub radi do 1955. godine, kada mu aktivnost prestaje, da bi ponovo oživela 1961. godine. Ovog puta odgajivači se okupljaju u - Udruženju sportskih golubara.
Glavna preokupacija članova udruženja sada su, kao što se iz imena i da zaključiti, golubovi. Tri godine nakon oživljavanja rada, Udruženju sportskih golubara priključuju se i odgajivači ukrasnih golubova, odgajivači ptica, rasne živine i kunića. Stvaraju se sekcije koje, i pored različitih afiniteta njihovih članova prema određenim vrstama životinja, na jednom mestu okupljaju sve odgajivače.
Današnji naziv ovo udruženje dobija tek 1981. godine, kada je registrovana i poslednja sekcija - odgajivača nutrija. Od tada, ova organizacija udruženih građana nosi naziv - Udruženje odgajivača sitnih životinja, koji joj nesumnjivo i najviše odgovara.
Ovo udruženje sada ima devet sekcija, sa 1.555 članova. To su sekcije: odgajivača visokoletača, odgajivača ukrasnih golubova, odgajivača kružnih letača, odgajivača kratkokljunih golubova, odgajivača golubova pismonoša, odgajivača ptica, rasne živine, kunića i nutrija.
Najmasovnija je sekcija odgajivača kunića, koja danas broji oko 350 članova. Najaktivniji su članovi sekcije golubova visokoletača: to je, ujedno, i najstarija sekcija čiji članovi su neposrednim angažovanjem doprineli osnivanju ovog udruženja.
Sve do 1972. godine subotički odgajivači sitnih životinja bavili su se samo sportskim delom aktivnosti. Naime, 1972. godine u Subotici se organizuje I medunarodna izložba sitnih životinja. Od tada pa do danas, izložba se održava svake godine, a 1983. godine, održana je 12. po redu, na kojoj je bilo oko osam hiljada eksponata. Poznavaoci tvrde da je subotička izložba - najuglednija klupska manifestacija u Evropi.
Svake godine Udruženje odgajivača sitnih životinja organizuje i klupsko takmičenje, sa koga najbolji odgajivači odlaze na pokrajinsko i državno prvenstvo. U sportskom delu aktivnosti ovog udruženja najviše uspeha imao je Josip Kovačić, odgajivač golubova visokoletača koji je 1977. godine bio prvak Jugoslavije. Tibor Sliker, takode odgajivač visokoletača, bio je 1979. godine prvak Vojvodine, a Laslo Anuš, odgajivač golubova pismonoša, postao je 1983. godine prvak Srbije. To su i najveći sportski uspesi ovog udruženja.
Na izložbama najviše uspeha imali su: Antal Ištvan (visokoletači), Ivan Dormić (kratkokljuni golubovi), Bartol Vojnić (golubovi pismonoše), Mihalj Gogoljak, Kalman Crnković i Ferenc Savold (ukrasni golubovi), Jožef Toldi, Julijana Terčić i Arpad Ereš (odgajivači ptica), Ivica Matoš i Antun Vulić (odgajivači sitne živine), Pajo Tumbas i Andraš žižak (kunići) i Ferenc Rožik i Ištvan Doro (odgajivači nutrija).
Za uspehe koje je udruženje do sada postiglo, pored najuspešnijih odgajivača, zaslužni su i njegovi aktivisti, ljudi koji su učestvovali i u osnivanju udruženja: Mkloš Sabo, Antun Milanković, Đorđe Jenei, Hari Roth, Ferenc Jakob, Laslo Šarvar, Laslo Bajer, Luka Dulić, Josip Kujundžić i Ivan Vizin.
Pojedini odgajivači golubova imali su uspeha u međunarodnoj konkurenciji i na Olimpijadi.

Tihomir (Milana) Ognjanov - Bata

Zaslužni sportista Jugoslavije

100_1.jpgRođen 2. marta 1927. godine u Subotici. Ima srednju stručnu spremu. Fudbalom se počeo baviti 1939. godine u pionirskom timu tadašnjeg žAK-a. Igrao je u Slobodi (Subotica), Crvenoj zvezdi (Beograd) i Spartaku. Od 1949. do 1956. godine stalni je član državne reprezentacije, za koju je odigrao 30 utakmica (28 u A selekciji i 2 u B selekciji i postigao 8 golova. Karijeru aktivnog fudbalera završio je 1961. godine, da bi se onda posvetio trenerskom poslu. Tenirao je OFK Suboticu, Bačku, Crvenku i Spartak (u dva maha). Pripadao je čuvenoj olimpijskoj reprezentaciji (1952. - Helsinki). Nosilac je Ordena zasluga za narod sa srebrnom zvezdom.

Subotički ljubitelji fudbala jednodušni su u mišljenju da je Tihomir Ognjanov - Bata nabolji posleratni fudbaler Subotice
-    grada sportova. Skoro identično mišljenje iskazuju i ljubitelji fudbala u Jugoslaviji, govoreći da još uvek nismo dobili bolje desno krilo u državnoj reprezentaciji. To je ono najkraće što se može reći o fudbaleru koji je, igrajući skoro četiri godine u Crvenoj zvezdi (1949-1953), mnogo doprineo afirmaciji ovog popularnog kluba. Najstabilnije svoje godine u Prvoj saveznoj ligi FK Spartak beleži u periodu od 1953-1958. godine, onda kada je u njegovom dresu igrao Ognjanov.
Mnogo je podataka iz bogate sportske karijere ovog vrsnog fudbalera koji zaslužuju da budu zabeleženi. Prelaskom iz Spartaka u Crvenu zvezdu, odmah postaje državni reprezentativac. Učestvuje na dva svetska šampionata (1950. - Brazil i 1954.    - Švajcarska). U međuvremenu, 1952. godine u Helsinkiju osvaja u dresu sa državnim grbom srebrnu olimpijsku medaiju (u finalu: Mađarska-Jugoslavija 2:0). Na toj Olimpijadi igrane su i one dve nezaboravne utakmice sa SSSR-om (5:5 i 3:1). U reprezentaciji Ognjanov je retko pružao slabe partije, a naročito je blistao kada je na desnoj strani navale državnog tima igrao čuveni tandem Ognjanov-Mitić.
Po povratku u Suboticu iz Crvene zvezde, naročito dok je Spartak još igrao u Prvoj saveznoj ligi (do 1958. godine), Ognjanov je redovno bio medu najboljim igračima plavo-belih. 1955. godine zajedno sa Veselinovićem i Mujićem, bio je najbolji strelac Prve lige sa po 21 postignutim golom. Od velikog broja odlično odigranih utakmica teško je izabrati onu najbolju koju je pružio ovaj vanserijski fudbaler. Ipak, jedna se posebno izdvaja: to je pobeda Spartaka nad zagrebačkim Dinamom (6:2), kad je Ognjanov na mestu centarfora dao četiri gola i u svemu nadvisio svoje reprezcntativne drugove - Horvata i Crnkovića. Posle utakmice, čuveni trener Bane Sekulić prokomentarisao je njegovu igru tako što je izjavio ,,da je gledao igru najboljeg centarfora."

Šah

Jedan od najjačih centara

Subotica je dugo jedan od najjačih vojvođanskih i jugoslovenskih šahovskih centara. U prvim šahovskim godinama poznati su dr Zlatan Temunović, dr Svetozar Ognjanov i profesor Jakov Bošan. Nešto kasnije na scenu stupaju, nakon osnivanja Subotičkog šahovskog kluba, 1920 godine, dr Mirko Đerđ, Aleksandar Nićifor, Mirko Šrajber i drugi.
Pored Radničkog šah kluba, u Subotici su pred izbijanje II svetskog rata postojali i: Gradski šah klub Bunjevac, Grafičar, Nepker i Bali. Za Radnički šah klub u to vreme nastupali su: Petar Balaž-Piri, Lajoš Tamaši, Laslo Halas, Šandor Kalmar, Tomi Nandor, Mlan Malušev .. .
Šahovski život grada aktiviran je odmah po oslobođenju, zahvaljujući Ladislavu Halasu, Vinku Lendvaiju i Josipu Meliški. Klub menja ime 1955. godine: u okrilju Sportskog društva železničara dobija naziv Spartak.
U Spartaku su stasala mnoga poznata šahovska imena, među kojima i Andrija Fuderer i Ivan Buljovčić. Tu su i velemajstor Terezija Štadler, majstori dr Boriša Karadžić, Josip Sineš, Lajoš Segi, Mirko Mamužić, Savo Nikolić, Laslo Fodor, Đerd Đantar i drugi.
Legende subotičkog šaha svakako su - Andrija Fuderer i Terezija Štadler.
Andrija Fuderer svoj uspon počinje na omladinskom šampionatu Jugoslavije 1947. godine, kada je podelio prvo mesto sa Ivkovim. Na prvenstvu Vojvodine osvaja drugo mesto i na osnovu tog plasmana učestvuje na polufinalu za prvenstvo države i deli IV i V mesto. Krajem 1948. i početkom 1949. godine, kao jedini omladinac, učestvuje na IV šahovskom šampionatu države. Iz godine u godinu Fuderer je postizao sve bolje rezultate. Najveći uspeh ostvario je 1953. godine na IX šampionatu države u Zagrebu: tada je delio prvo mesto sa Vasjom Pircom i Branislavom Rabarom. Nakon neuspeha na Međuzonskom turniru u Geteborgu 1955. gdine, kada nije uspeo da se kvalifikuje za Turnir kandidata za prvaka sveta, Andrija Fuderer je okrenuo leđa drevnoj igri.
Izuzetne rezultate postizala je, a i još postiže, velemajstor Terezija Štadler. Prvak države postala je 1964. godine, a 1973. podelila je prvo mesto s Kalbreherovom. Obe su imale po 12,5 poena. Te, 1967. godine, Terezija Štadler je bila učesnica na Turniru kandidatkinja za prvenstvo sveta koje je održano u Subotici. Osvojila je odlično četvrto mesto sa 12 bodova. I danas je Štadlerova jedna od najboljih u Vojvodini i Jugoslaviji.
U ekipnoj konkurenciji Spartak je postizao zapažene rezultate u Drugoj saveznoj i Vojvođanskoj ligi. Danas se mnogo pažnje posvećuje radu s mladim selekcijama. Svake godine se organizuje „Letnja škola šaha", koja naročito posle 39. seniorskog pojedinačnog prvenstva Jugoslavije u šahu, održanog u Subotici od 21. februara do 12. marta 1984. godine, ima sve više polaznika,
Šahisti Spartaka veoma svesno i upomo organizuju masovna takmičenja osnovnih i srednjih škola, u okviru Radničko-sportskih igara Subotice, kao i tradicionalna takmičenja za Kup Jugoslavije.

93_1.jpg 93_2.jpg
Tereza Štadler, reprezentativka, državna prvakinja, učesnica turnira kandidatkinja za prvenstvo sveta Andrija Fuderer, velemajstor, reprezentativac Jugoslavije, jedan od najvećih talenata sveta

Magda (Šandora) Hegediš

Zaslužni sportista Jugoslavije

101_1.jpgRodena 15. aprila 1937. godine u Subotici. Ima završenu srednju tehničku školu. Sportom se počela baviti u pionirskim danima upražnjavajući košarku. Kasnije se preorijentisala na veliki i mali rukomet gde je postigla vrhunac igrajući za obe reprezentacije. Za državni tim odigrala je 38. utakmica. Član RK Spartak.

Magda Hegediš je bila sportistkinja koja je na planu brzine, taktike, tehnike i nadasve elegancije zadovoljila sve kriterijume.
Pripadala je generaciji naših sportistkinja koje su mnogo zadužile subotički i jugoslovenski sport. U početku, kao izraziti košarkaški talenat, a kasnije u velikom i malom rukometu postigla je vrhunske kvalitete tako da je jedno vreme stalni član državne reprezentacije, za koju je odigrala 38 utakmica. Njen najdraži uspeh je svakako bronzana medalja na Prvom svetskom šampionatu u rukometu koji je održan u Beogradu 1957. godine.
Sa aktivnim igranjem prestala je 1965. godine Do tada je stalno bila u društvu naših najboljih rukometašica Nade Niklerove, Nade Vučković i Erike Tot.

Veslanje

Obnovljeni uspesi

Posleratna istorija veslačkog sporta u Subotici deli se na dva perioda: na vreme pre i posle sanacije jezera Palić - do 1970. i posle toga. Postojala su, takođe, i dva naziva kluba - najpre Zmajevac, a kasnije Partizan. Prve godine postojanja karakteriše nedostatak čamaca pogodnih za upražnjavanje ovih sportskih disciplina. Stoga na prvom takmičenju, organizovanom 1948. godine u Zemunu, subotički veslači nisu ni mogli postići neke značajnije rezultate.
Organizovani planski rad kluba datira od 1951. godine. Već godinu dana nakon toga, subotički četverac sa kormilarem pominju među prvih deset u zemlji. U 1953. taj isti četverac osvaja prvu medalju. Bilo je to u Mariboru, odakle je ekipa poslala kratak telegram: „Postali smo finalisti". A u finalu, u konkurenciji 32 ekipe, pripala im je - bronza. Ekipu Zmajevca su sačinjavali: Mikloš i Ištvan Mojzeš, Janoš Česko, Laslo Varga i Atila Horvat. Četvrto mesto pripalo je ekipi splitskog Gusara, učesniku Olimpijskih igara u Helsinkiju. Ako se uzme u obzir da klub tada nije raspolagao ni sa jednim stručnim trenerom, treće mesto u Mariboru može se, zaista, smatrati izvanrednim rezultatom. Veliki entuzijasti Laslo Varga i Mikloš Mojzeš postali su samouki instruktori ostalih subotičkih veslačkih ekipa.
Prva medalja delovala je - pokretački. Već 1956. godine omladinci i omladinke osvajaju državno prvenstvo. Tu je još jedno veliko priznanje: učešće ekipe naših devojaka na prvenstvu Evrope održanom na Bledskom jezeru, gde su zajedno sa veslačicama beogradske Crvene zvezde sačinjavale jugoslovenski osmerac. Dve godine kasnije, šest devojaka iz subotičkog Partizana oblači dresove s državnim grbom na prvenstvu Evrope održanom u Poznanju. Bile su to: Jelena Filic, Ana Vukov, Irma Mojzeš, Marija Pokomić, Eva Daraboš i Marija Loci.
Do smene generacije došlo je 1959. godine, ali se na nove uspehe nije dugo čekalo. Predstavnice „novog talasa" u četvercu s kormilarem 1961. godine osvajaju prvenstvo države u konkurenciji mladih. Godinu dana nakon toga, ove devojke donose drugu zlatnu medalju sa državnog prvenstva, a 1963. ista ekipa, sada već u konkurenciji seniorki, takođe osvaja titulu šampiona Jugoslavije. Rezultat od 3,25 minuta na stazi od 1.000 metara značio je za Margitu Piuković, Irenu Ivanski, Tatjanu Vuković, Vericu Damjanov i Editu Voli uspeh koji je predstavljao san tadašnjih naših veslačica. Godine 1965. veslači Partizana osvajaju prvenstvo Vojvodine, a u naredne dve godine ženska četvorka ponovo stiče titulu državnog prvaka. Nakon tog uspešnog perioda nastaje zatišje, jer 1970. godine počinje sanacija jezera, pa vesla miruju sve do 1976. godine.
Ponovni zalet veslači uzimaju 1976. godine, pod rukovodstvom Lasla Varge, koji je u međuvremenu uspeo da se usavrši i završi DIF. Entuzijazam i odanost članstva postaju vidljivi iz činjenice da su svojim marljivim i upornim radom uspeli da očiste od trske stazu dugu 500 i široku 60 metara. Uspeli su da kupe i četiri nova čamca, s kojim devojke ponovo nižu uspehe. Najpre Agota Helki, žuža Kakonji, Rita i Marta Glinber osvajaju omladinski šampionat Jugoslavije, a zatim ista ekipa, tri puta uzastopno (1981/82/83.), u konkurenciji seniorki osvaja prvenstvo države u disciplini četverac s kormilarem. Sve ove uspehe i medalje omogućava obnovljeno Sportsko društvo Palić. Za devojke će, svakako, ostati u neizbrisivom sećanju i učešće, uz dve osvojene bronzane medalje, na međunarodnom takmičenju u Segedinu (1981. i 1983. godine) kada su bile treće, iza ekipa NDR i Rumunije. Iza tih medalja i vremena od oko 3,40 minuta stoji izuzetno naporan rad od oko 290 dana, koliko se godišnje provodi na treninzima. Za vreme zimskih priprema, svakoga dana pretrče oko 10 kilometara i podignu utege ukupne težine od oko šest tona. S proleća, tokom svakog treninga preveslaju oko 20 kilometara.

96_2.jpg

Veslačice "Partizana", (sada "Palić") koje su osvojile naslov prvaka države 26. jula 1964.

96_1.jpg

žene "Partizana", najbolje u državi 1983. i 1984.

Anka (Antuna) Sekulić Evetović

Zaslužni sportista Jugoslavije

102_1.jpgRođena 22. februara 1923. godine u Subotici. Ima osnovno obrazovanje. Sportom se počela baviti odmah nakon oslobođenja u SD Slobodi, da bi kasnije prešla u RK Spartak. Bila je atletičarka i rukometašica, proslavijeni rukometni golman. Za državni tim nastupila je 7 puta. Nosilac je zlatne značke SOFK Jugoslavije.

Ono što je jedno vreme bio legendarni golman Vladimir Beara u fudbalu, to je bila Anka Sekulić u rukometnom sportu, bilo da je reč o velikom ili kasnije o malom rukometu. Ali, pre nego što se posvetila rukometu aktivno je pripadala atletskom sportu a najviše je pružala u kros-takmičenjima. U Zagrebu, 1946. godine u krosu na 1.500 metara bila je peta u državi.
U vreme kada se potpuno posvetila rukometu, spadala je u red igračica koje su sportu mnogo žrtvovale, bila je primer upornosti. Te njene osobine ubrzo su joj pomogle da izbije u prvi plan pa već 1951. godine debituje u reprezentaciji protiv Austrije u Ljubljani. Najveći uspeh joj je učešće u našoj reprezentaciji na Prvom svetskom šampionatu u rukometu koji je održan u Beogradu 1957. gde je naša reprezentacija osvojila treće mesto i bronzanu medalju.
Sa aktivnim takmičenjem prestala je 1959. godine. Jedno vreme bila je trener u Rukometnom klubu 8. mart.

Erika (Franje) Tot Simić

Zaslužni sportista Jugoslavije

103_1.jpgRođena 31. oktobra 1932. godine u Vrbasu. Ima srednju stručnu spremu. Sportom, atletikom i rukometom, počela se baviti 1947. godine u Vrbasu. U svojoj bogatoj sportskoj karrjeri nastupala je za Uljarac (Vrbas), željezničar (Beograd) i Spartak. Sportsku karijeru završila je 1962. godine u dresu Spartaka. Za državni tim nastupala je od 1951. do 1959. godine odigravši 21 zvaničnu i četiri nezvanične rukometne utakmice. Nosilac je Ordena zasluga za narod sa srebrnom zvezdom.

Među sportistkinjama Jugoslavije malo je onih koje mogu stati u red sa Erikom Tot Simić. Ona je veoma mnogo doprinela afirmaciji malog rukometa: bila je, takoreći, pionir ovog sporta, kada se u našoj zemlji s velikog prešlo na igranje malog rukometa. Zahvaljujući prvenstveno svojim vrlinama, Erika Tot je rano krenula stazama afirmacije. Vredna, marljiva, uporna, sa snagom šuta koji valjda ni do danas niko nije dostigao, brzo je izbila u prvi plan, tako da se u ono vreme Spartak i državna reprezentacija, jednostavno, nisu mogli zamisliti bez - Erike Tot.
Malo ko zna da je Erika, naročito na početku svoje uspešne sportske karijere, upražnjavala i još jedan sport atletiku. I to sa mnogo uspeha. Naime, njena ljubav prema sportu nije bila vezana samo za rukomet, nego i atletiku: bacala je koplje i dva puta je zvanično nastupila za reprezentaciju Jugoslavije. Njen najbolji rezultat u ovoj disciplini iznosi 39,40 metara.
U svom sportskom bilansu Erika ima i preko 500 odigranih rukometnih utakmica. Njen najdraži sportski uspeh je, svakako, bronzana medalja osvojena na Svetskom šampionatu u malom rukometu 1957. godine, koji je održan u Beogradu. U to vreme rukometna ekipa Spartaka bila je zvanični prvak Jugoslavije i važila je za jednu od najboljih rukometnih ekipa u Evropi, pa je često učestvovala na velikim međunarodnim turnirima. Na jednom takvom turniru, u SR Nemačkoj ekipa Spartaka sastala se sa Hamburgom, prvakom Savezne Republike Nemačke: Spartak je slavio ubedljivu pobedu (4:1), a sve golove postigla je Erika Tot. Sutradan, sve novine su donele opširne izveštaje konstatujući da su brojni gledaoci videli veliku igru „profesora rukometa sa ubitačnim šutom".
Erika Tot Simić bila je primer kako treba da živi, trenira i takmiči se jedan vrhunski sportista. Bila je istinski sportski as, ali je nikada nije zanela sportska slava. Tako je i 1962. godine, tiho i nenametljivo, otišla sa zvanične sportske scene  u legendu rukometnog sporta.

Sreten (živana) Damjanović

Zaslužni sportista Jugoslavije

104_1.jpgRođen 10. novembra 1946. godine u Beogradu. Ima srednju stručnu spremu. Rvanjem se počeo baviti 1961. godine u Rvačkom klubu Spartak. Bio je član i Elektrovojvodine (Sombor). Stalni je član državne reprezentacije od 1966. do 1977. godine. Titulu državnog prvaka osvaja 15 puta. Za reprezentaciju, čiji je kapiten više godina, nastupio oko 700 puta. Po završetku karijere, bio je pomoćnik saveznog kapitena i savezni trener. Član je SKJ. Dobitnik je sportske nagrade SAP Vojvodine Jovan Mikić Spartak, Novembarske nagrade Sombora, Oktobarske nagrade Subotice, dva puta je proglašen za sportistu Subotice, a tri puta za sportistu Sombora. Za najboljeg sportistu Jugoslavije proglašen je 1971. Nosilac je Ordena zasluga za narod sa srebrnim zracima.

Dugo još rvački sport u nas neće imati tako istaknutog i ovom sportu privrženog takmičara kakav je bio Sreten Damjanović. Uporan, hrabar, snažan, borac bez mane i straha to su, u najkraćim crtama, osnovne karakteristike šampiona u kategorijama od 68 do 74 kg. Retki su, i na prste se mogu nabrojati, porazi koje je doživeo Sreten Damjanović na domaćoj i međunarodnoj strunjači.
Vrlo su vredna priznanja koja je ovaj velikan rvačkog sporta dobio za svoju privrženost rvačkom sportu i za sve ono što je dao u vreme dok je bio aktivan takmičar. Dovoljno je samo letimičnim pogledom zaviriti u njegov takmičarski bilans, pa će se zaključiti da je imao izvrstan bilans: 15 puta je stajao na pobedničkom postolju državnog prvaka, a i na međunarodnom planu takođe je bio među asovima koji se često ne rađaju. U to se svako može lako uveriti, ako se kaže da je Sreten Damjanović osvojio na Mediteranskim igrama tri trofeja: 1967. u Tunisu drugo mesto, zatim, prva mesta u Izmiru (Turska) 1971. i u Alžiru 1975. godine.
Na evropskim prvenstvima ubira sledeće trofeje: 1969. u Modeni (Italija) - prvo mesto, 1970. u Istočnom Berlinu - drugi, 1973. godine u Helsinkiju (Finska) - treće mesto. Na svetskim šampionatima upisuje nove uspehe: 1969. u Mar del Plati (Argentina) drugi, prvi je u Sofiji 1971, a ponovo drugi  na svetu 1973. godine u Teheranu (Iran).
Za Sretena Damjanovića rvanje je život. Jer, on je, zaista, ceo svoj život poklonio sportu u kome ima priznato i uvažavano mesto. U ulozi trenera beleži rezultate koji su u skladu sa onim što na strunjači može da pruži jedan istinski as.

Karolj (Karolja) Kasap

Zaslužni sportista Jugoslavije

105_1.jpgRoden 5. avgusta 1954. godine u Adi. Ima visoku stručnu spremu - završen DIF. Rvačkim sportom počeo se baviti 1971. godine u svom matičnom klubu - Potisju. Član Rvačkog kluba Spartak postao je 1978. godine. Za reprezentaciju Jugoslavije nastupa od 1976. godine. U dresu sa državnim grbom takmičio se skoro 500 puta. Četiri puta je osvajao titulu državnog prvaka. Dobitnik je sportske nagrade SAP Vojvodine Jovan Mikić Spartak i Oktobarske nagrade Subotice.

Karolj Kasap je sportista u svakom pogledu i provereni je rvački šampion. Sa uspehom nastavlja najbolje tradicije rvačkog sporta u Subotici, premda je osnovno sportsko i rvačko obrazovanje, kao i prve uspehe, ostvario u Potisju, klubu koji poput Spartaka redovno zadužuje jugoslovenski rvački sport kvalitetnim takmičarima. Njegov nastup na strunjači je ubedljiv, hrabar i tehnički veoma siguran.
Pored šampionskih titula na domaćoj strunjači, Karolj Kasap je i u međunarodnim arenama potvrdio svoju visoku klasu. Stalan je član državne reprezentacije, a sada čak i njen oslonac. Nastupa u kategoriji od 74 kilograma. U Skoplju (1976) drugi je na Balkanu, 1979. godine osvaja prvo mesto na Mediteranskim igrama u Splitu, a ponovo trijumfuje na Meditranskim igrama u Kazablanki 1983. Učestvuje i na dva evropska šampionata: 1982. u Bugarskoj i 1983. godine u Čehoslovačkoj i oba puta osvaja - treće mesto. Na svetskim šampionatima, takode, beleži zapažene rezultate: u Norveškoj 1981, u Poljskoj 1982.  i SSSR-u 1983. godine osvaja - bronzane medalje.
Možda bi Karolj Kasap postigao i više da ga, veoma često, na takmičenjima nisu pratile veoma ozbiljne povrede. Poznavajući ga kao borca i iskusnog majstora strunjače, možda će naredna takmičenja za koja se uvek marljivo priprema, doneti još značajnije uspehe u kategoriji gde se prva mesta, zbog jake konkurencije, i najteže osvajaju.

Boško (Jovana) Marinko

Zaslužni sportista Jugoslavije

106_1.jpgRoden 11. avgusta 1939. godine u Koljanima (Sinj). Visokokvalifikovani radnik drvoprerađivačkog smera. Rvanjem počeo da se bavi 1956. godine u Partizanu (Subotica), da bi kasnije prešao u RK Spartak. Titulu držvanog prvaka osvajao je 8 puta. Za reprezentaciju Jugoslavije nastupa od 1962. do 1972. godine. U više navrata kapiten i RK Spartaka i državne reprezentaqje. Ima položen trenerski ispit. Dobitnik je Oktobarske nagrade Subotice, sportske nagrade SAP Vojvodine Jovan Mikić Spartak, a četiri puta je proglašen za najboljeg sportistu Subotice. Nosilac je Ordena zasluga za narod sa srebmom zvezdom.

U plejadi sportista koji su u rvanju grčko-rimskim stilom nešto postigli ime Boška Marinka mnogo znači. Do toga je došao upornim radom, sistematskim treningom, velikim srcem, svakodnevnim odricanjima i zadivijujućom upomošću, po kojoj je bio poznat kako na strunjačama širom zemlje, tako i na svim međunarodnim rvačkim borilištima.
Rvačka ekipa Spartaka i državna reprezentacija celu jednu deceniju nije se mogla zamisliti bez ovog vrsnog borca, koji, tako reći, nije ni znao za poraze u kategoriji od 52 kg. bio je fer sportista, omiljen i uvažavan od protivnika, sportskih radnika i ljubitelja rvanja. Uporedo sa rvanjem, na svom svakodenvnom poslu bio je primeran radnik, te je i na taj način stekao zavidan ugled i autoritet.
Za pune dve decenije, koliko se bavio rvanjem, Boško Mariniko je, pored osvojenih prvih mesta u Jugoslaviji, ostvario i rezultate koji su na međunarodnom planu vredni divljenja: u Ljubljani, 1966, osvaja drugo mesto na Balkanu, pobednik je Mediteranskih igara 1971. u Izmiru (Turska), 1966. u Helsinkiju (Finska) osvaja drugo mesto na prvenstvu Evrope, 1969. u Modeni (Italija) postaje prvak Evrope, da bi 1970. u Istočnom Berlinu, takođe na prvenstvu Evrope, osvojio drugo mesto. Na svetskom šampionatu u Kanadi, 1970. godine, pripada mu treće mesto.
Jedno vreme nakon prestanka sa aktivnim takmičenjem Marinko ne učestvuje u radu kluba u kome je stekao punu afirmaciju. Međutim poput većine vrhunskih sportista, ni on nije odoleo izazovu, te se poslednjih godina ponovo uključio u rad i život kluba - kao trener i sportski funkcioner.

Refik (Durma) Memišević

Zaslužni sportista Jugoslavije

107_1.jpgRođen 14. maja 1956. godine u Bačkom Novom Selu. Završio Višu ekonomsku školu. Rvačkim sportom počeo se baviti 1972. godine u Vojvodini (Novi Sad). Od 1975. godine je član Rvačkog kluba Spartak. Za državnu reprezentaciju nastupa od 1975. godine,  a  do  sada je  imao  oko  500 borbi. Dobitnik je sportske nagrade SAP Vojvodine Jovan Mikić Spartak i omladinske nagrade Sedam sekretara SKOJ-a. Član je Predsedništva Rvačkog saveza Jugoslavije. Dva puta proglašen je za najboljeg sportistu Subotice.

Nastupajući u najtežoj kategoriji u rvanju - preko 100 kilograma - Refik Memišević uspešno reprezentuje jugoslovenski rvački sport. Iako svojom pojavom, rvačkim iskustvom i svim drugim kvalitetima uliva poverenje, nije mu lako pošto se na strunjači, veoma često, nađe oči u oči sa takmičarima koji su od njega teži i dvadeset do trideset kilograma. Ali, Memišević i za takve borce najčešće ima prava rešenja, zahvaljujući pre svega svestranoj tehnici i taktici.
Poslednjih godina dominira u domaćoj konkurenciji: četiri puta je osvajao titulu državnog prvaka i dugo neće u svojoj kategoriji imati dostojnog rivala. Na međunarodnim takmičenjima, gde se ogledaju pravi kolosi od rvača, takode je imao vidnih uspeha: dva puta je trijumfovao na Mediteranskim igrama -prvi put u Splitu 1979, a drugi put 1983. godine u Kazablanki. Na svetskim šampionarima postiže još veće uspehe: 1977. godine u Geteborgu (Švedska) osvaja drugo mesto, 1978. u Meksiko sitiju treće mesto, u Oslu (Norveška) 1981. staje na pobedničko postolje sa zlatnom medaljom, dok u Katovicama (Poljska) 1982. godine osvaja drugo mesto i srebrnu medalju.
Refik Memišević nije samo vrhunski sportista, već uporedo sa sportskim aktivnostima marljivo studira na Ekonomskom fakultetu u Subotici. Oslonac je ekipe Spartaka, ali i državne reprezentacije.

Momir (Vase) Petković

Zaslužni sportista Jugoslavije

108_1.jpgRođen 23. juna 1953. godine u Subotici. Ima srednju stručnu spremu. Rvanjem se počeo baviti 1963. godine u RK Spartaku. Još uvek je aktivan takmičar. Za reprezentacjju Jugoslavije nastupa od 1972. godine i imao je oko 600 borbi. Olimpijski je pobednik iz Montreala (1976). Član je SKJ. Dva puta je proglašen za najboljeg sportistu Subotice, dobitnik Okrobarske nagrade Subotice, sportske nagrade SAP Vojvodine Jovan Mikić Spartak i omladinske nagrade Sedam sekretara SKOJ-a.

Vrhunac uspeha u sportu je stati na olimpijsko pobedničko postolje. Među jugoslovenskim sportistima koji su to ostvarili nalazi se i Momir Petković, olimpijski pobednik iz Montreala (Kanada) 1976. godine. To je uspeh kojim se diče njegov klub i sportska Subotica.
Za Petkovića put do ovog uspeha nije bio lak. Takmičiti se u kategoriji od 82 kg. znači da sportista mora imati prvorazredne kvalitete kako bi mogao da bude u vrhu, da pobeđuje. To što je ovaj rvač do sada postigao ubraja ga, zaista, među velike asove rvačkog sporta. Obdaren snagom, prvorazrednom tehnikom i željom da pobeđuje, krčio je sebi put do priznanja, uspeha i mesta u rvačkom sportu, koje mu malo ko može ugroziti.
U svoj šampionski bilans uneo je sedam titula prvaka Jugoslavije, a pobednik je i Balkanskih igara u Bukureštu 1973. godine. U dva maha osvajao je prva mesta na Mediteranskim igrama (1975 - Alžir i 1979 - Split). Na svetskim šampionatima imao je, takođe, zapažene uspehe: u Švedskoj (Geteborg) osvojio je 1977. godine treće mesto, u Meksiku (Meksiko siti) 1978. godine drugo mesto, a u Norveškoj (Oslo) 1981. takode srebmu medalju.
Ocenjujući sve ono što je postigao Momir Petković, dobri poznavaoci rvačkog sporta žale što ovaj vrsni rvački as, ponekad, zna da ispolji i određenu malodušnost, što mu je verovatno uskratilo još veće uspehe.

Josip (Lazara) Gabrić

Zaslužni sportista Jugoslavije

109_1.jpgRođen 7. jula 1930. godine u Subotici. Diplomirao na Pravnom fakultetu u Beogradu. Sportsku karijeru započeo je 1945, a sa aktivnim igranjem prestao 1956. godine. Nastupao je u dva kluba - STK Spartaku i Partizanu iz Beograda. Od 1951. do 1956. godine za državni tim nastupio je 21 put. Najveći uspeh postigao je na Svetskom prvenstvu u Beču 1951. kada je naša državna reprezentaqja osvojila treće mesto. Jedno vreme bio je trener u STK Spartaku i predsednik SOFK Subotica. Član je SKJ. Za doprinos razvoju stonoteniskog sporta dobio je Majsku nagradu SR Srbije, Zlatnu značku i priznanje za naročite zasluge i doprinos razvoju i unapređenju stonoteniskog sporta u SFRJ. Nosilac je Ordena za vojne zasluge sa srebrnim mačevima i Ordena rada sa srebmim vencem.

Za ime Josipa Gabrića vezani su mnogi uspesi stonoteniskih klubova subotičkog Spartaka i beogradskog Partizana. I, naravno, državne reperezentacije, dok je u njoj standardno nastupao. Svoje prve korake oko zelenog stola sa reketom u ruci doživeo je u prvim danima slobode (1945. godine).
Gabrić je sportski ugled sticao igrajući stoni tenis širom zemlje i u mnogim zemljama sveta. Učestvovao je na četiri svetska prvenstva, a imao je i mnogobrojne nastupe na međunarodnim prvenstvima pojedinih zemalja. Pobednik je međunarodnih prvenstava Belgije i Rumunije u igri parova, a prvak je bio i na internacionalnom turniru u Sofiji. Na domaćoj sportskoj sceni osvojio je 13 titula državnog prvaka u raznim kombinacijama. Među dragim uspomenama je i pobeda nad svetskim šampionom Ličom. Najveći uspeh postigao je 1951. godine u svojim prvim nastupima za državni tim: tada je na Svetskom šamponatu u Beču, u susretu sa reprezentacijom Engleske, kod rezultata 4:4 u odlučujućem susretu pobedio Kenedija, pa je tako našoj reprezentaciji obezbedio bronzanu medalju.
Josipa Gabrića, državnog reprezentativca i solidnog studenta, karakterisale su mnoge osobine, među koje svakako spadaju: upornost, rad i svestran trening. Bio je klasičan forhend igrač - napadač koga je krasila brzina i upornost. Po završetku karijere, kao diplomirani pravnik, uključio se u svakodnevni život kao društveno-politčki radnik, aktivan sportski radnik (predsednik SOFK Subotica kada je grad dobio nekoliko značajnih sportskih objekata) i trener u STK Spartaku. Pomogao je da državni reprezentativac Bela Mesaroš postane ono što je bio. I sada je vezan za rad u svom matičnom klubu, ali mu priroda posla kojim se bavi (advokatura) ne dozvoljava da se u ulozi trenera - još više iskaže.

Vilim (Vilmoš) Harangozo - Kiči

Zaslužni sportista Jugoslavije

110_1.jpgRođen 22. januara 1925. godine u Subotici, preminuo 1975. godine u Beogradu. Stonim tenisom počeo se baviti u predratnim godinama, da bi u slobodnoj Subotici, u dresu STK Spartak i državne reprezentacije, ostvario rezultate koji ga svrstavaju u red najvećih svetskih stonoteniskih majstora. U svojoj dugoj sportskoj karijeri osvojio je preko 2.000 trofeja, po čemu je sigurno najviše zadužio Suboticu i našu zemlju. Nakon završetka igračke karijere, bio je savezni trener naše i zapadnonemačke reprezentacije. Bio je član SKJ. Prvi je predsednik omladine Subotice posle rata. Dobitnik je Oktobarske nagrade Subotice i nosilac je Ordena bratstva i jedinstva sa srebrnim vencem.

Ime Vilima Harangozoa nalazi se na vrhu najpoznatijih jugoslovenskih sportista. I vrh majstora u stonom tenisu, u svetskim razmerama, nezamisliv je bez nenadmašnog Kičija. Vilim Harangozo je to zaslužio ne samo po onome što je dao stonom tenisu, svom klubu, državnoj reprezentaciji i svetskom stono-teniskom sportu, nego i po svim drugim osobinama koje je nosio u sebi i koje su iz njega zračile i plenile okolinu. Bio je u pravom smoslu te reči, putujući sportski ambasador Jugoslavije, naročito u godinama posle rata kada su sportisti Jugoslavije požrtvovano i nesebično doprinosili stvaranju njenog ugleda u svetu.

U impozantnom broju osvojenih trofeja, posebno svetle oni koji govore o tome da je osam puta bio najbolji stonoteniser Jugoslavije i da je po trofejima apsolutni rekorder među igračima u domaćoj konkurenciji, jer je u raznim igračkim kombinacijama  čak 29  puta  stao  na  pobedničko postolje.
Bio je rado viđen gost i na međunarodnoj sceni. U toku svoje 24-godišnje karijere nastupao je u 43 zemlje, takoreći na svim kontinentima: bio je internacionalni prvak Austrije, Jugoslavije, Francuske, Čilea, Švajcarske, SR Nemačke, Belgije i SSSR-a. U svoje vreme pobedio je skoro sve najveće zvezde stonoteniskog sporta. Najveći uspeh ostvario je 1954. godine na Svetskom prvenstvu u Londonu, kada je u dublu sa žarkom Dolinarom, takođe velikanom našeg sporta, stao na pobedničko postolje. Pored uspeha u Londonu, još je u tri maha osvajao medalje na svetskim šamponatima.
Po završetku blistave karijere, Vilim Harangozo je nastavio da se druži sa reketom i belom celuloidnom loptom: kao savezni kapiten i trener veoma uspešno je prenosio svoje bogato iskustvo na mladu generaciju igrača u jugoslovenskoj i reprezentaciji SR Nemačke.

Zoran (Vitomira) Kalinić

Zaslužni sportista Jugoslavije

111_1.jpgRođen 20. jula 1958. godine u Subotici. Ima višu stručnu spremu. Stonim tenisom počeo se baviti 1970. godine u Stonoteniskom klubu Spartak, čjji je kapiten. Stalni je član državne reprezentacue, za koju nastupa od 1975. godine, te ima oko 250 nastupa u dresu sa državnim grbom. Pojedinačni je prvak države za 1979, 1980, 1982, 1983. i 1984. godinu. Dobitnik je sportske nagrade SAP Vojvodine Jovan Mikić Spartak, omladinske nagrade Sedam sekretara SKOJ-a i Majske nagrade Srbije.

Zoran Kalinić je u svemu pravi pravcati naslednik svetle tradicije subotićkog stonog tenisa i vrsnih svetskih majstora celuloidne loptice koji su ponikli u Subotici i afirmisali ga širom sveta. Iako još relativno mlad, u dosadašnjoj karijeri ostvario je rezultate koji ga svrstavaju u red najpoznatijih igrača stonog tenisa u svetu.
U domaćoj konkurenciji, pored pet titula pojedinačnog prvaka države, ima i četiri osvojene sa Spartakom u ekipnom takmičenju, zatim, dve šampionske titule u dublu i šest u mešovitom dublu. Na internacionalnom planu, još kao omladinac, skrenuo je pažnju na sebe, osvajajući titulu omladinskog prvaka Evrope pojedinačno, a jednom i u mešovitom dublu sa Palatinuševom. Na balkanskim šampionatima trijumfovao je u tri maha -1980, 1982. i 1983. godine.
U dublu sa Dragutinom Šurbekom, živom legendom našeg stonog tenisa, ostvario je rezultate koji potvrđuju da naš stoni tenis stalno ima izuzetne asove, koji jedan drugog uspešno nasleđuju. Dva puta je sa Šurbekom stao na pobedničko postolje na šampionatima Evrope 1982. i 1984. godine. Član je naše reprezentacije, koja je u ekipnoj konkurenciji osvojila treće mesto u Evropi 1983. godine.
Najveći uspeh mu je prvo mesto na svetu u dublu (takode sa Šurbekom) 1983. godine. U svoj bilans blistavih uspeha uvrstio je i prva mesta osvojena na međunarodnim prvenstvima Italije, Belgije, Mađarske, Skandinavije, ČSSR, Jugoslavije, Zapadne Nemačke i Švedske. Zbog svega toga, visoko kotira na evropskim i svetskim ranglistama. Tako je 1983. godine u Evropi bio treći, a iste godine i 10. na svetu. U dresu Spartaka dva puta je osvajao Kup sajamskih gradova.
Zoran Kalinić je vrstan sportista, ali i uspešan student Ekonomskog fakulteta u Subotici. Lep je primer kako sport i učenje mogu ići zajedno.

Milan (Stevana) Glogovčan

Zaslužni sportista Jugoslavije

112_1.jpgRoden 21. septembra 1943. godine u Subotici. Po struci je diplomirani inženjer arhitekture. Sportom se počeo baviti 1950. godine u Aero klubu Ivan Sarić. U vremenu od 1968. do 1972. godine pet puta je nastupao za državnu reprezentaciju u vazduhoplovnom modelarstvu. Na prvenstvu Evrope sa modelima klase F-1 C osvojio je srebrnu medalju. Još uvek aktivno nastupa, ali istovremeno obavlja i dužnost saveznog sudije u vazduhoplovnom modelarstvu.

Milan Glogovčan je u toku svoje duge i uspešne karijere imao, zaista, impresivne rezultate: bio je, recimo, član naše nacionalne selekcije koja je 1974. na prvenstvu Evrope, sa modelima klase F-1 C, osvojila srebrnu medalju, a šest puta je bio na domaku cilja - osvajao je titulu vicešampiona Jugoslavije sa takozvanim „penjačima".
Kad govori o minulim godinama i o sportu kojim se bavio i još uvek bavi, Glogovčan najviše ističe Kup Republike, međunarodno takmičenje koje se održava u Zagrebu, gde svake godine učestvuju najveći evropski i svetski asovi u vazduhoplovnom modelarstvu. Ovde je ovaj Subotičanin tri puta zaredom trijumfovao, ostavljajući iza sebe mnoga elitna imena ove sportske grane. Od 1968. do 1972. godine Glogovčan je pet puta nastupio u državnoj reprezentaciji, uvek sa „penjačima" (slobodno leteći modeli na motorni pogon).
Do sada je za izuzetne rezultate i zasluge u sportu nekoliko puta pohvaljivan i nagrađivan, a u vitrini prepunoj trofeja najdraža mu je svakako, pohvalnica sa potpisom Josipa Broza Tita. Uporedo sa takmičenjima u modelarstvu, Glogovčan je postao i savezni sudija u ovom vazduhoplovnom sportu, te je i sada, kada je već prešao zenit svoje sportske karijere, angažovan na gotovo svakom modelarskom takmičenju - ili kao sudija, ili kao takmičar.
Milan Glogovčan je tokom godina stekao reputaciju uzomog sportskog radnika i zahvaljujući njegovom zalaganju ova sportska disciplina u našem gradu ima sve više poklonika.

Planinarstvo

Utrostručeno članstvo

Planinarsko-smučarsko društvo Zorka formirano je 10. februara 1961. godine, sa 43 člana. Danas broji 120 čianova.
U društvu rade tri dobitnika Zlatne i 11 nosioca Srebrne značke Planinarskog saveza Srbije, dodeljenih za posebne zasluge u razvoju planinarstva.
PSD Zorka nalazi se u sastavu Sportskog društva HI Zorka u Subotici.
Od 1973. godine u Subotici postoji i železničko planinarsko-smučarsko društvo „Đuro Salaj", koje je početkom osamdesetih brojalo preko 500 članova. Osim osvajanja brojnih planinarskih vrhova i učešća na pokrajinskom orijentacionom krosu i maratonu, značajnijih rezultata nije bilo.

Rukomet

Rukometni klub Spartak

Osvojen kup i sedam titula prvaka

Jugoslovenska sportska javnost sa posebnim oduševljenjem je pratila prvenstvene utakmice ženske rukometne ekipe subotičkog Spartaka koja je osnovana 1945. godine u sastavu FOSD-a. Subotičke „amazonke" igrale su brzo, atraktivno, smelo i efikasno. Erika Tot Simić ubrajana je u svoje vreme među najbolje rukometašice sveta.
Ova možda već pomalo zaboravljena generacija dala je osamnaest državnih reprezentativki od kojih su tri stekle zvanje zaslužnog sportiste Jugoslavije. To su: Erika Tot Simić, Anka Sekulić Evetović, Magda Hegediš.
Rukometna igra pre rata bila je poznatija kao hazena. U subotičkoj sredini imala je svoje pristalice, posebno, među radničkom ženskom omladinom. Upornošću pravih zaljubljenika ovog sporta prvih posleratnih dana stvaraju se preduslovi za razvoj rukometa - tada velikog rukometa koji se igrao na fudbalskom terenu, sve do 1955. godine.
Pa ipak, ženska ekipa Spartaka tokom 1945. godine nije odigrala ni jednu utakmicu, a prva javna rukometna utakmica, odigrana je 9. juna 1946. godine, između subotičkih klubova „Slobode" i „Jedinsta", a završena je pobedom „Slobode" sa 4:2 (1:2). Sastav „Slobode": Sekulić, Šarkezi (Nimčević II), Prčić, Skenderović, Kombiađija, Ivanković, Nimčević I, Gabrić, Guganović, Stantić i Kolar. „Jedinstvo" je bilo izvelo sledeći tim: Nimčević III Gaković, Rogić, Jenei, Baka, Bodić, Saulić, Evetović, Mihalik, Maša, Slajher.
žene „Spartaka" igrale su prijateljske utakmice po okolnim mestima, a na prvom posleratnom prvenstvu države reprezentacija Subotice, u kojoj su bile i igračice „Slobode" i „Jedinstva", 1948. godine, osvaja titulu prvaka države. „Spartak" učestvuje u šampionatu tek sledeće 1949. godine i osvaja titulu prvaka države.
Od tada ženska ekipa „Spartaka" dugo dominira u velikom rukometu, da bi kasnije, zajedno sa zagrebačkom „Lokomotivom", istoimenom ekipom iz Virovitice i ORK Beogradom, vodila borbu za primat u prvenstvu i takmičenjima za jugoslovenski Kup.
Posle pripajanja igračica F. D. Radničkog, a kasnije i F. D. Slobode ekipa Spartaka stalno postiže dobre rezultate u I Saveznoj ligi. Titulu prvaka države osvojile su - 1949. zatim 1953, 1954. i 1956. godine, ali još uvek u velikom rukometu.
Pojedine igračice uzimane su u obzir za sastav državne reprezentacije za koju su se nadmetale za Trofej Jugoslavije, šampionat Evrope, ili u prijatefjskim susretima nacionalnih selekcija.
U međuvremenu, zahvaljujući inicijativi takmičarki „Spartaka", 1949. godine osniva se i muška ekipa, koja je, odmah postigla zapažene rezultate. Prve utakmice donele su posebnu radost jer su u okviru Vojvođanske lige muškarci postizali dobre rezultate, pa su već te 1949. godine postali prvaci. Takođe su uspešno igrali u Kvalitetnoj ligi Srbije, a krajem pedesetih godina imali su priliku da se plasiraju u II Saveznu ligu. Međutim, stalna trvenja oko preraspodele sredstava koja su se odlivala za tada bolju i uspešniju žensku ekipu, usporavala su tadašnji razvoj muškog rukometa.
Muškarci su i pored dobrih rezultata doživeli da se ekipa više puta rasformira. Ekipa je ponovo formirana tek 1982. godine, i mada se pošlo „od nule" po ko zna koji put, ređaju se uspesi u takmičenju selekcija pionira i juniora, kao i u okviru SOŠOV-a.
Kada se konačno 1956. godine u celoj zemlji počelo igrati mali rukomet, opet su „devojke u plavom" zaigrale svoju igru i bile su među najboljima u Jugoslaviji. One imaju sjajnu istoriju i sa ponosom se ističe da je u ono vreme Subotica bila zajedno sa Zagrebom centar ženskog rukometa u zemlji.
Šampionsku titulu igračice „Spartaka" osvajale su 1957, 1960. i 1963. godine. Pored navedenih sezona Igrale su u I Saveznoj ligi - 1964. godine (II mesto), 1965. (VIII), 1966. (VIII), 1967. (V), 1968. (IX), 1969. (X), 1970. godine plasirale su se na XII, poslednje, mesto i ispale iz I Savezne lige. ženska ekipa ponovo se plasirala u I Saveznu ligu tek u sezoni 1976/77. godine, posle četvorogodišnjeg rada Lasla Dvoračka, ali su opet zauzele poslednje, XII mesto i ponovo se preselile u niži rang takmičenja.
Od tada su devojke subotičkog rukometnog tima igrale u II Saveznoj ligi, zatim i I B saveznoj ligi, a u poslednje tri sezone nalaze se u Republičko-pokrajinskoj ligi - Bosne i Hercegovine i Vojvodine. Muškarci igraju u Bačkoj ligi - uglavnom su to juniori.
U finalu Jugoslovenskog Kupa rukometašice Spartaka postigle su sledeće rezultate: 1956. godine Lokomotiva-Spartak 10:6; 1957. godine Lokomotiva-Spartak 14:7; a 1961. godine, u Subotici, domaći „Spartak" savladao je zagrebačku Lokomotivu sa 6:2 i tako je po prvi put osvojio Kup Jugoslavije; 1962. ORK Beograd-Spartak 6:4; 1963. ORK Beograd-Spartak 6:5; 1968. godine ORK Beograd-Spartak 15:8.
Kao jugoslovenski šampion rukometašice „Spartaka" u dva navrata sudelovale su u Kupu evropskih šampiona - 1961. i 1964. godine - ali su oba puta ispale u prvom kolu. Subotičanke su takođe učestvovale na mnogim domaćim i međunarodnim turnirima na kojima su osvajale prva mesta. U našem gradu igrani su i tradicionalni ženski međunarodni turniri povodom Dana oslobođenja Subotice, a održano je i sedam međunarodnih turnira.
Standardne državne reprezentativke bile su - Erika Tot, Anka Sekulić Evetović, Marija Mihalik, Marija Maša, Ilona Mađar, Tereza Ivanković, Magda Hegediš, Mara Jakovetić, Jovanka Jurčak, Roža Nađ, Ankica Ostruna, Jelica Prčić, Marica Rogić, Marija Sabljak, Ljubica Smiljanić, Magda Vincer, Ana Zemko, Radmila Batinica, Eva Gabrić, Edita Vincer.
Erika Tot, Anka Sekulić Evetović i Magda Hegediš igrale su za selekciju Jugoslavije kada je u Beogradu osvojeno treće mesto na šampionatu sveta 1955. godine.
Svojom bravuroznošću isticala se Erika Tot Simić, koja je važila za najbolju i svestranu sportiskinju u SDž „SPARTAKA", pošto je nastupala za državnu reprezentaciju i u atletici, a odigrala je i veliki broj utakmica za državni tim u velikom i malom rukometu, odbojci i košarci.
ženska rukometna ekipa Spartaka sa osvojenim Kupom i sedam naslova prvaka države svakako je najbolja u istoriji SDž „Spartak", pa i u istoriji subotičkog sporta.
Prva postava u sastavu Mihalik, Sekulić, Maša, Skenderović I, Evetović, Jenei, Gabrić, Giganović, Skenderović II, Bodić i Baka osvojila je naslov prvaka države 1949. godine u velikom rukometu. Snažne i brze demonstrirale su sve odlike ove dinamične i stalno popularne igre među mladim devojkama i mladićima.
Na samom početku razvoja tadašnje igračice same su dobrovoljnim radnim akcijama osposobljavale terene za igru. Imale su dosta upornosti i pored poteškoća održale su ženski rukometni klub i pored svojih uspona i padova.
U Subotici i njenoj okolini i sada se sa dosta uspeha održavaju Opštinska i Međuopštinska takmičenja. Sa manje ili više uspeha u poređenju sa „starim dobrim vremenima" ostale sredine su napredovale jer su stvaranjem igračkog naraštaja formirale i prave pedagoge, pozitivnih stremljenja.
Bogatom rukometnom istorijom možemo se ponositi, no malo je šta učinjeno da se izvuku pouke iz celokupnog dosadašnjeg rada i promenljivih uspeha. Mladima ostaje da radom i upornošću postignu veće rezultate.

86_1.jpg

Tim Spartaka 1949. - prvak države u velikom rukometu.
Sve kasnije generacije igrale i mali rukomet

86_2.jpg

Pobednice jugoslovenskog Kupa 1961. S leva na desno: Celik, Tol, Jurčak, Gojnić,
Jakovelić, Fejes, Prčić, Hegediš, Irener Eme Benedek. Čuče: golmani Zemko i Smiljanic

86_3.jpg

žene Spartaka - 1954. sve do 1958. - igrale su najbolji rukomet u zemlji

86_4.jpg

Poslednja generacije Spartaka koja je igrala u I saveznoj ligi 1979.


Rukometni klub 8. mart

Zaljubljenice rukometa

Odmah po oslobođenju Subotice, u Fabrici ,,La Pasionaria" odvija se organizovan sportski život Veliki broj radnica bavio se rukometom, ali tek 1958. formiran je rukometni klub.
Najveći uspeh rukometašice 8. marta ostvarile su 1970. godine kada su se plasirale u Republičku ligu. Ta liga je deset godina kasnije prerasla u Međurepubličko-pokrajinsku ligu (grupa Vojvodina i Bosna i Hercegovina). Ekipa 8. marta postiže solidne rezultate. Igračice su nastupile za juniorsku i seniorsku reprezentaciju Vojvodine.

86_5.jpg

Nekadašnje rukometašice Spartaka i .8. marta" - veteranke sa levo na desno:
J. Prčić - Bedalov, J. Jurčak - Popov, I. Mađar - Berenji, A. Sekulić - Evetović, E. Tot -
Simić. M. Skenderovic - Kučov, E. Roža - Pertić, I. Berenji, S. Evetović i T. Ivanković

86_6.jpg

ženska rukometna ekipa "8. marta" - (Subotica)

Rvanje

Osvajači najznačajnijih trofeja

U bogatoj istoriji subotičkog sporta rvači su zabeležili najzapaženije rezultate. Za proteklih 40 godina, iz ovog grada potekli su nosioci zlatne olimpijske medalje, evropski i svetski prvak, a nisu izostale ni brojne pobede na prvenstvima Balkana i Mediteranskim igrama. Rvači Spartaka su 15 puta bili ekipni prvaci Jugoslavije, a pojedinačne šampionske titule gotovo da se i ne mogu izbrojati.
Subotički rvači su odavno čuveni po primernoj disciplini i sportskom ponašanju, što ukazuje da je razvoju ovog sporta poklonjena izuzetna pažnja. Većina ovih vrhunskih sportista svoje kvalitete iskazala je i na radnom mestu, odnosno u učenju u školama i na fakultetima.

Prvi uspesi

Subotica je i u predratnom razdoblju imala nekoliko olimpijskih prvaka. Nakon oslobođenja, oni su se pridružili brojnoj sportskoj porodici Spartaka. I, već na prvom pojedinačnom prvenstvu socijalističke Jugoslavije u Sarajevu, pokazali su izuzetne kvalitete: osvojili su tri zlatne, tri srebrne i jednu bronzanu medalju. Dobitnici zlatnih medalja bili su: Andrija Berenji, Stevan Rapić i Antal Fišer. Srebrne medalje doneli su Aleksandar Vujević i Bela Čuzdi, dok je bronzanu medalju dobio Marko Monastirski. Na ovom prvom šampionatu Jugoslavije, Subotičani su sa 22 osvojena poena bili apsolutni prvaci u, doduše nezvaničnom, ekipnom takmičenju.
Nakon tih značajnih uspeha, sledi i niz drugih lepih rezultata u ekipnom i pojedinačnom nadmetanju, kao i učešće u reprezentaciji. Ekipa Spartaka na međunarodnim mečevima postiže zavidne rezultate. Hroničari su zabeležili i susret sa ekipom CSFRJ iz Temišvara: Spartak je pobedio sa 5:3. Bilo je to 1947. godine. Jula 1948. u Zagrebu održan je šampionat Balkana i srednje Evrope u rvanju grčko-rimskim stilom, na kome je učestvovalo šest zemalja. U reprezentaciji Jugoslavije te su godine nastupali Subotičani Gion, Čuzdi i Kiš. Takozvano „prvo zlatno doba", od 1946. godine do 1953. godine, donelo je Subotičanima pet pobeda na ekipnim prvenstvima države, a osvojene su i 23 medalje na pojedinačnim šampionatima države. Čak 10 članova kluba bilo je uvršteno u reprezentaciju. Najbolji rvači bili su: Levai, Vetro, Berenji, Torma I i Torma II, Gion, Monastirski, Čuzdi, Bart, Rapić, A. Fišer, F. Fišer, Vujović, Verešbaranji, Šimoković, Kiš, A Bartuš, Peić, Keler, Kasa, Salma, Vig, J. Markuš, Frank, Ostrogonac, Eke, J. Bajer i L. Bajer, Antal, Barkanji, Balog, Grifatong, Pamer, Halgato, Đantar, Đ. Korhec i Čik.
Smrću Monastirskog, 1953. godine, rvački sport u Subotici pretrpeo je veliki gubitak. Kriza, medutim, ne traje dugo. Na inicijativu Milana Ercegana, 1955. godine se u Subotici osniva prva škola rvanja u Jugoslaviji. Radom škole uspešno je rukovodio Andrija Berenji. Do 1962. godine generacija mladih rvača, koje je Berenji odnegovao, uspela je da izbije u sam vrh domaćeg rvačkog sporta. Nagrada za brojne lepe uspehe bio je odlazak na međunarodno rvačko nadmetanje „olimpijskih nada" u Rumuniji. Boje Jugoslavije branili su tada, isključivo, subotički rvači.
U veoma uspešnom razdoblju od 1957. do 1965. godine, dresove juniorske reprezentacije nosili su subotički rvači: Marko Vidaković, Deže Varga, Šandor Kovač, Mikloš Nemedi, Antal Bartuš, Ištvan Terečik, Zdravko Tanasić, Petar Brešćanski, Mihalj Kečkeš, Laslo Prokec, Jožef Mikloš, Karlo Čović, Sreten Damjanović, Jožef Kalmar, Petar Nimčević, Ištvan Rafai, Franjo Balažević, Ivan Milanković i Jožef Roka. Ovaj sastav je, ponovo, posle više od 10 godina, osvojio titulu prvaka države 1963. godine. To je, zatim, ponovio još tri puta - 1966, 1967. i 1968. godine.

U svetskom vrtiu

U svetski vrh prvi se uvrstio Boško Marinko. Prvo je sa Evropskog prvenstva 1966. godine doneo srebrnu medalju, a tri godine kasnije postigao je još veći uspeh: osvaja naslov evropskokg prvaka. Iste godine bio je peti na Svetskom prvenstvu, a godinu dana kasnije donosi još dve medalje: srebrnu sa Evropskog, a bronzanu sa Svetskog prvenstva. Najveće uspehe postigao je u kategoriji do 52 kilograma.
Uporedo s Marinkom kao as stasava i - Sreten Damjanović. On 1969. osvaja titulu evropskog prvaka, a 1970. godine beleži dva uspeha: drugo mesto na Evropskom i četvrto na Svetskom prvenstvu. Već 1971. godine stiče i titulu svetskog prvaka u Sofiji. Ovom rezultatu su se Subotičani obradovali, ali su je podelili sa Somborcima, pošto je Damjanović u to vreme bio član somborske Elektrovojvodine. Formalno gledajući, prvu i jedinu titulu svetskog prvaka u dresu Spartaka osvojio je Refik Memišević - 10 godina kasnije.
Treći Subotičanin koji je dostigao svetsku slavu bio je Karlo Čović. Za njega je najuspešnija bila 1969. godina, nakon dugogodišnjeg upornog rada osvaja srebrnu medalju na prvenstvu Evrope.
Odlazak nekolicine vrhunskih sportista krajem šezdesetih ostavio je neželjene posledice: ime Spartaka više godina nije se pominjalo na listi ekipa koje učestvuju na državnim prvenstvima. Za to vreme odnegovana je nova generacija talentovanih rvača. Tako Bela Mađar 1972. godine postaje državni prvak, a godinu dana kasnije Mihalj Kiš donosi zlatnu medalju sa Evropskog prvenstva železničara u Lajpcigu. Zoltan Vahtler na istom šampionatu dobija bronzanu medalju. Ni 1974. godina nije prošla bez medalja: Dušan Jakob pobeđuje na Balkanskom šampionatu, a Mihalj Kiš donosi bronzanu medalju. Naredne godine Subotičani donose tri medalje sa pojedinačnog prvenstva Jugoslavije u Zagrebu: Bela Mađar, Sreten Damjanović i Momir Petković stajali su na pobedničkom postolju. Polovinom 1975. dvojica učenika Stevana Giona - Sreten Damjanović i Momir Petković - donose zlatne medalje sa Mediteranskih igara, dok Karolju Danjiju pripada srebro.

Izuzetni asovi

U žižu interesovanja publike naglo izbija Momir Petković, koji se bori u kategoriji od 82 kilograma. Protivnici ga se boje, jer je praktično nepredvidiv. U februaru 1976. pobeđuje u Budimpešti, a zatim na memorijalnom turniru Nikole Petrova u Bugarskoj. Te godine nema premca ni na jednom domaćem saveznom takmičenju. Evropsko prvenstvo „preskače", ali odlazi na Olimpijadu u Montreal, gde niže pobedu za pobedom. Svoje uspehe kruniše pobedom nad sovjetskim rvačem Čeboksarjevim, izvojevavši tako zlatnu olimpijsku medalju. Subotičani su ga dočekali razdragani i veseli. Hiljade njegovih sugrađana priredilo mu je veliko slavlje na Stadionu malih sportova. Kasnije, na svetskim prvenstvima osvaja tri srebrne i jednu bronzanu medalju. Među njegovim trofejima su i medalje sa svih značajnih svetskih turnira. Međunarodnu karijeru započeo je kao junior sa dve srebrne medalje osvojene na Prvenstvu Evrope, ali se sa seniorskih evropskih šampionata vraćao - praznih ruku! Kao da ga na tim takmičenjima - sreća nije htela.
Refik Memišević postiže svoje prve značajne uspehe na međunarodnom planu 1976: u Skoplju, na Balkanskom šampionatu Memišević osvaja zlatnu medalju. Naredne godine njegovo ime upoznaje već ceo svet, pošto dobija srebrnu medalju na Svetskom prvenstvu u Geteborgu, u kategoriji od 100 kilograma. Godinu dana kasnije vraća se sa prvenstva sveta iz Meksika s bronzanom medaljom. Nastaju, onda, godine „muka", jer mora da pređe u kategoriju iznad stotinu kilograma. Zahvaljujući spretnosti i brzini, 1981. godine u Oslu, na opšte iznenađenje, uspeva da savlada protivnika težeg za 30-40 kilograma i da osvoji Prvenstvo sveta. Sa tog šampionata Momir Petković i Karolj Kasap donose srebrnu i bronzanu medalju. Grad ih dočekuje oduševljeno: dvadeset hiljada navijača okupilo se na Gradskom stadionu.. . Memišević ubrzo dokazuje da ta titula prvaka sveta nije bila slučajna: već 1982. sa Svetskog prvenstva donosi - srebrnu medalju.
Pored pomenute trojke, Subotica se može pohvaliti i nizom drugih vrlo dobrih rvača. Zahvaljujući novim telentima, Spartak se ponovo upisuje među prvake Jugoslavije - čak pet puta uzastopno. Klub, zaista, nije imao premca u zemlji. To pokazuju i rezultati na pojedinačnom šampionatu, održanom u Sarajevu 1980. godine: tada je od mogućih 10 šampionskih titula sedam pripalo Subotičanima - Vahtleru, Jakobu, Kopasu, Damjanoviću, Kasapu, Petkoviću i Memiševiću.
U tom za subotičko rvanje najuspešnijem periodu od 1977. do 1982. godine, čak 34 Spartakova borca oblači dres reprezentativaca. To su: Zoltan Vahtler, Boško Marinko, Bela Mađar, Stevan Gabor, Laslo Husar, Mihalj Kiš, Zoltan Ciger, Karolj Danji, Ištvan Rafai, Petar Nimčević, Antun Patarčić, Ištvan Terečik, Jožef Baka, Laslo Hajdu, Laslo Horvat, Stevan Petrović, Đerđ Danji, Josip Vidaković, Momir Petković, Sreten Damjanović, Refik Memišević, Karolj Kasap, Dušan Jakob, Laslo Kormoš, Rudolf Bičkei, Zoran Popović, Tibor Husar, Peter Tot, Karolj Kasap, Naser Zivina, Šukrija živina, Branislav Vidović, Rudolf Trukli i Zoltan Balaž.
Uspesi se prekidaju u sezoni 1982/83: Karolj Kasap se vraća u Sentu, u svoj matični klub, Karolj Danji ide u kanjiško Potisje, a mnogi odlaze na odsluženje vojnog roka. Trener Damjanović, praktično, ostaje bez ekipe. U godinama izuzetnih uspeha, klub je zaboravio na mlade, što se grdno osvetilo. Naravno, svemu tome su kumovale i objektivne poteškoće -nedostatak odgovarajućeg prostora i drugih uslova za treninge.
I klubovi kao što su Bačka, Sever, pa i Palić, znatno su doprineli razvoju i popularizaciji ovog sporta u gradu. Mnogi vrhunski sportisti su, zapravo, svoju karijeru započeli upravo u tim klubovima, da bi svoje umeće i znanje usavršili u Spartaku. Rvački klubovi Sever i Bačka takmičili su se i u Drugoj ligi. Danas su uvršteni u Međurepubličku ligu.

Liga šampiona

Evo imena onih koji su na pojedinačnim prvenstvima države postizali zapažene pobede: Boško Marinko, Marko Vidaković, Zoltan Vahtler, Bela Mađar, Andraš Berenji, Bela Torma, Stipan Dora, Dušan Jakob, Antal Fišer, Ištvan Gion, Marko Monastirski, Aleksandar Vujović, Janoš Torma, Mikloš Nemedi, Mihalj Kiš, Mirko Petin, Stevan Bart, Bela Čuzdi, Kalman Kiš, Momir Petković, Karolj Kasap, Karolj Kopas, Mirko Ostrogonac, Jožef Bajer i Refik Memišević. Svi su bili prvaci, a istovremeno su oblačili i dres reprezentacije. Osim njih, boje Jugoslavije branili su i Karolj Danji, Zdravko Tanasić, Ištvan Terečik i Karlo Čović.
Spartak je u posleratnom razdoblju 15 puta bio ekipni prvak Jugoslavije: 1947, 1948, 1949, 1950, 1951, 1963, 1966, 1968, 1977, 1978, 1979, 1980/81. i 1981/82. godine.
Tokom sedamdesetih godina je i u ovoj disciplini bilo u modi organizovanje - Kupa evropskih kupova. Spartak je, kao prvak Jugoslavije, dva puta učestvovao u ovom takmičenju - 1977. i 1978. Ekipa Spartaka je 1978. dospela do finala i osvojila četvrto mesto iza Sovjeta, Poljaka i Mađara.
Od 1961. godine, otkad se u našem gradu sačinjava ranglista najboljih sportista godine, u samom vrhu te liste takmičara, u grupi seniora, čak 11 puta bio je neko od rvača: 1963. to je bio Stipan Dora, 1965, 1966, 1967. i 1970. Boško Marinko, 1968. i 1969. Sreten Damjanović, 1976. i 1978. Momir Petković, 1977. i 1981. Refik Memišević. Osim tih proglašavanja rvača za sportistu godine, Spartakov klub za tešku atletiku (dizanje tegova i rvanje) dobio je 1976. godine priznanje - „Najaktivniji sportski kolektiv". Četiri godine kasnije, rvački klub ponovo je dobio isto priznanje.
Učešće na Olimpijadi, svakako, predstavlja izuzetno priznanje za sve vrhunske sportiste. To visoko priznanje pripalo je više puta rvačima iz Subotice: Beli Tormi i Beli Čuzdiju 1952. (Helsinki), Stipanu Dori (Rim 1960), Bošku Marinku, Sretenu Damjanoviću i Karlu Čoviću (Meksiko Siti 1968. i Minhen 1972), Momiru Petkoviću (Montreal 1976) i Karolju Kasapu i Refiku Memiševiću (Moskva 1980).
Na predolimpijskom turniru - 1963. godine u Tokiju - rvač Zdravko Tanasić bio je prvi u srednjoj kategoriji. Jugoslovenski rvači postigli su veoma visoke plasmane na XXIII olimpijskim igrama u Los Anđelesu, a među njima nalazi se i Refik Memišević, učesnik u kategoriji preko sto kilograma.
On je osvojio treće mesto i pripala mu je bronzana medalja. Kasnije je, doping kontrolom, ustanovljeno, da je Tomas Johanson (Švedska), uzimao nedozvoljena stimulativna sredstva i oduzeta mu je srebrna medalja
Odlukom zvaničnog sudijskog žirija srebrna medalja automatski je pripala Refiku Memiševiću.
Karolj Kasap zauzeo je peto, a Momir Petković četvrto mesto na 23. olimpijadi, održanoj 1984. godine, u Los Andelesu (SAD).

87_1.jpg

Spartak - prvak države 1977. i 1978. - jedna od najboljih generacija

87_2.jpg

Boško Marinko, reprezentativac, državni prvak,
olimpijac, na pobedničkom postolju na prvenstvu Evrope

87_3.jpg 87_4.jpg
Marko Monastirski, reprezentativac,
državni prvak, jedan od najzaslužnijih
za razvoj modernog rvanja i subotičkog Spartaka
Kalman Kiš, reprezentativac,
državni prvak, olimpijac 1936.
87_5.jpg 87_6.jpg
Stipan Dora, reprezentativac,
državni prvak, olimpijac 1936.
Antun Fišer, višestruki reprezentativac,
državni prvak, savezni trener, olimpijac 1936,
jedan od utemeljivača subotičkog rvanja
87_7.jpg 87_8.jpg
Bela Čuzdi, reprezentativac,
državni prvak, olimpijac
Zdravko Tanasić, reprezentativac, državni prvak, učesnik predolimpijskog turnira 1963.

87_9.jpg

Ekipa Spartaka - prvak države od 1946., do 1950. -
imala u svojim redovima nekoliko reprezentativaca

Plivanje i vaterpolo

Od Palića do Olimpijskih igara u Meksiku

Tokom maja 1946. godine, na Palićkom jezeru su počeli sa radom sportisti okupljeni u Plivačkom i vaterpolo Klubu Spartak. U početku ih je bilo samo dvanaest, ali se broj plivača stalno povećavao, zahvaIjujući zalaganju Andrije Kmeca i Lasla Bale.
Otvaranjem zimskog bazena, takozvanog „Fekete kupatila", 11. februara 1951. godine, kada je i održan prvi javni plivački miting, razvoj plivačkog i vaterpolo sporta u Subotici dobija novi zamah. Bio je to, u ono vreme, prvi zimski bazen u Vojvodini, a treći u državi. Mada je ovaj bazen bio skromnih dimenzija, u odnosu na danas već uobičajene, oko njega se okupio veći broj talentovanih pionira i juniora. Iz njihovih redova kasnije su stasali, plivačica Irena Tilinko i plivač Slavko Kurbanović - reprezentativci. Tilinkova se isticala u plivanju na 100 metara leđno, a Kurbanović je postavljao i državne rekorde u trkama na 100 i 200 metara prsno, pa je zasluženo poneo epitet najboljeg plivača Subotice.
Bio je učesnik i na Olimpijskim igrama u Meksiku, 1968. godine.
Za vreme studija, pristupio je beogradskom Partizanu.
Plivači Spartaka tokom svih proteklih godina imali su dobro organizovanu školu plivanja. Prvih godina po oslobođenju u improvizovanim stazama na Palićkom jezeru, gde se održavaju treninzi i takmičenja, a kasnije u letnjem bazenu u Dudovoj šumi.
Od formiranja ekipe vaterpolista Spartaka, vaterpolisti iz Subotice su igrali u Vojvođanskoj ligi i II saveznoj. Za prvu saveznu ligu nikada nisu imali dovoljno snage.
Vaterpolisti su beležili i uspone i padove, što je uglavnom zavisilo od uslova rada. Jedan od najznačajnijih rezultata postignut je 1947. godine, kada je na prvenstvu Srbije osvojeno treće mesto.
Dobre rezultate ostvarivali su vaterpolisti i 1957., zatim 1959. i 1960. godine. Tada su bili među osamnaest najboljih klubova u zemlji. Poslednja vaterpolo ekipa, koja je imala uspeha među drugoligašima, bila je generacija iz 1970. godine. „Nestankom" bazena na Paliću, plivački i vaterpolo sport doživljava ozbiljnu stagnaciju.
Izgradnjom bazena u Dudovoj šumi, plivanje i vaterpolo ponovo postaje, naročito među mladima „sport broj jedan" u letnjoj sezoni. Tome doprinose bivši plivači i vaterpolisti koji u saradnji sa pedagozima fizičke kulture ulažu značajne napore da se ponovo omasovi ova sportska grana.
Otuda iz godine u godinu mladi subotički takmičari postižu sve zapaženije rezultate na pojedinačnom prvenstvu Vojvodine, Srbije i na šampionatima države. Međutim, osnovni je problem što nema zimskog bazena pa je sezona treninga i takmičenja „skraćena" na samo četiri meseca godišnje.
Zahvaljujući upornom radu sa mladima, u redovima Spartaka, ponikao je reprezentativac Tibor Rezmanj, rekorder u disciplinama na 100, zatim 200 i 400 metara delfin i slobodno. U sastavu reprezentacije Jugoslavije imao je vrlo dobre rezultate na Balkanskom šampionatu 1978. i 1979. godine. Učestvovao je na VIII Mediteranskim igrama, u Splitu, 1979. Pošto u Subotici nije imao uslova za dalji razvoj, prešao je u beogradski Partizan.

84_1.jpg

Vaterpolisti Spartaka 1984. - članovi II savezne lige

84_2.jpg 84_3.jpg 84_4.jpg

Slavko Kurbanović,
reprezentativac i prvak
države, olimpijac

Tibor Rezmanj,
reprezentativac i
prvak države
Plivačica Irena Tilinko,
reprezentativka i
prvak države

84_5.jpg

Vaterpolisti Spartaka 1948, među najboljima u Vojvodini i Srbiji

84_6.jpg

Ekipa Spartaka igrala je u II saveznoj ligi - 1968. - jedna od najboljih u istoriji kluba

Jedrenje na ledu

Bez pisanih tragova

Pisanih tragova o takmičenjima u jedrenju na ledu od oslobođenja od danas - nema. Prema sećanju starijih članova Jedriličarskog kluba, bivšeg Jedra i Pomorskog brodarskog društva, osnovanog 1946. godine, "prvu Jedrilicu za led" sastavio je Palićanin Laslo Balaž, upotrebivši jarbol i platno s Gusara. Kasnije je i Maćaš Nemet izradio slično, veće, vozilo, koje je korišćeno za treninge u zimskim uslovima.
Pojavom serfova 1978. i 1980. godine, pokretni jarboli su upotrebljavani i za vožnju na specijalno izrađenim daskama za led. Sekcija ima četiri različite daske za led i jednu s koturaljkama.

Odbojka

Promenljiva odbojkaška sreća

Odbojkaški klub je osnovan kao jedna od prvih šest sekcija Fiskulturnog omladinskog sportskog društva Jovan Mikić-Spartak.
Prva takmičenja održana su maja 1945. godine, kada su se subotički odbojkaši susreli sa ekipama narodnooslobodilačke vojske. Zatim su usledila putovanja u sve krajeve naše zemlje. O tim prvim danima posleratne odbojke jedan od osnivača Odbojkaškog kluba Spartak, Sava Milošev, kaže:
-    Već u septembru 1945. godine organizovali smo prvi posleratni šampionat države u odbojci, na kome su učestvovale reprezentacije iz svih republika i pokrajina, kao i pripadnici naše armije. Odbojka je brzo sticala nove zaljubljenike, pa smo brzo omasovili igračku bazu. Mnogo smo igrali u tih prvih pet godina. Na primer, muška ekipa je odigrala oko 190 utakmica.
Štefanija Perhač-Milošev, odbojkaška reprezentativka, seća se, takode, tih dana.
-    Za nas je bila velika radost nastupiti u ekipi, na utakmici. U timu je vladalo pravo drugarstvo i potpuno međusobno poverenje. Uvek smo bile spremne da jedna drugoj pomognemo. U to vreme Etuška Poljaković i ja bile smo već reprezentativke, pa smo sa jugoslovenskom državnom selekcijom učestvovale na Balkanskom šampionatu 1946. godine u Bukureštu, kao i naredne godine u Tirani i 1948. u Sofiji. Tri godine kasnije, 1951. godine u Parizu, igrala sam za našu reprezentaciju na Evropskom šampionatu.

Jedna šampionska titula

Tokom proteklih decenija i muška i ženska ekipa Odbojkaškog kluba Spartak bile su u zvaničnim takmičenjima promenljive sreće. Muškarci su igrali u I saveznoj ligi od 1948. do 1955. godine, a zatim su imali status nižerazredne ekipe sve do 1968. godine, da bi se onda ponovo izborili za prvoligaški status.
 
Međutim, put do šampionske titule bio je veoma dug: osvojili su je samo jednom i to tek 1975. godine. Sličnu sudbinu doživele su i njihove klubske drugarice: nekoliko puta su se selile iz I u II saveznu ligu, ali titulu najboljih od sada, nažalost, nisu osvojile.
U 39. godišnjoj istoriji, ekipe Spartaka u šampionatima države zabeležile su sledeće rezultate:
MUŠKARCI: 1948. godine (zauzeli VI mesto u I saveznoj ligi); 1949. (II); 1950. (II); 1952. (III); 1954. (VI); 1955. godine (Spartak je zauzeo poslednje VIII mesto i ispao iz I savezne lige); u sezoni 1969. godine subotička ekipa je ponovo u I saveznoj ligi (V); 1970. (IX mesto i ponovo ispadanje iz prvoligaške konkurencije); 1972. godine (opet I liga - VIII mesto); 1972/73. (IX); 1973/74. (V); 1974/75. godine (I mesto i titula prvaka Jugoslavije); 1975/76. (V); 1976/77. (VI); 1977/78. (poslednje XII mesto i ponovno ispadanje iz I savezne lige); 1979/80. godine (ponovo u I ligi, ali na poslednjem XII mestu). Otada se seli u II saveznu ligu - grupa Istok, gde i sada igra.
žENE: 1946. godine (II mesto); 1947. (III); 1948. (III); 1949. (II); 1950. (III); 1951. (II); 1952. (III); 1954. (VI i poslednje mesto i napuštanje I savezne lige). Posle kvalifikacija, odbojkašice Spartaka plasirale su se, ponovo, u I saveznu ligu 1977. godine, ali su zauzele X poslednje mesto i opet se vratile u II saveznu ligu - grupa Istok, gde i sada igraju.
Za reprezentaciju Jugoslavije igrali su: Miodrag Gvozdenović, Arpad Seker, Dobrivoje Koledin, Akoš Budimčević, Dušan Guslov, Stevan Rajić, Gavra Budišin, Stojan Marković, Đorđe Radulović, Vitomir Krivokapić i Gradimir Vujić, a od žena Štefanija Perhač-Milošev, Rožika Nađ, Mila Vujadinović, Branka Jaramazović,  Radmila  Orman i  Etuška Poljaković.
Po igračkim kvalitetima, u vrhu jugoslovenske odbojke bili su i: Vojislav Vujković, Sava Milošev, Lajčo Margetić, Janko Radvanj, Vojislav Koledin, Radivoje Terzin, Stanislav Sigulinski, Čeda Milošev, Antun Vujković, Aleksandar Rakić, Čedomir Dragović, Srboljub Sigulinski, Akoš Seke, Laza Marković i Ilija Tubić.
žene su u svojim najboljim prvoligaškim danima igrale u sastavu: S. Perhač-Milošev, R Nađ. M. Vujadinović, S. Aradski, B. Jaramazović, R Orman, E. Poljaković, T. Mijatov, S. Stefanović, E. Temunović, Lj. Palfi, Z. Pecin, D. Perhač, E. Tot, E. Rajčić, A Viijić, S. Čukurov, D. Mletin, R Harmat, V. Drezgić, B. Temunović, S. Filipović, S. Marković i L. Tot.

Važniji datumi

Medu važnije datume subotičke odbojke ubrajaju se i burne kvalifikacije za ponovni ulazak u I saveznu ligu. Bitka se vodila u dva navrata - januara i novembra 1968. godine. Tek u drugom pokušaju Subotičanima je pošlo za rukom da se izbore za ulazak u društvo najboljih. Tada je „rođena" nova ge leracija odbojkaša: A. Budimčević, D. Koledin. Đ. Radulović, D. Guslov, Č. Dragović, Z. Belančić, V. Magdić i R. Paulić.
Najveći uspeh odbojkaša Spartaka ja osvajanje šampionske titule 1975. godine. Te godine pobednička ekipa Spartaka odigrala je 26 prvenstvenih utakmica: dvadeset tri je rešila u svoju korist i osvojila 46 bodova. Subotičani su te godine bili strah i trepet za sve ekipe i isticali su se posebno tehnički visoko doteranom igrom.
Titulu prvaka su osvojili: Gvozdenović, Seker, D. Koledin, Guslov, Dragović, Budimčević, Seke, Sigulinski, Radulović, Marković, Tubić i Kovačević.
Kao jugoslovenski prvak, odbojkaši Spartaka sudelovali su na eliminacionom turniru za Kup evropskih šampiona u Minhenu (SR Nemačka). Tada su se izborili za učešće u finalu Kupa evropskih šampiona 1976. godine u Briselu (Belgija). Pored jugoslovenskog šampiona, među finaliste su se probili i prvaci Poljske, Čehoslovačke i Bugarske. Na tom turniru, odbojkaši Spartaka zauzeli su treće mesto, što je svakako njihov najveći dosadašnji klupski uspeh.
Inače, Subotica je bila domaćin Prvom šampionatu države u odbojci 1945. godine, zatim 1975. II kvalifikacionoj grupi IX šampionata Evrope, te najvećem jugoslovenskom Majskom odbojkaškom turniru u dva maha - 1964. i 1966. godine.
Pored toga, uspešno je organizovan i Šampionat Evrope u odbojci za železničare, 1967. godine, na kojem se okupilo dvanaest nacionalnih selekcija.
Tradicionalni turnir mladih Bratstvo-jednistvo za juniore i juniorke iz svih republika i pokrajina, takođe se igra u Subotici - povodom Dana Republike - i spada među najkvalitetnije sportske priredbe u zemlji.
Strukovni savez Subotice u odbojci nosilac je svih značajnih poslova u okviru radničko-sportskih igara i sudeluje, u saradnji sa Savezom školskih sportskih društava Subotice, u popularisanju odbojke među učenicima osnovnih i srednjih škola.

83_1.jpg

Slavlje u Sarajevu kada je osvojena šampionska titula 1975. godine - prva u istoriji
Ekipa odbojkaša Spartaka - 1952. u Beogradu osvojila treće mesto u državi

 83_2.jpg  83_3.jpg
Aca Budimčević,
reprezentativac i odbojkaš Spartaka
Proslavljeni jugoslovenski as -
Miodrag Gvozdenović -jedan od najboljih igrača sveta

83_6.jpg

Kapiten Dobrivoje Koledin (desno) prima statu u Brisela
za osvojeno treće mesto u finalu Kupa evropskih šampioa 1976. godine

 83_4.jpg  83_5.jpg
 Štefanija Perhač - Milošef,
reprezentativka i odbojkašica Spartaka
Snežana Filipović, odbojkašica mlade generiacije,
ponikla u Spartaku

83_7.jpg

Ekipa odbojkašica Spartaka - 1952. u Beogradu osvojila treće mesto u državi

83_8.jpg

žene Spartaka 1949, u to vreme druga ekipa u zemlji među odbojkašicama

83_9.jpg

žene i muškarci OK Spartaka,
odmah po formiranju 1945, kada su bili među najboljima u zemlji

83_10.jpg

Ponovni ulazak u I saveznu ligu odbojkašice Spartaka ostvarile su 1979. godine

83_11.jpg

Tim Spartaka 1975: sastav koji je osvojio titulu prvaka države.
S leva na desno: Gvozdenović, Budimčević, D Koledin, Guslov, Dragović,
Szőke, Kovačević, Tubić, Đ. Radulović, Marković, Sigulinski i A. Seker

Hokej na travi

Finalisti prvenstva Evrope

Hokej na travi se ubraja među najstarije sportske igre, pa je uvršten i u olimpijska takmičenja za žene i muškarce. Redovno se održavaju evropski i svetski šampionati u obe konkurencije.  
U Jugoslaviji se hokej na travi odomaćio tek između dva rata. Prvi klubovi nikli su u Zagrebu, a posle oslobođenja i u Subotici. Prvi subotički klub je Električna centrala - osnovan 1949. godine. Kasnije, nastaju Zvezda (1954), Toplana (1958), Zorka (1963), Subotica-trans (1963), Subotičanka (1965), Fidelinka (1966), 29. novembar (1966), Student (1967) i Elektrovojvodina (1967). Prema broju klubova i kvalitetu igrača, Subotica je danas vodeći centar u zemlji za ovu igru. Od klubova uspešno se takmiče Subotičanka, Elektrovojvodina, Zorka, Toplana i Subotica-trans. Sistem takmičenja bio je prilagođen razvoju ovog sporta: prvo je postajala Subotička liga, zatim Vojvođanska, Republičko-pokrajinska i na kraju - I savezna liga. Danas se takmičenja u hokeju na travi organizuju u Republičko-pokrajinskoj ligi.
U vreme punog procvata ovog sporta u Subotici su organizovani tradicionalni Prvomajski turniri, kao i turniri povodom Dana oslobođenja grada - 10. oktobra. Pored toga, u Subotici su održani i kvalifikacioni turniri Kupa evropskih šampiona 1975, 1979. i 1983. godine.
Veliki broj subotičkih igrača nastupao je za našu reprezentaciju na šampionatu Evrope i Mediteranskim sportskim igrama. Najznačajniji uspeh jugoslovenske reprezentacije je osvajanje prvog mesta na VIII Mediteranskim sportskim igrama, 1979. godine u Splitu.
Inače, u dresu reprezentacije Jugoslavije od subotičkih hokejaša igrali su: Josip Ivaković, Grgo Šmit, Petar Ronjec, Imre Farkaš, Dušan Jovetić, Stipan Prčić, Tomislav Marcikić, Jožef Sabo, Jožef Takač, Mihalj Sabo, Stevan Janjić, Mikloš Biro, Karolj Ćosić i Karolj Marki (mlađi).
HK Subotičanka (1965): - U radnom kolektivu Subotičanke donesena je u leto 1965. godine odluka da se formira hokej klub na travi. Ubrzo je ekipa osvojila titule jugoslovenskog šampiona i nosioca kupa sa kojim se malo koji klub može pohvaliti.
Subotičanka je, naime, bila državni prvak 1968. godine, a zatim i 1974, 1976, 1978, 1979, 1981, 1982. i 1983. godine. Iz redova Subotičanke ponikao je najveći broj državnih reprezentativaca, koji su igrom, borbenošću i ponašanjem mnogo doprineli razvoju hokeja na travi.
Klub je prvi put osvojio Kup Jugoslavije 1969. godine, a onda je osvajao deset puta zaredom - 1974, 1975, 1976, 1977, 1978, 1979, 1980, 1981, 1982. i 1983. godine. U Kupu evropskih šampiona sudelovao je više puta: 1975. godine (finalni turnir u Frankfurtu), 1977. (finalni turnir u Londonu), 1979, 1980. i 1982. (polufinalni Kardif), 1983. (polufinale, Subotica) i 1984.godine (polufinale, Beč). HK Subotičanka je bila domaćin kvalifikacionih turnira Kupa evropskih šampiona 1975, 1979. i 1983. godine.
Ovaj klub proglašen je za najbolji sportski kolektiv Subotice - 1974. i 1983. godine. Primio je i značajna društvena priznanja Saveza hokeja na travi Jugoslavije i Saveza hokeja na travi Vojvodine.
HK Elektrovojvodina: - Ekipa sa najdužom tradicijom igranja hokeja na travi u Subotici imala je dosad veoma zapažene rezultate. Prvak države bila je 1972. godine, kada je osvojila i Jugoslovenski kup. Zatim je sudelovala u Kupu evropskih šampiona 1973. godine, gde se plasirala među 12 najboljih evropskih klubova.
Priznanje najboljeg sportskog kolektiva Subotice HK Elektrovojvodina osvojio je 1972. godine - za omasovljenje i unapređenje kvaliteta.
Omladinci HK Elektrovojvodine bili su 1979. i 1981. godine državni prvaci, a po pravilu su popunjavali više mesta u juniorskoj selekciji zemlje.
HK Toplana: - Igrao je u I saveznoj ligi, zatim u Vojvodanskoj, a sada je u II republičko-pokrajinskoj ligi.
HK Subotica-trans: - Stalno je na začelju po rezultatima u konkurenciji seniora, ali je zato ovaj uzorni sportski kolektiv imao mnogo uspeha u podizanju igračkog podmlatka: juniori HK Subotica-trans bili su državni prvaci 1980. godine.
HK Zorka: - U poslednje tri sezone postizao je zapažene rezultate na prijateljskim susretima u zemlji i u inostranstvu. Igrao je u I saveznoj ligi, a sada je član Republičko-pokrajinske lige. Dospeo je u finale jugoslovenskog Kupa. U svojim redovima ima nekoliko reprezentativaca: Siraki, Knjur, Kostić i Kovačević.
Ostali timovi, poput Fidelinke, Zvezde, Studenta, Madosti i 29. novembra nisu mogli da opstanu, uglavnom zbog nedostatka sredstava za takmičenje i nabavku sportske opreme.
Značajno je još dodati da su klubovi koji okupljaju hokejaše na travi i ljubitelje ovog sporta, uz pomoć SlZ-a i radnih organizacija u kojima deluju, izgradili više specijalizovanih terena za ovaj sport. Spomenimo terene u Subotičanki, Subotica-transu, u Dudovoj šumi i druge.

75_1.jpg

Tim Subotičanke - višestruki prvak države i osvajač Kupa -
osam puta sudelovao u Kupu evropskih šampiona

75_2.jpg

Imre Farkaš (desno) najbolji jugoslovenski igrač u
hokeju na travi svih vremena - trener i organizator igre HK Subotičanke

75_3.jpg

Ekipa HK Elektrovojvodina (Subotica)

75_4.jpg

Ekipa HK subotičke Zorke (Subotica)

75_5.jpg

Ekipa HK Toplane

75_6.jpg

Omladinci HK Suboticatransa - državni prvaci 1980.

Jedrenje na vodi

Uspele regate
 
U leto 1946. na Paliću je formirano Brodarsko društvo. Jedriličari i veslači bili su u jednom klubu.
Od 1950. godine Jedriličarski klub Palić deluje samostalno. Aktivnosti su bile prekinute jedino dok je trajala sanacija jezera.
Na Paliću se redovno održavaju prvenstva Vojvodine i države u klasama „430", „470", „Laser" i „Fin".
Najpopularnije regate su: Prvomajska i povodom Dana oslobođenja grada. Članovi kluba najviše uspeha imali su u kategoriji pionira i juniora, posebno u borbi za Zlatno jedro Vojvodine.
Pored standardnih jedrilica, članovi Jedriličarskog kluba Palić sve masovnije upotrebljavaju i tzv. serf, odnosno posebnu vrstu „daske", opremljene pokretnim jedrom.
Prva takva naprava zaplovila je na Paliću još 1974. godine. Vozio ju je dr Karolj Bata. Naredne godine dvojica entuzijasta, Đula Keseg i Edvard Kirbus, odlučili su da i oni okušaju sreću. Sekcija za serf je osnovana 1979. godine u okviru Jedriličarskog kluba. Osnivači su Đula Keseg, Edvard Kirbus, Florijan i Julije Prelčec.
Na prvom otvorenom prvenstvu Srbije, održanom 1981. godine u Beogradu (Savsko jezero), Subotičanin Đula Keseg osvaja prvo mesto, ispred Novosađanina Ota Šumahera. Iste godine, Keseg donosi srebrnu medalju s Međunarodnog prvenstva na Balatonu, učestvujući u teškoj kategoriji (iznad 75 kilograma - odnosi se na težinu vozača). Te godine održava se i Prvi kup Palića, na kome se, takođe, uvode laka i teška kategorija. Prvo mesto osvaja, ponovo, Keseg, a pobedu odnosi i 1982. godine na Kupu Palića i Kupu oslobođenja Subotice. Naredne godine, Laslo Boni izbija na prvo mesto u takozvanoj Kriterijskoj regati Srbije, održanoj na Paliću. Drugi je bio Laslo Šutuš, a treći Edvard Kirbus.
Serf sekcija trenutno ima 30 dasaka i 40 takmičara.

77_1.jpg

Jedrilice - ukras Paličkog jezera

77_2.jpg

Palićko jezero, idealno za jedrenje

Karate

Uvek u vrhu

Pri Ekonomskom fakultetu u Subotici, još 1969. godine, osnovana je karate sekcija SD Ekonomist. Sa 70 polaznika, prva subotička karate sekcija bila je treća po masovnosti u Vojvodini. Već 1971. godine mladi karatisti postigli su zapažen rezultat na juniorskom prvenstvu Jugoslavije. Delili su 4-8. mesta u konkurenciji 37 ekipa.
U 1974. godini sekcija prerasta u - Karate klub. Takmiči se u okrilju velike sportske porodice SDž Spartak. Naredne godine Spartak postaje član Kvalitetne vojvođanske lige. Samopregornim i kvalitetnim radom Subotičani su uspeli da se zadrže u ovom rangu takmičenja sve do današnjih dana.
Najveći uspeh KK Spartak je postigao osvojivši prvo mesto u Kvalitetnoj vojvođanskoj ligi 1983. godine. U kvalifikacionim borbama za ulazak u Prvu saveznu ligu, koje su održane u Mariboru, karatisti Spartaka zauzeli su tek sedmo mesto i nisu uspeli da se plasiraju u društvo najboljih. Pored značajnih uspeha u prvenstvenim borbama, Subotičani su postizali odlične rezultate i u ekipnoj konkurenciji na međunarodnim i domaćim turnirima.
Najuspešniji Jakmičar Spartaka u proteklih petnaest godina bio je žika Bećanovnić, koji je 14 puta bio državni reprezentativac u teškoj kategoriji - od 1976. do 1980. godine. Bećanović je bio prvak Vojvodine 1975, 1976, 1977, 1978. i 1982. godine. Na državnom prvenstvu osvajao je treće mesto 1977. i 1982. godine. Karate klub Spartak bio je uvek jedan od najmasovnijih klubova, o čemu najbolje svedoči dodela Nagrade za masovnost u 1983. godini.
Danas se velika pažnja posvećuje radu s mladim selekcijama: dva puta godišnje organizuju se karate škole za početnike.

78_1.jpg

Ekipa Karate kluba Spartak - član Vojvođanske lige

Konjički sport

Među najstarijim u zemlji

Konjički klub Bačka osnovan je 1921. godine i jedan je od najstarijih u zemlji. Prva takmičenja održavana su na starom hipodromu, na izlazu iz grada prema Paliću. Hipodrom se premešta 1948/49. godine na današnju lokaciju, kada počinju i masovnije aktivnosti, a priređuju se i veća takmičenja.
Sa skromnim sredstvima, entuzijasti u konjičkom klubu Bačka uspeli su da organizuju veliki broj trka, na kojima su učestvovala najbolja grla iz cele zemlje. U poslednje vreme raste popularnost konjičkog sporta u Subotici. Na trke dolazi po 3000 gledalaca.

Subotički odgajivači sa svojim grlima postižu značajne uspehe na gotovo svim takmičenjima.
Danas je u konjički klub Bačka učlanjeno oko 250 vlasnika konja.

80_1.jpg

Lepota i gracioznost konjičkog sporta - preskok prepona

80_2.jpg

Konjičke trke - omiljeni sport u ovom regionu - stalno su dobro posećene

Košarka

Košarkaški klub Spartak

Neostvareni košarkaški san

Košarka se u Subotici igrala i pre rata, ali je pun razmah doživela tek posle oslobođenja zemlje.
U okviru novoformiranog Sportskog društva Spartak našli su se od početka i košarkaški entuzijasti. Zajedno sa odbojkašima i gimnastičarima, subotički košarkaši i košarkašice su dobrovoljnim radom aprila 1945. počeli da uređuju dvorište, na mestu današnjeg Stadiona malih sportova. Zatrpani su krateri od avionskih bombi, a teren je posut crvenom šljakom. RO „Bratstvo" je napravilo prvu košarkašku konstrukciju, a loptu su darovali pripadnici JNA.
Takva aktivnost nije ostala nezapažena. Košarkaškom klubu Spartak poverena je organizacija Prvog državnog prvenstva septembra 1945. godine. Naslov prvaka, na prvom prvenstvu, pripao je ekipi JNA.
Košarkaški klub Spartak postiže prve značajne uspehe na pokrajinskom prvenstvu, plasiravši se na treće mesto u muškoj i ženskoj konkurenciji 1946. godine. Košarkašice su, inače, svoju prvu utakmicu odigrale 3. jula 1945. godine. U susretu sa ekipom RFD Jedinstvo poražene su sa 20:2.
U tom periodu svojim kvalitetima isticali su se igrači: Vuković, Marjanović, D. Marković, Jurić, Blagojčev i Šefčić. I 1947. godine obe ekipe osvajaju treće mesto na pokrajinskom prvenstvu u Zrenjaninu.
Razvoj košarkaškog sporta u tom periodu, i pored značajnih rezultata, nije uvek išao uzlaznom putanjom. Za to su postojali i objektivni razlozi, kao što je odlazak dobrih igrača na studije u Beograd i Zagreb.
Period između 1949. i 1952. godine, nagovestio je velike mogućnosti Spartakove muške ekipe, u čijim redovima je nastupalo nekoliko izvanrednih igrača: Deak, Vuković, Skenderović, Baić, J. Blesić, Blagojčev, S. Marković, Zomborčević, Blaboli, K. Denegri, Rajčić, F. Blesić, Čizmadia, Buču, Takač i Šifliš. Muška ekipa u kvalifikacijama za ulazak u Prvu saveznu ligu 1950. godine osvaja samo bod manje od zrenjanisnkog Proletera i OKK Beograda i ispušta „šansu decenije".
Košarkašice Spartaka su u to vreme među najboljima u Vojvodini. Izuzetnom igrom ističu se: Stefanović, G. Harmat, Jaramazović, Pecin, Bajić, Rajčić, Budinčević, Tamaši, Dulić, Flertl, Orosi i sestre Hegediš.
Generacija košarkaša iz 1956. godine: Melegi, Šifliš, Rukavina, Palfi, Tot, Šoštarec, Rupnik, Bosnai i Vojnić, uz pomoć Blabolija, Skenderovića i Bučua, ponovo igra u kvalifikacijama za ulazak u društvo najboljih. Spartak je, opet, samo za bod zaostao iza Proletera iz Zrenjanina i karlovačkog željezničara, pa tako prvoligaški san, opet, ostaje - neostvaren.
Nakon ponovljenog neuspeha, dolazi do stagnacije u ovom sportu.
Zahvaljujući novom treneru, Karlu Kopiloviću, kriza je relativno brzo prebrođena. Okupljajući starije juniore, formira seniorsku ekipu, koja nakon višegodiši njeg rada uspeva da povrati izgubljeni drugoligaški status. Ovaj podvig su ostvarili: Knežević, D. Saper, N. Špear, Gvozdenović, Jurić, Krnjajski, D. Babuškov, Tot, Ronto, Cvijanov, Miletin, Uršal, N. Denegri, Horvat i Ruzman.
Još jedan košarkaški entuzijasta, Slobodan Babuškov, uspeo je da sa ženskom ekipom Spartaka zabeleži značajan uspeh: Subotičanke su postale članovi Republičke lige. Za ovaj uspeh zaslužne su: Irena Lacko, Eržebet Gužvanj, Terez Verebelj, Milanka Šešerov, Milanka Čitlučanin, Marta Obradović i druge.
Košarkaši Spartaka 1969. godine uspevaju da osvoje šesto mesto u Drugoj ligi. Iste godine postižu i svoj najveći uspeh - plasman među osam najboljih ekipa u takmičenju za Kup Jugoslavije. Uporedo stasava i ženska ekipa, koja uspešno igra u Republičkoj i Vojvođanskoj ligi.
U tom periodu u muškoj ekipi ističu se: Miletin, Horvat, Uršal, Babuškov, Knežević, Boršoš, Prčić, Bogešić, Ruzman, Vukašinović, Vuković, Bukvić, Gašpar i Rudinski.
ženska ekipa je po kvalitetu bila ravna muškoj. Igrale su: Marija Neđela, Tožika Tolj, Edita Rerig, Olga Nikolov, Jelica Peca, Gordana Karan, Julija Tot, Marija Varga, Irena Čajkaš i Marija Patoč.
Sve do prvenstvene sezone 1975/76 godine, košarkaši Spartaka bili su članovi Druge lige, ali već naredne sezone ispadaju i iz Kvalitetne vojvođanske lige. Nakon nekoliko prvenstvenih sezona ponovo se vraćaju u Kvalitetnu vojvođansku ligu, gde se i danas takmiče. To je mlada ekipa, koja već tri godine uzastopno osvaja - drugo mesto.

Košarkašice spartaka su članice Prve vojvođanske lige.

79_1.jpg

Igrači KK Spartaka, odmah po osnivanju. Oni su nastupili od 1946.-1952. godine

79_2.jpg

Tim košarkaša Spartaka iz 1970. Uspešno igrao u II. saveznoj ligi u Kupu Jugoslvaije

79_3.jpg

Sadašnja generacija košarkaša Spartaka, 1984.

79_4.jpg

žene KK Spartaka 1950. godine




Omladinski košarkaški klub Elektroremont

Iz školskih klupa
 
Mlada i perspektivna generacija učenica subotičkih osnovnih škola Jovan Mikić i Vežbaonica pokrenula je inicijativu, na čelu s trenerom Šandorom Feldijem, za osnivanje novog ženskog košarkaškog kluba, pa je, 13. maja 1976. godine, oformljen OKK Kertvaroš-Elektroremont. Pošto pomenuta subotička mesna zajednica nije mogla sama da finansira klub, tu obavezu je preuzela radna organizacija Elektroremont.
Već 1980. godine Subotičanke su se plasirale u II Saveznu ligu, u kojoj se i danas takmiče s promenljivim uspehom. Kadetske i juniorske selekcije višestruki su prvaci Vojvodine. Kadetkinje OKK Elektroremonta bile su 1982. godine najbolje u Jugoslaviji, dok su juniorke 1983. druge u državi. Među Subotičankama bilo je nekoliko izuzetno kvalitetnih igračica, koje su nastupale i za državnu reprezentaciju. To su: Cvetana Dakleva, Jasna Nemet i Slavica Vojnić.
Danas OKK Elektroremont ima 50 registrovanih igračica, koje su svrstane u dve kvalitetne ekipe.

79_5.jpg

Reprezentativka Cvetana Dekleva ponikla je u subotičkom Elektroremontu

79_6.jpg

Ekipa ženskog košarkaškog kluba Elektroremont - član II. savezne lige

 

Kuglanje

Radnički sport

Kuglaški savez Subotice osnovan je 1936. godine, kada je bilo aktivno 12 ekipa. Danas se u okviru Opštinskog kuglaškog saveza nalazi 16 ekipa, uglavnom subotičkih radnih organizacija, sa 613 registrovanih igrača.

KK Spartak osnovan je 1935. godine pod nazivom Prvi subotički. Posle oslobođenja postaje jedan od članova sportske porodice SDž Jovan Mikić Spartak. Danas ima 28 registrovanih igrača i dve ekipe. Jedna se takmiči u Područnoj ligi, a druga u Opštinskoj ligi Subotice.

KK 29. novembar osnovan je 1979. godine. Danas se takmiči u Područnoj ligi Subotice, ima 40 članova i 12 registrovanih igrača.

KK železničar je stvoren 1975. godine. Takmiči se u Opštinskoj ligi Subotice. Ima 14 registrovanih igrača.

KK Mlekara je mlad klub, osnovan 1983. godine. Takmiči se u Opštinskoj ligi Subotice. Ima 11 registrovanih takmičara.

KK Rotor osnovan je 1981. godine. Takmiči se u Opštinskoj ligi Subotice. Ima 15 registrovanih igrača.

KK Birografika je osnovana 1978. godine. Član je područne lige Subotice. Ima 15 registrovanih igrača.

KK Zorka osnovan je 1948. godine, kao sindikalna ekipa. Nakon izgradnje kuglane, 1959. godine, registrovan je kao kuglškui klub. Danas ima 27 registrovanih igrača, raspoređenih u dve ekipe. Jedna se takmiči u Vojvođanskoj ligi, a druga u Opštinskoj ligi. Inače, još uvek, egzistira i posebni sindikalni kuglaški aktiv, koji broji 20 članova.

KK Sever je osnovan 1976. godine. Takmiči se u Područnoj ligi i ima 12 registrovanih takmičara.

KK Lokomotiva osnovan je 1958. godine. Takmiči se u Područnoj ligi i ima 11 registrovanih igrača.

KK Solid je osnovan 1968. godine. Sada je član Područne lige sa 18 aktivnih takmičara.

KK pionir je osnovan 1975. godine. Ima tri ekipe sa 30 registrovanih kuglaša. Prva muška ekipa se takmiči u Vojvođanskoj ligi, a druga u Opštinskoj ligi Subotičke zone, dok je je ženska ekipa u Vojvođanskoj ligi.

KK Integral je osnovan 1979. godine. Član je Vojvođanske lige i ima 15 takmičara.

KK 8. mart je osnovan 1969. godine. Trenutno je član Opštinske zone sa 25 aktivnih takmičara.

KK Bačka (gluvonemi) osnovan je kao sekcija 1950. godine, a od 1958. godine deluje u sastavu SD Bačka. Ima 27 registrovanih igrača, koji se takmiče u Opštinskoj ligi.

KK Subotica je osnovan 1948. godine, pod nazivom Matica. Od 1979. godine radi kao samostalni klub Subotica. Ima dve ekipe. Jedna se takmiči u Vojvođanskoj, a druga u Opštinskoj ligi Subotičke zone. Ima 24 registrovana igrača.

KK Vašaš je osnovan 1970. godine. Danas je član Opštinske lige sa 16 aktivnih kuglaša.

81_1.jpg

Kuglaši Spartaka 1950.

Mačevanje

Dva početka

Subotički mačevaoci dugo spadaju među najbolje u zemlji. Mačevaoci postižu i danas izuzetne uspehe u pojedinačnim i ekipnim prvenstvima juniora i seniora. Najbolji pojedinci su, noseći dresove naše reprezentacije, stigli i do najeminentnijih borilišta u svetu.
Mačevaoci su osnovali klub odmah nakon oslobođenja, u jesen 1945. Inicijatori su bili: Eugen Jakobčić, Šandor Oros, Svetozar Bugarski, Mikloš i Nandor Štajnfeld. Začetke ovoga sporta u Subotici nalazimo još s kraja prošlog veka, a Eugen Jakobčić bio je državni prvak 1931. godine.
Šandor Oros uspeo je 1948. godine da postane reprezentativac. Godinu kasnije postao je i prvak države u borbi sabljom. U ekipnom takmičenju, zajedno sa svojim klupskim drugovima Bugarskim i braćom Štajnfeld, osvaja treće mesto u državi. Na istom šampionatu Helga Vujković stiže do finala u borbi floretom. Od omladinaca isticao se Petar Jakobčić, reprezentativac i prvak države u borbi sabljom i mačem. Uporedo s njim, stasava i Andraš Tisa, reprezentativac i kasnije savezni kapiten iz šezdesetih godina. Ovo prvo uspešno razdoblje trajalo je do 1954. godine. Tada nastaju problemi finansijske prirode, klub stagnira dve godine, da bi na kraju bio i rasformiran.
Ponovo se rad kluba organizuje u jesen 1959. Najveći teret uzimaju na sebe Jakobčićevi: nekadašnji takmičar Eugen i njegov sin Andraš. Počinje da radi i škola za mačevaoce, koja se stalno seli i menja naziv. Najpre je to Tehničar, a zatim postaje Partizan, preuzimajući ime one organizacije koja bi pružala utočište i obezbeđivala sredstva za nabavku opreme i odlazak na takmičenje. Od 1962. godine, škola deluje u okviru SD Spartak.
Obnovljeni rad kluba doneo je ponovo značajne uspehe: Bertalan Hartig bio je 1965. višestruki pokrajinski i republički omladinski prvak u mačevanju u borbi floretom. Naredne i 1968. godine Rudolf Tot je prestigao Hartiga, požnjevši tri pobede na državnom prvenstvu. U mačevanju i borbi floretom nije bilo premca u zemlji. Od devojaka, najzapaženiji uspeh postigla je Dona Brusnjai. Krajem šezdesetih ističu se Janoš Konen, Lajčo Mamužić i Lazo Jaramazović, koji je 1967. godine bio član omladinske reprezentacije. Od seniora, te godine je boje reprezentacije nosio još i Andraš Jakobčić. On je dve godine kasnije s Balkanskog šampionata u Zagrebu, u borbi sabljom osvojio bronzanu medalju. ženska ekipa je godinama bila u vrhu jugoslovenskog mačevalačkog sporta, ali nije osvajala titulu prvaka države.
Početkom sedamdesetih godina javlja se niz novih talenata: Radomir Drndarski, Geza Bašić, Zoltan Kolarik, Gabor Gencel. . . Omladinci su u ekipnim nastupima osvajali sedam državnih prvenstava. U 1972. sabljaši i mačevaoci seniori su najbolji u zemlji. Dve godine kasnije prvaci države postaju borci sabljom i floretom. Njima se 1975. pridružuju i mačevaoci. Geza Bašić je doneo četiri prva mesta u pojedinačnim borbama u sve tri kategorije. Bašić je u borbama pokazao izvanredan osećaj za tempo, fantastičnu brzinu, smirenost,  pribranost i  sposobnost  za proračunavanje.
Seniori su 1972. u borbi sabljom treći, a naredne godine ekipni prvaci. Ekipu čine: Gencel, Mamužić, Tot, Bašić i Brajkov.
U tom razdoblju mnogi subotički mačevaoci oblače dres reprezentacije: od boraca sabljom to su Andraš Jakobčić i Laza Jaramazović, a od floretista Mamužić, Gencel i Tot.
Naš grad je 1983. godine imao državnog prvaka u mačevanju. Laza Jaramazović se dva puta upisao na listu prvaka države u borbi sa sabljom, a za njim Radomir Drndarski - 1983. godine. Od devojaka je najuspešnija bila Livija Nađ. Posle nje sledi Marija Gencel, koja je tek bila napunila 16 godina kada je osvojila naslov prvaka Balkana. U kategoriji seniorki bila je četvrta. Marija je 1982. bila prvak Jugoslavije, stalni je član reprezentacije.
Da su subotički mačevaoci, zaista, medu najboljima u zemlji najbolje svedoči spisak državnih reprezentativaca, na kome su 1975. do 1983. godine bili: Lazo Jaramazović, Radomir Drndarski, Vladimir Brajkov, Zoltan Kolarik i Gabor Bešenjei (borci sabljom), kao i mačevaoci i floretisti Geza Bašić i Gabor Gencel.

82_1.jpg

ženska i muška ekipa Spartaka u mačvanju, 1964, do 1974.

82_2.jpg 82_3.jpg

Marija Gencel,
reprezentativka i prvak države

Lazo Jaramazović reprezentativac,
prvak države

82_4.jpg

Eugen Jakobčić, nekadašnji reprezentativac i olimpijac, trener mnogih generacija Spartaka

82_5.jpg

Reprezentativci naše zemlje u mačvanju, s leva na desno: G. Gencel, R. Tot i L. Mamužić, snimak iz 1974.

Go

Treći u državi

Blizu pedeset članova subotičkog Go kluba Jovan Mikić-Spartak postepeno stiče iskustva u ovoj drevnoj igri.
Ljubitelji ove igre, slične šahu, formirali su klub 1974. godine. U minuloj deceniji goisti su bili članovi I i II savezne lige.
Najveći uspesi su: treće mesto 1977. godine, četvrto 1979. i peto mesto 1981. godine na ekipnom šampionatu države. Pojedinci su imali uspeha na prvenstvima Srbije i Jugoslavije. U našoj zemlji nije birana državna reprezentacija, jer se u Evropi i svetu ne održavaju ekipna, nego samo pojedinačna takmičenja u gou.
Go klub je najmlađi od 20 sekcija SDž Spartak.

Gađanje glinenih golubova

U očekivanju novog strelišta

Sekcija za gađanje glinenih golubova u Subotici je osnovana 1950. godine. Do 1955. godine ova sekcija Streljačkog saveza u Subotici doživela je pravi procvat, zahvaljujući neumornom radu nekolicine aktivista: Fabijana Horvackog, Imrea Doboa, Imrea Saboa i Janoša Zedija. Na obali Krvavog jezera izgrađeno je i dobro opremljeno olimpijsko strelište sa 15 mašina za izbacivanje glinenih golubova, koje je u više navrata bilo poprište pokrajinskih, republičkih, međuopštinskih i državnih prvenstava.
Prvi značajniji rezultat zabeležen je 1953. godine, kada je na prvenstvu države u Zagrebu ekipa Vojvodine osvojila prvo mesto. U toj ekipi bio je i subotičanin Nandor Štajnfeld.
Streljački klub „Fazan", a od 1979. godine „Trapskit" Subotica, ponovo izbija u sam vrh 1977. godine sa vrlo dobrim rezultatima postignutim na meduopštinskom takmičenju na Paliću i na Pokrajinskom prvenstvu maja 1977. u Novom Sadu  u disciplini „trap". Družina je tada brojala 83 člana. Posle sanacije jezera Palić, strelište je 1979. godine srušeno, a novo do danas nije podignuto! Članovi „Trap-skit" družine su se poslednji put takmičili na turniru u Bečeju 1980. godine.

Značajniji rezultati: 1954. godine Imre Sabo pobedio je na državnom prvenstvu u Brčkom; u Novom Sadu, 1976. godine, Gabor Bodo zauzima 46, a Laslo Stangl 54. mesto; na pokrajinskom prvenstvu u Novom Sadu, 1977. godine, „Fazan" iz Subotice je 9. u ekipnom plasmanu, u konkurenciji 14 ekipa iz Vojvodine.

Na Krvavom jezeru su, inače, održana i dva državna: prvenstva: prvo 27. jula 1955. a drugo 29. septembra 1962. godine.

73_1.jpg

Sa takmičenja u gađanju glinenih golubova

 

Hokej na ledu

Uspeh mladih hokejaša

Hokejaši su najveće uspehe postigli u posleratnim godinama. Na prvom državnom prvenstvu, održanom 1947. godine, Subotičani su zauzeli treće mesto iza zagrebačke Mladosti i ljubljanske Ilirije. Godinu dana kasnije, pripalo im je četvrto mesto, a potom peto. Najbolji igrači u tom periodu bili su: braća Ladocki, Kmec, Buš, D. Erdelji, E. Priboj, L. Erdelji, Poljak, Vidicki, Marcikić, Januško i Dudaš.
Izgradnja prvog veštačkog klizališta u Beogradu 1953. godine, privukla je jedan broj subotičkih hokejaša, koji su, zbog boljih uslova, promenili klub. Braća Ladocki i E. Priboj odlaze u Partizan, D. Erdelji i Mikuška u OHK Beograd, a L. Erdelji u Crvenu zvezdu. Zatim i Poljak i Feldi odlaze u zagrebačku Madost.
U sezoni 1959/60. u Spartaku ponovo igraju braća Ladocki. Potpomognuti novim talentovanim igračima, kao što su: Vicai, Husar, Vujković, Mukić, Jurić, Stojačić, Varga, Šaravanja i braća Cifra, doprinose da se ekipa vraća u Prvu ligu. Vraćaju se tada i braća Erdelji i Mikuška. S njima Spartak, tri godine uzastopno, ponovo bije bitku za vrh jugoslovenskog hokeja.
Subotica, konačno, dobija i veštački led 25. decembra 1969. godine. Od tada, u novim uslovima rada, ekipa je u nekoliko navrata uspevala da se vraća u Prvu saveznu ligu. Pioniri i omladinci su postizali bolje rezultate od starijih drugova. Juniori, recimo, godinama redovno učestvuju u finalnim mečevima za prvenstvo države, a 1982. i 1983. bili su i prvaci. Spartak je u ovom razdoblju dao niz omladinskih reprezentativaca, kao što su: Robert i Čaba Vereš, Č. Ladocki, Martin, Čizmadia, Jaramazović, Zlatanović, Terzić, Buš, Pejin, S. Heš, Pokornić, Bognar, Erdelji i Ziđarević. U seniorskoj reprezentaciji igrali su: Vidicki, braća Ladocki, Kmec, D. Erdelji; L. Erdelji i Č. Ladocki.
Mnogi bivši subotički hokejaši ostali su na „ledenom terenu" kao sudije i treneri. Na prvoligaškim utakmicama i danas srećemo kao sudije; Stevana Dvornića, Ištvana Priboja, Ferenca Almašija, Miroslava Kljuskovića, Nikolu Škalića i Ivana Šaravanju. Savezne utakmice su ranije sudili i Deže Dudaš i braća Ladocki. Gabor Ladocki je, trenutno, predsednik Sudijske organizacije Jugoslavije.
Treneri su sledeći bivši Spartakovi igrači: L. Erdelji, D. Erdelji, G. i J. Ladocki, Mikuška, Vujković, Škalić i Kljusković.
Hokejaši Spartaka su mnogo naučili od vrsnih čehoslovačkih trenera, a pre svega od dr Zdenjeka Zavodskog.

74_1.jpg

Sportski kuriozileti: braća Gabor i Janoš Ladocki, zatim Laslo i Denes Erdelji
bili su sjajni igrači u hokeju na ledu subotičkog Spartaka i reprezentacije

Fudbal

Najpopularniji Sport

Fudbalski sport u Subotici ima izuzetnu popularnost i dugu i rezultatski veoma bogatu tradiciju. Fudbal se sada igra u 25 klubova, koji su učlanjeni u Opštinski fudbalski savez. Po svom statusu, odnosno rangu u kome se takmiče, to su: Spartak (II savezna liga  Zapad), Palić i Bačka (Vojvođanska liga), Radnički OFK Tavankut i Zorka (Bačka liga), Sever, Čantavir, Preporod, Stari žednik, Bratstvo, Hajduk, Bratstvo (Ljutovo), (Područna liga Subotice), Solid, Partizan, Poljoprivrednik, Peščara, Đurđin, Vinogradar, Graničar, Lokomotiva, Pionir, Udamik, Mladost i Elektrovojvodina (Opštinska liga Subotice).
Veći broj klubova ima odlične travnate terene i savremene, prikladne svlačionice. U klubovima je preko 2.500 aktivnih igrača svih uzrasta, koji koriste blagodeti posleratnog razvoja sporta u našoj samoupravnoj socijalističkoj zajednici. Tu aktivnost pomaže i Opštinski savez fudbalskih sudija sa 85 sudija i 16 kontrolora i instruktora. Stručni rad sprovode članovi Saveza fudbalskih trenera sa 120 kvalifikovanih stručnjaka.
Ovako razgranat i popularan sport, kakav je fudbal u Subotici, teško bi se mogao zamisliti bez već spomenute duge i svetle tradicije i poletnih pionirskih dana nakon oslobođenja, kada su i udarani novi temelji ovom sportu bez koga Subotičani ,,ne mogu".
Pažljivo proučavajući, na žalost, dosta oskudnu dokumentaciju i slušajući pomalo već izbledela sećanja sportskih asova i rukovodilaca, došli smo do srazmerno pouzdanih podataka, činjenica, datuma, rezultata i uspeha koji vemo odslikavaju kako je fudbalski sport još od 1944. godine zaživeo i privukao veliki broj igrača i stekao desetine hiljada poklonika.
U tim prvim danima slobode, mladi su najčešće, svoje slobodno vreme poklanjali fudbalu. Odigravaju se i prve prijateljske utakmice, u čemu prednjače fudbaleri žAK-a, a nastupaju i timovi Građanskog (Hrvatskog sportskog društva), i Jedinstva (Radničkog fiskulturnog društva). Kasnije ovi timovi menjaju imena i to ovim redom. Od žAK-a, čiji igrači prilaze fudbalskoj sekciji FOSD Jovan Mikić-Spartak, nastaje FK Spartak. Od Jedinstva juna meseca 1946. godine postaje Radnički, koji se 22. januara 1947. godine, na nivou sportskog društva, fuzioniše sa FOSD Jovan Mkić - Spartak. Hrvatsko sportsko društvo Gradanski osnovano je 26. maja 1945, ali već 7. marta 1946. godine menja naziv u Fiskulturno sportsko društvo Sloboda. Na vanrednoj skupštini Slobode, 6. aprila 1949. godine, donosi se odluka o raspuštanju društva, čiji članovi kasnije postaju sportisti klubova FOSD Jovan Mikić-Spartak.

Prve utakmice

Zapaženi akteri na prvim utakmicama su igrači pomenutih klubova, ali i reprezentacije vojnih jedinica stacioniranih u Subotici. Prva zvanična utakmica odigrana je 10. decembra 1944. godine - između dve reprezentacije Subotice (A i B). Pobedila je A ekipa rezultatom 4:2. Nedelju dana kasnije (17. decembra), reprezentacija Subotice pobedila je tim žAK-a sa 3:0. Zatim se ređaju utakmice i rezultati: žAK - Radnički (Novi Sad) 8:1; i u revanšu žAK pobeđuje sa 8:2; žAK - Beogradska brigada 1:1; žAK - Crvena zvezda 2:4. Održan je i jedan turnir, na kome su postignuti ovi rezultati: Komanda mesta - Komanda Područja 2:3; Komanda područja - Bolnički centar 2:2; Komanda područja - Narodna milicija 5:2. Čist prihod sa ovog turnira, u iznosu od 38.000 dinara, ustupljen je Bolničkom centru za potrebe vojnih bolnica.

Osnivanje FK Spartak-a

Početkom aprila 1945. godine fudbaleri žAK-a, koji su ostali na okupu, polaze na turneju po Srbiji i Vojvodini, ali pod imenom reprezentacije Subotice. Već 8. aprila nastupaju u Beogradu protiv Tima inženjerijske brigade i pobeđuju sa rezultatom - 8:0 (6:0). Golove su postigli Palfi (4), Hatvanj (Sabanov - 2), Prčić i Njerš. Dva dana kasnije, 10. aprila protivnik je Radnički iz Beograda i slavi se nova pobeda sa rezultatom 4:0, golovima Prčića (2), Njerša i Janjića. U Kragujevcu reprezentacija Subotice pobedila je Radnički sa rezultatom 8:0, u Kruševcu domaće fudbalere sa 5:1, u Pančevu takođe odgovarajuću reprezentaciju sa 4:0. Pri dolasku u Zrenjanin, sportski radnici ovog grada obaveštavaju igrače i vođstvo puta da je stigao telegram iz Subotice da se obustavi turneja i da se odmah vrate kući. Na pvom kraćem gostovanju van Subotice igraju: Pajo Šimoković, Miroslav Beleslin, Lazar Bogešić, Janko Zvekanović, Lajčo Jakovetić, Gojko Janjić, Ilija Vorgučin, Bela Palfi, Stipan Kopilović, Joška Takač, Karlo Neorčić, Josip Prčić, Blaško Milunović i željko Sabanov.
S obzirom na to da igrači žAK-a više nisu mogli cla nastupaju pod svojim dotadašnjim imenom, za njih se interesuju Građanski i Radnički, koji su u međuvremenu osnovani, i društvo FOSD Jovan Mikić - Spartak, koje donosi odluku o osnivanju fudbalskog kluba kao jedne od sekcija društva.
Fudbaleri žAK-a nastavljaju sa treninzima, ali se ujedno i dogovaraju kom klubu da pristupe. Na najdemokratskiji način odlučuju da pristupe onom klubu za koji se izjasni - većina igrača. I to svi do jednog. Taj čin se odigrao u kafani kod Marije Letić - Budžinice, u Ulici Ivana Milutinovića, sredinom aprila 1945. godine. U društvu sa igračima žAK-a nalaze se i predstavnici Građanskog i Radničkog, a FOSD Jovan Mikić - Spartak zastupaju Radivoj Sibalić, Miran Ostan i Aleksandar Zvekan. Činu glasanja prisustvuju sledeći igrači: Stipan Kopilović, Gojko Janjić, Lajčo Jakovetić, Lazar Bogešić, Blaško Milunović, Pajo Šimoković, Janko Zvekanović, Joška Balaž, Đusika Balaž, Karlo Neorčić, Josip Prčić, Ivan Latki, Ilija Vorgučin, Joška Takač, Kalman Delić, Miroslav Beleslin, Ivan Bogešić i Nikola Aradski. Odlukom 13:5, koju predstavnicima zainteresovanih klubova saopštava Gojko Janjić, najstariji igrač žAK-a, svi dotadašnji igrači ovog kluba pristupaju Fudbalskom klubu Spartak. Od 21. aprila 1945. godine oni počinju da nose plavobeli dres.

Pet kvalifikacija

U jesen 1945. i proleće 1946. godine fudbaleri Spartaka, koji važe za velike fudbalske majstore, igraju mnoge utakmice, učestvuju u prvenstvu Severnobačke lige i trude se da novom klubu obezbede što veći ugled. U toj ligi, pored Spartaka, takmiče se još: Jedinstvo (Bačka Topola), Građanski (Subotica), Radnički (Bajmok), Jedinstvo (Senta), Sloga (Sombor), Jedinstvo (Subotica) i Radnički (Sombor). Posle završenog prvenstva, koje osvajaju igrači Spartaka, slede kvalifikacije za ulazak u I saveznu ligu. Spartak za protivnika dobija Vojvodinu iz Novog Sada. Oba susreta, 14. i 21. jula 1946. godine, dobijaju Subotičani sa istim rezultatom - 2:0. Na ove utakmice boje Spartaka brane: Pajo Šimoković, Ivan Bogešić, Miroslav Beleslin, Lajčo Jakovetić, Janko Zvekanović,
Gojko Janjić, Ilija Vorgučin, Ladislav Tumbas, Stipan Kopilović, Joška Takač i Josip Prčić. Golove za Spartak postižu Joška Takač i Josip Prčić u Subotici, odnosno Ladislav Tumbas i Josip Prčić u Novom Sadu.
Tako igrači Spartaka, posle uspešno okončanih kvalifikacija, stiču pravo da se takmiče u I saveznoj ligi, koja je u prvenstvu 1946/47. godine imala još ove članove: Partizan, Crvena zvezda, Metalac (Beograd), Dinamao, Lokomotiva (Zagreb), Hajduk, Pobeda (Skoplje), Kvarner (Rijeka), Budućnost (Titograd), Poncijana (Trst), željezničar (Sarajevo), 14. oktobar (Niš) i Nafta (Donja Lendava).
Za 39 godina svog postojanja i takmičenja fudbaleri Spartaka su još četiri puta igrali kvalifikacione utakmice. Druge po redu, 1951. godine, da bi zadržali prvoligaški status: igraju tri utakmice sa Odredom iz Ljubljane. Zanimljivo je da su sva tri susreta završena nerešenim rezultatom. U Subotici 3:3, u Ljubljani 0:0 i u Zagrebu 2:2. Nakon 300 minuta igre žrebom je odlučeno da Spartak, i dalje, ostane član I savezne lige.
Naredne kvalifikacije, 1952. godine, Spartak igra sa sledećim klubovima: Radnički (Obrenovac) 6:2 i 6:0, Napredak (Kruševac) 5:1 i 4:0 i Dinamo (Pančevo) 1:1 i 2:0. To je uspeh podmlađene ekipe Spartaka, koju tada predvodi Joška Takač, i u kojoj su se isticali i Bela Futo i Antun Rudinski, kasnije centarfor Crvene zvezde i beogradskog Partizana.
Posle ispadanja iz I savezne lige 1958. godine, Spartaku se ukazuje šansa da u kvalifikacijama sa Rijekom i Napretkom iz Kruševca sačuva prvoligaški status. Spartak je oba puta pobedio Napredak 2:1 i 6:0, ali je u susretima sa Rijekom (0:3 i 0:0) propustio ukazanu šansu.
Poslednje kvalifikacije Spartak, kao prvak Severne grupa II savezne lige 1971/72. godine, igra sa Rudarom iz Ljubije (2:2 i 3:1) i Budućnošću iz Titograda (0:1 i 2:1). Pošto je ukupni rezultat sa Titogradanima ostao nerešen - 2:2, izvođeni su jedanaesterci (6:5 za Spartak). Golove za Spartak postigli su: Gašić,  Cetina,  Jurković, Ćulafić, Birovljev i Radosav.

Plasman Spartaka u prvenstvima

Igrajući u raznim ligama (Severne Bačke, I saveznoj, drugim ligama - Severnoj, Zapadnoj. i Istočnoj, kao i u Vojvođanskoj), tim Spartaka zauzima sledeća mesta na tabelama: prvenstvo 1945/46. (Severnobačka liga, prvo mesto), prvenstvo 1946/47. (I savezna liga, šesto mesto), prvenstvo 1947/48. (1 savezna liga, deseto mesto), prvenstvo 1948/49. (II liga, treće mesto), prvenstvo 1950. (I savezna liga, deveto mesto,) prvenstvo
1951. (I savezna liga, jedanaesto mesto), prvenstvo 1952. (Vojvođanska liga, prvo mesto), prvenstvo 1952/53. (I savezna liga, deseto mesto), prvenstvo 1953/54. (I savezna liga, šesto mesto), prvenstvo 1954/55. (I savezna liga, osmo mesto, prvenstvo 1955/56. (I savezna liga, deveto mesto), prvensvo 1956/57. (I savezna liga, dvanaesto mesto), prvenstvo 1957/58. (I savezna liga, dvanaesto mesto), prvenstvo 1958/59. (II liga Istok, drugo mesto), prvenstvo 1959/60. (II liga Istok, peto mesto), prvenstvo 1960/61. (II liga Isto'k, šesto mesto), prvenstvo 1961/62. (II liga Istok, deveto mesto), prvenstvo 1962/63. (II liga Istok, osmo mesto), prvenstvo 1963/64. (II liga Istok, dvanaesto mesto), prvenstvo 1964/65. (II liga Istok, osmo mesto), prvenstvo 1965/66. (II liga Istok, osmo mesto), prvenstvo 1966/67. (II liga Istok, peto mesto), prvenstvo 1967/68. (II liga Istok, dvanaesto mesto), prvenstvo 1968/69. (II liga Sever, deseto mesto), prvenstvo 1969/70. (II liga Sever, jedanaesto mesto), prvenstvo 1970/71. (II liga Sever, treće mesto), prvenstvo 1971/72. (II liga Sever, prvo mesto), prvenstvo 1972/73. (I savezna liga, sedamnaesto mesto), prvenstvo 1973/74. (II liga Zapad, pelnacsto mesto), prvenstvo 1974/75. (Vojvođanska liga, prvo mesto), prvenstvo 1975/76. (II liga Zapad, deveto mesto), prvenstvo 1976/77. (II liga Zapad, osamnaesto mesto), prvenstvo 1977/78. (Vojvođanska liga, prvo mesto), prvenstvo 1978/79. (II liga Zapad, osmo mesto), prvenstvo 1979/80. (II liga Zapad, drugo mesto), prvenstvo 1980/81. (II liga Zapad, peto mesto), prvenstvo 1981/82. (II liga Zapad, drugo mesto), prvenstvo 1982/83. (druga liga Zapad, četvrto mesto), prvenstvo 1983/84. (druga liga Zapad, drugo mesto).
Svoju prvu prvoligašku utakmicu Spartak igra 26. avgusta 1946. godine u Subotici, pred 4.000 gledalaca, sa Crvenom zvezdom (1:3). Spartak nastupa u sledećem sastavu: Milunović, Ivan Bogešić, Beleslin, Jakovetić, Zvekanović, V. Harangozo, Vorgučin, L. Tumbas, Kopilović, Takač i Balaž. Prvi prvoligaški gol postigao je Vilim Harangozo, kasnije veliko ime stonoteniskog sporta. Prvu pobedu u prvoligaškom društvu Spartak je izvojevao 8. septembra 1946. godine, u susreru sa Lokomotivom iz Zagreba (4:0), golovima Takača, Prčića, Jakovetića i Gemeria. U prisustvu 3.000 gledalaca Spartak je igrao u sastavu: Šimoković, Kopilović, Beleslin, Jakovetić, Zvekanović, Janjić, Tumbas, Takač, Prčić, Gemeri i Vorgučin.
Poslednji put fudbaleri Spartaka igraju u Prvoj ligi u prvenstvu 1972/73., kada se posle plasmana na sedamnaesto mesto vraćaju među drugoligaše. U toj godini, za Spartak u prvoj ligi igraju: Đorde Zaklanović, Ernest Kovačević, Mihalj Đolai, Slobodan Bracanović, Čedomir Terzić, Božidar Gašić, Drago Jovičević, Mloš Cetina, Vinko Ilovac, Dušan Jurković, Mihalj Ježević, Radivoj Radosav, Radivoj i Stevan Birovljev, Ivan Budanović, Slobodan Kustudić, Sead Sofić, Vladimir Ćulafić, Stevan Mrzić, Petar Gvozdenović, živko Kojić, Ante Hameršmit i Imre Futo.
Svoje najstabilnije prvoligaške godine Spartak je imao u vremenu od 1953. do 1958. godine.

Spartak u Kupu maršala Tita

Fudbaleri Spartaka redovno učestvuju i u našem najmasovnijem takmičenju - Kup takmičenju za pehar Maršala Tita. Jednom prilikom igraju i u finalu kupa, 1962. godine, kada je Spartak poražen od OFK Beograda (1:4). U četvrtfinale dospeva: 1953. godine sa BSK-om iz Beograda (2:3), 1954. sa Mačvom iz Šapca (5:0), 1955. sa Vojvodinom (2:0), a sa Radničkim iz Beograda (2:4). U polufinalnim utakmicama igra: 1954. godine sa Crvenom zvezdom - 0:1, 1955. sa Hajdukom iz Splita - 0:2 i 1962. godine sa Crvenom zvezdom - 4:3.
Za polufinalni susret fudbalera Spartaka sa igračima Crvene zvezde 1962. godine rečeno je da je bio pravi podvig Subotičana i da je predstavljao „finale pre finala", jer je po svom kvalitetu, borbenosti, lepoj igri, produžecima i izvođenim i odbranjenim jedanaestercima, ušao u red najlepših i najuzbudljivijih utakmica koje su do danas odigrane u ovom takmičenju.
Tada su za Spartak. pred 8.000 Subotičana, nastupili: Taušan, Bleskanj, Ćopić, Jenovai, Čučković, Đukanović, Takač, Hiršman, Terzić, Maravić II i Savković. Golove za Spartak postigli su Tomić (autogol), Terzić i Hiršman dva.
Sastav Crvene zvezde: Vukičević, Tomić, Mličević, Malešević, Durković, Popović, Stipić, Škrbić, Mlošević, Šekularac, Melić. Golove za Crvenu zvezdu postigli su Stipić, Milošević i Melić.
Utakmicu Spartak - Crvena zvezda 4:3 (1:1, 3:3) koja je u Taušanu, Hiršmanu i Maraviću II imala svojevrsne junake, odlično je vodio sudija Tešanić iz Varaždina.

Utakmice koje se pamte

U svom takmičarskom bilansu fudbaleri Spartaka imaju zabeležene mnoge rezultate koje simpatizeri i ljubitelji fudbala još i danas pamte. Svojevremeno, Spartak je u Subotici pobeđivao sve članove „velike četvorke": Crvenu zvezdu (2:0), Partizan (2:1), Hajduk (4:1) i Dinamo (6:2).
Od svih tih velikih i znacajnih utakmica iz „starog perioda" koja se ljubiteljima fudbala najviše urezala u sećanje? Dobri poznavaoci fudbalskih prilika u Subotici ističu utakmicu u kojoj su fudbaleri Spartaka, 12. maja 1956. godine, visoko porazili Dinama iz Zagreba - 6:2. Pred 10.000 gledalaca Spartak je, igrajući u sastavu: Prvulović, Tapiška, Bogešić, Jakovetić, Stefanović, Kujundžić, Branisavljević, Jenovai, Ognjanov, Leškov i Ćopić, naneo jedan od najtežih poraza zagrebačkim fudbalerima. Golove za Spartak postigli su: Ognjanov 4, Leškov i Ćopić. To je, po mnogima, bila možda i najbolja utakmica Tihomira Ognjanova - Bate, koji je pored efektnih golova bio prosto nezadrživ za svoje reprezentativne drugove iz redova Zagrebčana - Ivicu Horvata i Tomislava Crnkovića.
Za susrete sa Dinamom vezana je i jedna tužna sportska epizoda: dve godine kasnije (1958) u Subotici, u poslednjem kolu prvenstva za 1957/58. godinu, kod rezultata 4:3 za Spartak, Dinamo je preko Čonča u poslednjim minutima utakmice izjednačio rezultat, što je subotičke fudbalere koštalo - ispadanje iz Prve lige.

Spartak u inostranstvu

Pored učešća na domaćim šampionatima, fudbaleri Spartaka su dosta često odlazili u inostranstvo, ili bivaju domaćini poznatim klubovima iz drugih zemalja. Brojne turneje i utakmice ostale su duboko urezane u sećanje igrača i prijatelja fudbala.
Čuvene su turneje po Francuskoj i Malti 1953. godine. Tada je Spartak odigrao deset utakmica: četiri u Francuskoj, i to bez poraza, a na Malti šest utakmica, takođe bez poraza. Godine 1956. Spartak je jedan od retkih klubova iz Jugoslavije koji gostuje u Velikoj Britaniji: igra tri ulakmice (Halsiti 1:3, Linkoln 1:2 i Fulhem 1:3) i ostaje bez ijedne pobede.
Pored gostovanja najpoznatijih klubova iz Mađarske i Rumunije, Spartak je u Subotici bio domaćin i drugim renomiranim ekipama: Kikers (Štutgart) - 4:2, Šturm (Grac) - 5:1, Ankara Gidži (Turska) - 2:2. Na turneji po SR Nemačkoj, 1952 godine Spartak je pobedio Bajern (Minhen) sa 1:0. Čuvena je i pobeda nad slavnim Honvedom (2:1), nerešen ishod sa istim protivnikom (4:4), kao i pobeda nad Makabijem iz Tel Aviva (2:1).
Sva gostovanja Spartaka u inostranstvu, a naročito u prve dve decenije svog postojanja, mnogo doprinose afirmaciji subotičkog i jugoslovenskog fudbala. Nije na odmet pomenuti da je FK Spartak tih godina igrao u Velikoj Britaniji, Francuskoj, Malti, Grčkoj, Mađarskoj, Rumuniji, Austriji, SR i DR Nemačkoj, Švedskoj, Norveškoj i Finskoj.

Subotičani u jugoslovenskim klubovima

Subotica, a naročito FK Spartak, jedno vreme su važili za pravi „rasadnik dobrih fudbalera". Stoga, nije nikakvo čudo što je naročito u poratnim godinama mnogo subotičkih fudbalera igralo za druge klubove širom zemlje, gde svi oni u tim sredinama imaju zapaženu ulogu.
Tako su u Crvenoj zvezdi igrali: Tihomir Ognjanov - Bata, Joška Takač, Bela Palfi, Lajčo Kujundžić, Ivan Zvekanović, Antun Rudinski, Dušan Maravić i Stevan Ostojić. U Partizanu su nastupali: Lajčo Jakovetić, Stipan Kopilović, Bela Palfi, Anton Rudinski, Anton Tapiška, Gustav Matković, Silvester Šereš. U Našim krilima, timu Ratnog vazduhoplovstva: Ivan Zvekanović - Janko, Jakov Stantić, Antun Tapiška, Đorde Palatinus, Bratiša Branisavljević i Josip Bistrički. U Mornaru timu Ratne mornarnice: Lajčo Kujundžić, Ilija Vorgučin, Josip Prčić, Jakov Stantić, Đorđe Palatinus, Ivan Latki i Vilim Gemeri. U Vojvodini iz Novog Sada; Ištvan Pletl, Gustav Matković, Silvester Šereš, Jožef Fabri i Josip Zemko. U željezničaru iz Sarajeva - Josip Zemko. U Borcu iz Banja Luke: Miloš Cetina, Dušan Jurković, Vladimir Ćulafić.
Kasnije se vremena menjaju, pa FK Spartak u svoje redove prima brojne jugoslovenske fudbalere: Kostu Tomaševića, Nikolu Prvulovića, Dimitrija Tadića i Batu Pantelića (Crvena zvezda), Aleksandra Jončića, Gradimira Bogojevca i Dragoslava Jovanovića (Partizan), Ranka Leškova, Radivoja Radosava, Dobrivoja Trivića, Dušana Stakića, Milenka Dragojevića, Rajka Kovačevića, 83 Miletu Vrgu i Branimira Novakovića (Vojvodina), Kadru Abadžića i Stjepana Kadovića (Proleter, Osijek), Dimitrija Stefanovića, Milorada Popovića i Miloša Jovanovića (Mačva, Šabac), Zvonimira Rašića (Proleter, Zrenjanin).

Subotički reprezentativci

Među najboljim fudbalerima Jugoslavije, koji su nosili dres sa državnim grbom, bilo je dosta i Subotičana. Pre rata, prvi Subotičanin koji je igrao u reprezentaciji bio je Andrija Kujundžić na utakmici Čehoslovačka - Jugoslavija (6:1, Prag, 28. oktobar 1921. godine). Pored Kujundžića za reprezentaciju su još igrali: Josip Horvat, Mihalj Kečkeš, Miloš Beleslin, Jovan Beleslin i Geza Šifliš. Posle oslobođenja, u raznim selekcijama (A, B, Olimpijskoj, Mladoj, Omladinskoj) igrali su: Tihomir Ognjanov - Bata, Joška Takač, Lajčo Jakovetić, Stipan Kopilović, Antun Rudinski, Stevan Ostojić, Miloš Glončak, Dušan Maravić, Josip Zemko, Stevan Tonković, Rade Maravić, Ilija Takač, Mihalj Ježević, Slobodan Šujica, Ivan Budanović, Dušan Jurković, Miloš Cetina. Rekorder među njima je Tihomir Ognjanov - Bata sa 28 utakmica u A i dve u B reprezentaciji.
Vredno pomena je i brojno učešće fudbalera Spartaka u ostalim državnim selekcijama, naročito u železničkoj i Sindikalnoj reprezentaciji Jugoslavije. Te reprezentacije, u vremenu od 1947. do 1952. godine, redovno učestvuju na šampionatima Evrope i, kao po nekom pravilu, osvajaju prvo mesto. Članovi tih selekcija iz FK Spartaka bili su: Miloš Glončak, Gojko Janjić, Stipan Kopilović, Miroslav Beleslin Joška Takač, Bela Palfi, Silvester Šereš, Bratiša Branisavljević, Antun Tapiška, Jožef Gemeši i Ilija Vorgučin.

Najbolji sastavi Spartaka

U toku proteklih godina za Spartak je igralo više stotina fudbalera, od kojih su mnogi ostavili dubok trag za sobom. Bilo bi veoma teško opredeliti se za najbolji tim, jer su u pitanju različite generacije i njihove fudbalske odlike. No, bez obzira na to, i bez ikakvih pretenzija da to budu sastavi koji će „zvanično figurirati", nije na odmet izvršiti jedan orijentacioni izbor, da bi se lakše moglo videti sa kakvim je sve fudbalerima Spartak raspolagao.
Evo tih mogućih selekcija:
A TIM: Miloš Glončak - Stipan Kopilović, Balaž Čikoš, Janko Zvekanović, Miroslav Beleslin - Lajčo Jakovetić, Gojko Janjić, Joška Takač Tihomir Ognjanov, Antun Rudinski, Silvester Šereš.
B  TIM:   Pajo  Šimoković  (Ivan    Kampa, Blaško Milunović)  -  Antun Tapiška, Ivan Bogešić (Roko Vojnić), Dimitrije Stefanović (Jakov  Stantić), Stevan Ćopić - Bela Palfi (Ladislav Jenovai),Lajčo Kujundžić (Ivan  Latki),  Jožef Gemeši  (Šandor Cikoš, Ranko Leškov) - Radivoj Azucki (Gradimir    Bogojevac), Ilija Vorgučin, Bratiša Branisavljević (Josip    Prčić).
C TIM: Đorđe Zaklanović (Stjepan Kadović, Tomislav Taušan) - Zvonimir Rašić, Drago Jovičević, Miloš Cetina, Božidar Gašić - Dušan Maravić (Dušan Drašković, Mhalj Ježević, Radivoj Radosav (Grgica Čović, Stevan Birovljev, Laslo Borbelj) - Dušan Jurković, Vojislav Tonković, Nikola Vukomanović.
D TIM: Dragan Popović, Slobodan Šujica, Tomislav Martinović, Ernest Kovačević) - Slobodan Bracanović (Rudolf Rafai), Nedeljko Čučković, Tomo Peić (Mihalj Bleskanj), Čedomir Terzić (Jožef Agošton) - živko Slijepčević (Kadro Abadžić), Mcko Đukanović (Mile Vrga), Dragan Miranović - Đorđe Terzić (Branimir Novaković), Stevan Vitković (Slobodan Kustudić), Matija Hiršman, Jožef Fabri (Josip Šimoković).

Fudbalski kurioziteti

Pre no što je Subotica oslobodena, fašistički okupator je poslednjih dana pred odlazak pljačkao i odvlačio sve što je vredelo, pa je tako pretila opasnost da sportisti ostanu i bez svojih dragocenih rekvizita.
Znajući za to, jedna grupa fudbalera, među kojima su bili Lazar Bogešić, Pajo Šimoković i Stipan Kopilović, Spasava opremu SVAK-a. Jednog dana, vešto zakamufliranim kolicima, opremu prebacuju u dvorište Paje Šimokovića i skrivaju je u specijalno sklonište. Zahvaljujući njihovoj akciji, na prvim treninzima u slobodi nije bilo većih problema sa opremom.
Sličnu, efikasnu i brzu, akciju opet izvode fudbaleri, ali ovaj put uz pomoć svojih supruga, poslednjih dana aprila 1945. godine, kad se čitava Subotica pripremala za prvu prvomajsku paradu u slobodi. Naime, noć pred paradu, tadašnji načelnik OZNE, Viktor Vrhovac, obezbedio je belo i plavo platno za izradu - fudbalske opreme. Grozničavo i udarnički, pristupilo se šivenju novih prikladnih dresova, odnosno majica i gaćica u bojama Spartaka.
U tim poratnim godinama u Subotici je mnogo sportista koji nastupaju u - više sportskih grana. Jedan od  njih je i  Vilim  Harangozo, stonoteniser i fudbaler, kasnije svetski šampion u stonom tenisu. U više navrata on igra za FK Spartak na mestu centarhalfa, a na prvoj prvenstvenoj utakmici u Prvoj ligi, u susretu sa fudbalerima Crvene zvezde iz Beograda, postiže i jedini gol za Spartak (1:3).
Spartak često igra u inostranstvu, ali najčešće odlazi u Rumuniju, gde u vremenskom rasponu od više decenija gostuje više od dvadeset puta. Organizator ovih turneja je Mihajlo Sele, zaslužni fudbalski radnik Jugoslavije.
Više fudbalera Spartaka, koji su se posvetili trenerskom pozivu, bili su treneri i u drugim zemljama. Najduže u inostranstvu u ulozi trenera boravi Ivan Zvekanović - Janko, zatim Zvonimir Rašić (jedno vreme i selektor Australije, 1974. godine, za Šampionat sveta u SR Nemačkoj), Đorđe Palatinus, Dušan Drašković i Petar Popović. Vredno je pomena da u Australiji sa uspehom igra Dezider Marton (FK Sever) i da je tamo dva puta bio najbolji strelac, ajedanput i najbolji fudbaler tog kontinenta.
Na utakmicama u Subotici padali su i neobični golovi. Tako je Janko Zvekanović, na utakmici sa Građanskim 1945. godine, postigao gol sa pola igrališta. A još neobičniji gol dao je Dušan Jurković, igrajući u dresu Severa 1980. godine na utakmici sa Hajdukom iz Beške: uz asistenciju svog tadašnjeg klubskog druga Dezidera Martona, direktno je šutirao loptu na gol odmah posle kretanja sa centra na početku igre, tako možda postiže „najbrži gol na svetu", već u prvim sekundama utakmice.
Bilo je i pravih sportskih tragičara, naročito prilikom izvođenja jedanaesteraca. Među njima su, pre svih, Ranko Leškov (na utakmici sa Rijekom 1958. godine u Subotici - 0:0) i Dušan Jurković (na utakmici sa Slobodom iz Tuzle 1:1, takođe u Subotici 1973. godine). Oba puta, zbog njihovih neiskorišćenih jedanaesteraca Spartak iz Prve prelazi - u Drugu ligu.

Legende subotičkog fudbala

Medu fudbalerima Spartaka ima više pojedinaca koji su ostali trajno upamćeni kao veliki majstori, kapiteni, izvanredni sportisti, organizatori igre, golgeteri, pa čak i legende fudbala. Jedan ocl njih je i golman Miloš Glončak. On je duže vremena, iz sezone u sezonu, bio među najboljim jugoslovenskim golmanima, a za dvadeset dve gocline u plavobelom dresu igrao je, čak, i u navalnom redu i bio efikasan strelac. O Tihomiru Ognjanovu Bati, legendi jugoslovenskog fudbala, dovoljno je reći i to da važi za najkompletnijeg i najboljeg igrača Subotice svih vremena. U vreme kada je igrao Bobek, najsuptilniji tehničar Jugoslavije, njemu uz bok je bio Joška Takač. Veliki borci, najpouzdaniji igrači odbrane, bili su Stipan Kopilović, Janko Zvekanović, Lajčo Jakovetić, Ivan Bogešić i Antun Tapiška. Uz Ognjanova, koji je znalački davao golove i nogom i glavom, na mestu centarfora istakao se Antun Rudinski, koga po talentu još niko nije prevazišao. Među fudbalerima sa najviše utakmica ,,u nogama" svakako je Gojko Janjić, najomiljenija figura u subotičkom fudbalu. FK Spartak imao je i više sjajnih kapitena, ali najduže je tu ulogu obavljao Drago Jovičević.
Uz ove napomene, evo i liste igrača koji su za Spartak odigrali najviše utakmica u Prvoj ligi:
Miloš Glončak (146), Stipan Kopilović (141), Joška Takač (133), Antun Tapiška (130), Bratiša Branisavljević (125), Ivan Bogešić (112), Tihomir Ognjanov (110), Lajčo Jakovetić (106), Čikoš Balaž (102), Stevan Ćopić (93), Ladislav Jenovai (69), Josip Prčić (66), Ilija Vorgučin (63), Ranko Leškov (61), Lajčo Kujundžić (57), Gradimir Bogojevac (55), Vilim Gemeri (52) i Jožef Gemeši (50).

Predsednici, treneri, fudbalski radnici...

U uspesima Fudbalskog kluba Spartak u minule četiri decenije, ne malog udela ima i više stotina sportskih radnika, entuzijasta i stručnjaka, počev od trenera, tehničkih rukovodilaca, sekretara do članova rukovodstva i predsednika, koji su dali vidan doprinos razvoju kluba. Pokušaćemo da ih navedemo hronološkim redom, onako kako su se javljali u proteklim godinama.
Predsednici: Viktor Vrhovac, Laza Bogešić, Ivan Števura, Josip Konovec, Marko Bačlija, Mikloš Sabo, Rudolf Jontović, Ivan Vračarić, Antun Milanković, Franjo Nađ, Madimir Đanić, Milan Galović, Lazar Kopunović, Blaško Kopilović, Grgo Kolić, Miško Čović, Pal Barkanj, Milan Jarić, Andrija Bukvić, Stevan Pap, Tomislav Karadžić, Imre Der.
Treneri: Martin Takač, Aleksandar Zvekan, Miro Stojanović, Miška Held, Franjo Glazer, Moša Marjanović, Branislav Sekulić, Jožef Nemet, Stipan Kopilović, Ilija Rajković, Ladislav Varga, Lajčo Jakovetić, Tihomir Ognjanov, Joška Takač, Ivan Zvekanović - Janko, Dušan Drašković, Dušan Maravić, Dejan Vrana, Vlatko Konjevod, Laslo Borbelj, žarko Nedeljković, Joakim Vislavski, Milan živadinović, Luka Malešev, Boris Maravić, Ivan Brzić, Stevan Ostojić, Josip Zemko i Milan Ribar. Među trenerima koji su bili u Spartaku najautoritativnije je, svakako, ime Branislava Sekulića - Baneta.
Generalni sekretari: Stipan Kopilović, Ilija Vorgučin, Petar Marković, Grga Temunović, Mihajlo Sele, Lazar Vasiljev, Koloman Stipić, Milan Pešut, Ivan Herman, Luka Katić, Jožef Nađ i Svetozar Mirolović.
Tehnički rukovodioci: Radivoj Šibalić, Aleksandar Zvekan, Milojko Štavljanin, Dezider Lulić, Jožef Balaž, Gojko Janjić, Momir Mijatov, Josip Neorčić, Svetozar Pušin, Karlo Tonković, Jakov Stantić, Ranko Leškov, Petar Malagurski, Svetozar Mirolović, Aleksandar Stojković, Aleksandar Malušev, Tihomir Ognjanov i Jovan Popov.

42_1.jpg

Subotica, 18. marta 1945: ekipa žAK-a koja je igrala sa beogradskom vojnom brigadom nereseno   1:1.
S leva na desno: Milunović, Prćić, I. Bogešić, Zvekanović, Sabanov, Beleslin,  Njerš, Takač,
Jakovelić. Palfi  i Janjić. U prisustvu  1.500 gledalaca jedini gol postigao je Palfi.

42_2.jpg

Generacija koja je izborila prvi ulazak u I saveznu ligu, 1946.
S leva na desno: (rener A. Zvekan. igrači - G. Janjić. I. Vorgučin. S. Kopilović, L. Tumbas.
L. Jakovetić, J. Takač. I. Bogešić. J. PrČić. M. Beleslin, J. Zvekanović i P. Šimoković,
savladali u kvalifikacijama novosadsku Vojvodinu. oba puta sa 2:0

42_3.jpg

Pozdrav kapitena 3. jugoslovenske armije V. Božovića (levo) i I. Bogesića, člana Spartaka.
20. jula 1945. u Subotici.
U prisustvu sudije F. Mernjaka. Pobedio tim 3. Jugoslovenske armije sa 4:2 (2:0)

42_4.jpg

Fudbaleri Spartaka Članovi I savezne lige 1950. godine

42_5.jpg

Tim Spartaka koji je 1972. godine - posle kvalifikacija
- izborio ponovni povratak među članove I savezne lige.

42_6.jpg

Fudbaler Tihomir Ognjanov - Bata u jednoj od svojih akcija
42_7.jpg

Fudbaleri suboličkog Spartaka koji su igrali u finalu Kupa maršala Tila
1962. godine, protiv OFK Beograda, 1:4

42_8.jpg

Jedna od najboljih generacija u zemtji - Sparlak 1954.

Mali fudbal

Atrakcije fudbalskih majstora

U organizaciji Opštinskog fudbalskog saveza Subotice, još od 1972/73. godine počinje da se održava tradicionalni zimski tumir u malom fudbalu za prelazni pehar lista Mađar So. U toku proteklih dvanaest godina, kroz Halu sportova prodefilovalo je preko 20.000 učesnika i neuporedivo više ljubitelja malog fudbala, koji su dolazili da uživaju u atrakcijama fudbalskih majstora.
Dosadašnji pobednici: 1973.. Kalimero, 1974. Kalimero, 1975. Garnizon JNA, 1976. Kalimero, 1977. Sever, 1978. Garnizon JNA, 1979. SZR Svetlost, 1980. Jafa biskvit, 1981. RO Mladost, 1982. Auto-moto klub Subotica, 1983. Garnizon JNA, 1984. Integral.

Fudbalski klub Bratstvo - Ljutovo

Prvak opštinske lige - najveći uspeh

Fudbalski klub Bratstvo iz Ljutova osnovan je 2. februara 1962. godine na inicijativu fudbalskih entuzijasta Jose Rudića, Ivana Balaževića, Miloša Đajića, Blaška Vukovića i Roke Čovića. Od osnivanja klub se takmiči u opštinskoj ligi, a ove godine (1983/84.) osvojio je prvo mesto, što je najveći uspeh u istoriji.
Predsednici kluba: Blaško Vuković, Josip Rudić, Stipan Balažević, Rade Erčić, Antun T. Vojnić, Petar Bedić, Antun Bajić.
Treneri u klubu: Ivan Bajažević, Dezider Demeter, Blaško Milunović, Stipan Čovčić, Marko Bedaković, Josip Balažević, Ivan Vučković.
Kapiteni tima: Kazimir Kiseli, Mihajlo Benedek, Stipan Čovčić, Ivan Petrekanić, Geza Serenče, Stevo Dragić.
Najbolji strelci: Ivan Kiseli, Ivan Muranji, Geza Serenče, Petar Marjanušić, Đuro Dragić.
Najpoznatiji igrči: Ivan Kiseli,  Petar Marjanušić.
Najbolji sastav (od igrača svih generacija): Pajo Babijanović, Nandor Lukačević, Nikola Stipić, Mihajlo Vig, Kazimir Kiseli, Jožef Jenei, Joso Šarčević, Stipan Pejić, Ivan Kiseli, Petar Marjanušić, Blaško Moravčić, Stipan Čovčić, Ivan Muranji, Pajo Rudinski. Igrači iz prvenstva 1983/84. godine: Marko Marjanušić, Branko Matić, Danilo Bačić, Dragomir Tanović, Jovan Dubajić, Stevo Dragić, Petar Marjanušić, Marko Bedeković, Lazo Buljovčić, Tugomir Petrekanić, Šandor Tot, Đuro Dragić, željko Vuković, Nikola Vujković, Radmilo Tanović.

44_1.jpg

Fudbalski tim Bratstvo iz Ljutova

Fudbalski klub Bratstvo - Subotica

Uvek postojani

Fudbalski klub Bratstvo (Subotica) osnovan je 1. septembra 1951. godine na inicijativu Stipana Perčića, Bode Vukmanova i Josipa Mikića. Od svog osnivanja klub se takmičio u Opštinskoj, Područnoj, Međuopštinskoj i Vojvođanskoj ligi, gde je jedne godine osvojio peto mesto.
Predsednici kluba: Josip Mikić, Šime Čakić, Vitomir  Kalinić, Grgo Budanović - Gigo,Karlo Radnić.
Treneri u klubu: Andrija Kovač, Stevan žaki, Blaško Milunović, Stipan Kopilović, Ilija Vorgučin, Gojko Janjić, Ivan Bogešić, Grgo Čović, Stipan Prčić, Josip Vojnić, Lajčo Mačković, Janoš Keri.
Kapiteni tima: Josip Vojnić, Matija Crnković, Stipan Prčić, Janoš Urban, Pajo Križanov, Josip Miklenović, Janoš Keri, Ivan Prčić, Obren Borenović.
Najbolji strelci: Vojislav Tonković, Ivica Prčić, Antun Vuković, Stipan Prčić, Janoš Urban, Laslo Sekereš, Tibor Keri.
Najpoznatiji igrači: Vojislav Tonković, Matija Crnković, Marko Bajić, Lajčo Mačković, Stipan Prčić, Gojko Rupar (FK Spartak), Nedeljko Čučković, Janoš Keri, Antun Vuković, Ivan Prčić, Deže Angeli.
Najbolji sastav: (od igrača svih generacija): Marko Gabrić (Antun Mihajlović, Josip Skala), Deže Angeli, Stipan Prčić, (Lajčo Jano, Janoš Keri), Lajčo Mačković, Josip Vojnić (Pajo Križanov), Josip Miklenović (Ivan Vojnić, Lajčo Kiš), Janoš Urban (Antun Mesaroš), Antun Vuković, Vojislav Tonković (Ivan Prčić), Matija Crnković, Gojko Rupar (Milenko Rakić).

45_1.jpg

Fudbalski tim Bratstvo iz Subotice

Džudo

Nedostižne devojke

Prvi susret Subotičana i upoznavanje sa ovim istočnjačkim horilačkimi sportom datira s početka ovog veka. Hronike su zabeležile da je u Subotici, 1907. godine, izvesni Rus Sumakof, inače majstor "japanskog rvanja", u Fiskulturnom društvu počeo da drži časove iz veštine zvane džudo. Tek 1957. godine je osnovan razred za džudo, koji se osamostalio devet godina kasnije.Tada je klub nosio naziv Omladinski džudo klub. Četiri godine kasnije, džudisti su se pridružili velikoj porodici SD Spartak. Na oživljavanju ovog borilačkog sporta su tih godina najviše radili Zoni i Varga, da bi se šezdesetih godina uključio i Miloš Ignjatović. Početni uspesi na pokrajinskim i republičkim takmičenjima vezuju se za imena seniora. Njima se ubrzo pridružuju i žene. U reprezentaciji Vojvodine, koja je godinama odnosila pobede na republičkim i pokrajinskim turnirima, „Bratstvo i jedinstvo", najviše medalja osvojile su Subotičanke!
Prvu jugoslovensku zlatnu medalju i naslov prvaka osvojila je Cecilija Vojnić. Zatim se među najbolje u zemlji upisala Eva Bognar, slede sestre Vasić i Angelović. Najznačajniji uspeh na međunarodnim takmičenjima Mileve Vasić je srebrna medalja sa Šampionata Evrope. Više puta je bila član državne reprezentacije i prvak Jugoslavije. I Marica Angelović je osvojila srebrnu medalju na Evropskom prvenstvu. Verona Nađ Angelović je dokazala da ni porodične obaveze nisu prepreka za izvanredne rezultate na borilačkim terenima. Majka dvoje dece nastavila je s treninzima. Uspela je da postane prvak države i donese bronzu s Prvenstva Evrope. Jekaterina Vasić bila je nekoliko puta državni prvak, i u više navrata je predstavljala našu zemlju na međunarodnim tumirima i takmičenjima, kao njena klubska drugarica Ljubica Angelović. Zapažene rezultate su postigle i Jelisaveta Babičković, Beatriks Kon, Jelisaveta Stuparić, Beata Bukvić i Margita Radmanić. U poslednje vreme se naročito ističu: Ildiko Tolnai, Livija Biro, Marta Seregi, Magdolna Antal, 73 Zita Dadara Kiš, Vesna Stipić i Lela Janković.
Od muškaraca na pokrajinskim i republičkim prventvima najviše uspeha i medalja su postigli Zoni, Varga i Valihom. Slične rezultati su postigli kasnije Zoran Francišković, Petar Dabić i Slavko Bašić. Slavko Bašić je bio i prvak Jugoslavije.
Pored Miloša Ignjatovića, medu trenerima su se naročito istakli Dušan Bartaloš, Slavko Bašić, Zvonko Radmanić, Margita Radmanić, Ištvan Valihora, Andraš Der, Lajoš Horvat, Jožef Juhas, Jožef Bakoš, Dušan Berak, Ištvan Zoni i Dušan Radić, kao nesebični pregaoci i nosioci razvoja ove borilačke veštine.
U gradu trenutno deluju dva kluba: Spartak i Zorka, koji okupljaju oko 500 aktivnih takmičara. Oba kluba imaju sekcije (ili razrede) u okolnim mestima i školama. Sa malim ulaganjima i uz mnogo dobrovoljnog rada i odricanja, u zgradi Velike terase na Paliću, 1981. je osposobljena dvorana za borilačke sportove.

41_1.jpg

Sportski kuriozitet: rođene sestre, reprezentativke u džudou.
S leva na desno: Jekaterina i Mileva Vasić, zatim Marija i Ljubica Angelović - prvakinje države

41_2.jpg

Mileva Vasić (desno) u jednoj od uspešnih akcija - reprezentativka i prvak države u džudou
41_3.jpg

Muška ekipa Spartaka u džudou - član Vojvođanske lige

41_4.jpg

Tako je počelo u subotičkom džudou ... daleke 1961. godine

Fudbalski klub Čantavir

Preko sedam decenija aktivnosti

Fudbalski klub Čantavir osnovan je 12. juna 1912. godine na inicijativu fudbalskih entuzijasta Đule Šinkovića, Karolja Hajagoša, dr Vilmoša Ožvara, Alajoša Zeica, Šandora Faragoa, Geze Firca, Geze Vajnera, Ferenca Kona, Ferenca Tot Bagija, Pala Gogoljaka, Ernesta Zeica, Kalmana Lasla, Šandora Kona i Janoša Dvorčaka. Između dva rata FK Čantavir igra u ligama Bačke (Tisa) u kojima u više navrata postiže zavidne uspehe. Posle oslobođenja FK Čantavir igra u opštinskim ligama Bačke Topole i Subotice. Dva puta je 1950. i 1952. godine učestvovao u kvalifikacijama za ulazak u Vojvođansku ligu. Od 1954. do 1966. godine igra u Opštinskoj ligi Subotica, potom prelazi u Područnu ligu. Sada je član Područne lige Subotice.
Predsednici kluba: Đula Šinković, Ferenc Šinković, Blagoje Zaklan, Đeno Gojković, Janoš Dvoračko, Mastimir Cvetković, dr Andraš Majer, dr Milutin Pecarski, dr Milan Bikar, Peter Filep, Jožef Kesegi, Andor First, dr Ferenc Utaši, Šandor Roginer, Antal Gogoljak, Ištvan Firic, Božidar Đumić, Ferenc Markuš, Jožef Sedlar, Andraš Kovač, Deže Horvat, Ištvan Sabo, Šandor Hajdu, Jožef Palković, Vasilije Banjac, Mihalj Mesaroš i Jožef Vert.
Kapiteni tima: Alojz Zeic, Ferenc Tot Bagi, Ernest Zeic, Sandor Vida, Andraš Horvat, Imre Vida, Petar Šinković, Peter Greguš, Peter Patoč, Kalman Hanak, Jožef Vig, Šandor Feldi, Deže Kočiš, Laslo Cvitko, Antal Hernjak, Ferenc Kuktin, Ljubivoje Stanojević.
Najbolji strelci: Ernest Zeic, Šandor Vida, Ferenc Tot, Gašpar Balint, Jožef Bakoš, Peter Greguš, Peter Patoč, Imre Greguš, Peter Patoč, Imre Greguš Imre Tomik, Bratiša Branisavljević, Radivoj Azucki, Šandor Feldi, Đula Cetner, Deže Kočiš, Šandor Hajdu i Laslo Cvitko.
Najpoznatiji igrači: Radivoj Azucki, Bratiša Branisavljević (FK Spartak) i bivši prvoligaški fudbaleri - Peter Patoč, Imre Tomik, Šandor Feldi, braća Birovljev, Latki, Neorčić, Gašić i Budanović.
Najbolji sastav (od igrača svih generacija). Vida (Hanak), Sabo (Olah), R. Branisavljević (Horvat), Tabaković (Cvitko) Patoč (Vert), Vig (Pajor), Balint (Greguš I), Tomik (Vida II), Kočiš (Šinković), R Birovljev (Feldi), B. Branisavljević (F. Tot).

46_1.jpg

Fudbalski tim Čantavir

Fudbalski Klub Bačka

Najstariji klub u Jugoslaviji

Fudbalski klub Bačka osnovan je 3. avgusta 1901. godine. Od osnivanja pa do početka drugog svetskog rata FK Bačka je bio jedan od nosilaca razvoja fudbala u Subotici i široj okolini. Klub je učestvovao u skoro svim rangovima takmičenja u Mađarskoj i Jugoslaviji. Veoma često je bio domaćin i pobednik nad tada najpoznatijim klubovima iz Srednje Evrope i najpoznatijih timova iz Beograda, Zagreba, Ljubljane, Sarajeva, Novog Sada, Osijeka i drugih gradova. U tom razdoblju FK Bačka imao je u svojim redovima i igrače koji su imali jugoslovenski renome: Andrija Kujundžić, Nesto Kopunović, Antun Hampelić, Beno Cvijanov.
Po završetku II svetskog rata - umesto FK Bačka -klub je 31. maja 1945. godine dobio novo ime HSAD Građanski, a 7. marta 1946. godine menja u ime Fiskulturno društvo Sloboda.
Fiskulturno društvo Sloboda fuzionisalo se 6. aprila 1949. godine sa SDž Spartakom.
Fuzijom Tekstilca i FD Bratstva, 1951. godine, formiran jc Fudbalski klub Zvezda. Klub uzima staro ime Fudbalski klub Bačka - 1969. godine.
Posle oslobođenja FK Bačka se uglavnom takmiči u Trećoj zoni, Srpskoj ligi i Vojvođanskoj ligi, ponekad i nižim rangovima, ali je klub uvek imao snage da se, naročito poslednjih godina, drži vojvođanskog fudbalskog nivoa. Pored prvenstvenih uspeha, FK Bačka je 1974. godine igrala u osmini finala kupa za pehar Maršala Tita (Hajduk - 0:2) što se smatra jednim od većih uspeha kluba.
Predsednici kluba (od 1945. godine): Andrija Kujundžić-Čiča, Alojzije Mihaljčević, Marko Bačlija, Stevan Joka, Aleksandar Malušev, Ivan Horvatski, Mirko Crnić, Ivan Tikvicki, Antun Milodanović - Dela, Nikola Stevanov, Andrija Kujundžić, Karolj Kovač, Vlado Čuić.
Treneri u klubu (od 1945. godine): Lajoš Gencel, Miroslav Stojanović, Laslo Varga, željko Sabanov, Tihomir Ognjanov, Josip Zemko, Branko Roksandić, Josip Rajčić, Jožef Koras, Aleksandar Petrović, Lajčo Jakovetić, Gustav Matković, Grgo Čović, Franjo Čović, Miloš Glončak, Đorđe Palatinus, Toma Malagurski, Dobrivoj Trivić, Jovan Popov, Tomislav Taušan.
Kapiteni tima: Stipan Šarčević, željko Sabanov (Hatvani Ladislav Varga, Pero Mihaljčević, Tomo Malagurski, Mijo Bukvić, Josip Rajčić, Ivica Bošnjak.
Najbolji strelci: Remija Marcikić, mlađi. Nesto Kopunović (pre rata). Tihomir Ognjanov, Bato Bojović, Laidislav Sekereš. Jeno Seruga, Andrija Perčić, Josip Šimoković, Josip Lerinc.
Najpoznatiji igrači: U FK Bačkoj igrali su Tihomir Ognjanov, Antun Rudinski, Gustav Matković, Andrija Perčić, Josip Šimoković, Josip Zemko. Većina je prešla u FK Spartak. a kasnije u Crvenu zvezdu, Partizan, Rijeku. željezničar, naše najpoznatije klubove.
Najveći uspeh (osmina finala kupa Jugoslavije, Bačka-Hajduk 0:2) ostvarili su: Ernest Kovačević, Zvonko Bošnjaković, Aleksandar Crnković, Miloš Zakić, Mihajlo Bleskanj, Josip Zemko, Josip Rajčić, Nikola Sadojević, Radovan Lučić, Zvonko Bibić, Josip Lerinc, Lazo Skenderović, Dušan Rađenović, Ivan Stantić, Šime Poljovka.
Najbolji sastav (od igrača svih generacija): Virag (Kovačević), Kujundžjć (Suvajdžić), Hampelić (Varga), Musin (Kujundžić), Čikoš (Copko), Zemko (Kopunović), Ognjanov (Sarčević), Rudić (Pletl), Kopunović (Hatvanji),   Marcikić  (Šimoković),  Cvijanov (Perčić).

43_1.jpg

Fudbalski tim Bačka

Fudbalski klub Đurđin

Stalni opštinski ligaš

Fudbalski klub Đurđin iz Đurđina osnovan je aprila 1964. godine, na inicijativu fudbalskih radnika - Ivice Stipića, Rajka Trkulje, Rajka Borenovića, Budimira Javorine, Grge Ivandekića. Klub se od osnivanja takmičio u Opštinskoj i Područnoj ligi Subotice. Najveći uspeh postigao je 1971/72 godine osvajanjem prvog mesta u Opštinskoj ligi Subotice.
Predsednici kluba: Ivica Stipić, Rajko Borenović, Đuro Kečenović, Velimir Borenović, Budimir Javorina i Milan Stojnić.
Treneri u klubu: Rajko Trkulja, Ranko Leškov, Lojzija Korponaić, Drago Prčić, Antun Merković, Ivica Stipić, Gojko Vukelić, Zlatko Prčić i Budimir Javorina.
Kapiteni tima: Lojzija Korponaić, Rajko Trkulja, Bato Cvetičanin, Ivica Stipić, Lazo Stipić, željko Stipić, Joso Bedić i Andrija Pajdušić.
Najbolji strelci: Rajko Trkulja, Lazo Stipić, Andrija Pajdušić, Lojzija Korponaić, Aco Stipić i Vaso Bajkin.
Najpoznatiji igrači: Andrija Pajdušić, Ivo Stamenković, Marinko Bašić, Rajko Trkulja, Lojzija Korponaić, Goran Vasiljević, Joso Bedić, Zeljko Stipić, Mirko Bajić, Lazo Stipić, Ivica Stipić, Fraša Gabrić, Rade Madarević, Pero Stupar, Tomo Burger, Gojko Vukelić i Vaso Bajkin.
Najbolji sastav: (od igrača svih generacija): ž. Stipić (Bajić), O. Borenović, S. Kovačić (S. Emes), Stamenković, J. Bedić (P. Stupar), A. Pajdušić, L. Stipić (L. Korponaić), G. Vukelić (M. Spremić), M. Bašić, R Trkulja (B. Javorina) i G. Vasiljcvić (D. Šomođi).

47_1.jpg

Fudbalski tim Đurđin

Futbalski Klub Elektrovojvodina - Subotica

Šest decenija aktivnosti

Fudbalski klub „Elektrovojvodina" osnovan je 1925. godine pod imenom - Subotička električna centrala na inicijativu Tonija Šefčića, a već 1944. godine inicijatori za obnavljanje aktivnosti kluba bili su: Remija Kopas, Bela Hušla, Karlo Mađar, Toni Šefčić, Petar Ivković, željko Pinter, Karlo Marki. Od osnivanja klub se takmičio u Subotičkom podsavezu, Opštinskoj ligi, Bačkoj zoni i Područnoj ligi Subotice. U više navrata klub je učestvovao u kvalifikacijama za ulazak u Vojvođansku ligu (1953, 1959. i 1963. godine).
Predsednici kluba: Helman Galter, Bela Gotvald, Zvonimir Stilinović, Ištvan Dinko, Dušan Miljković, Ferenc Kiš, Bela Čuzdi, Laslo Vereš, Stipan Horvat, Bela Harmat, Zlatko Prčić.
Treneri u kiubu: Remija Kopas, Karolj Oterbein, Stipan Kopilović, Aleksandar Gaborović, Čedomir Terzić, Aieksandar Stojković, Laslo Margit.
Kapiteni tima: Josip Bukvić, Bela Mentuš, Ištvan Sič, Tibor Jo.
Najbolji strelci: Jožef Piliši, Sikonj Gabrić.
Najpoznatiji igrači: Vojislav Tonković, Bela Milodanović (FK Spartak).
Najbolji sastav (od igrača svih generacija): Lajoš Barna, Remija Kopas, Vojislav Tonković, Đula Balaž, Janoš Bodrič, Maćaš Pisanić, Bela Milodanović, Jožef Piliši, Antun Aladžić, Ištvan Sič, Ferenc Korbić.

48_1.jpg

Futbalski tim Elektrovojvodina  iz Subotice

Fudbalski klub Graničar - Kelebija

Klub pravih amatera

Fudbalski klub Graničar osnovan je 25. avgusta 1974. godine na inicijativu fudbalskih radnika - Franje Jurića, Marinka Poljakovića, Mirka Poljakovića, Rajka Krnjajskog, Mite Krnjajskog i Mate Emesa. Od osnivanja klub se takmiči u Opštinskoj ligi. Najveći uspeh ostvaren je 1977/78. godine (peto mesto).
Predsednici kluba: Milorad Krnjajski, Franjo Jurić, Rajko Krnjajski, Šandor Pataki, Marinko Poljaković, Mate Emes, Dušan Rapajić.
Treneri u klubu: Marinko Poljaković, Bogoljub Kojić, Jožef Gomboš, Mirko Poljaković.
Kapiteni tima: Ivan Zidar, živko Kolarev, Stevan Sekereš, Andraš Tašković.
Najbolji strelci: Đorde Zupkov, Joso Jurić, Andraš Tašković.
Najpoznatiji igrači: Ivan Zidar, Andraš Tašković, Branko  Emes,  Mirko  Poljaković,   Rajko Krnjajski.
Najbolji sastav (od igrača svih generacija): Velid Zehić (Antun Jurić), Ivan Zidar, Ivan Ivković, Branko Emes (Menjhart Homjak), Stevan Serenčeš, Rajko Krnjajski, Joso Jurić, Mirko Poljaković, Đorđe Zupkov, Ivan Babičković (Miroslav Šijačić) Andraš Tašković.

49_1.jpg

Fudbalski tim Graničar sa Kelebije

FK Hajduk - Bačko Dušanovo

Tradicionalno dobri

Fudbalski klub Hajduk iz Bačkog Dušanova osnovan je 1950. godine, na inicijativu amaterskih fudbalskih pregalaca Svetozara Šolaje, Luke Katića, Đure Kambera, Steve Budisavljevića, Petra Uzelca. U proteklom periodu, igrao je kao tradicionalno dobar tim u Opštinkoj, Područnoj i Međuopštinskoj ligi Subotice. Najveći uspeh klub je ostvario u prvenstvu Opštinske lige Subotice 1979/80, godine osvajanjem prvog mesta.
Predsednici kluba: Svetozar Šolaja, Dmitar Petrić, Miroslav Labus i Milan Gladović.
Treneri u klubu: Aleksandar Stojković, Mirko Bakajić, Franjo Kugli, Nikodim Liščević i Zlatko Prčić.
Kapiteni tima: Božidar Mandarić, Aranđel Radulović, Dušan Labus, Dušan Kamber, Antal Figedi, Dušan Marjanović, žarko Andrić, Ilija Pokrajac, Radosav Čukvas, Radivoj Daković, Marko Trkulja i Mroslav Čukvas.
Najbolji strelci: žarko Andrić, Božidar Mandarić, Aranđel Radulović, Miodrag Katić, Radosav Čukvas, Zoltan Nemet, Lajoš Forgo, Radivoj Birovljev i Miodrag Borišić.
Najpoznatiji igrači: Brane Branisavljević (FK Spartak), Božidar Mandarić, Aranđel Radulović, Dušan Labus, Dušan Kamber, žarko Andrić.
Idealan sastav (od igrača svih generacija): Petar Lenđel, Dušan Katić, Miroslav Čukvas, Radivoj Daković, Dušan Labus, Ilija Pokrajac, žarko Andrić, Božidar Mandarić, Zoltan Nemet, Marko Trkulja i Radosav Čukvas.

50_1.jpg

Fudbalski tim Hajduk iz Dušanova

Fudbalski klub Lokomotiva

Primer upornosti

Fudbalski klub Lokomotiva osnovan je 1. septembra 1958. godine na inicijativu Martona Dezidera, Matije Cegledija, Voje Vučića i Mirosjav Miloševića. Od osnivanja klub se takmiči u Opštinskoj i Područnoj ligi. Najveći uspeh ostvaren je osvajanjem prvog mesta u Opštinskoj ligi - 1961/62. godine.
Predsednici kluba: Matija Cegledi, Miroslv Milošević, Martin Ajdnik, Andrija Vojnić, Dezider Marton.
Treneri u klubu: Blaško Milunović, Lajčo Angelović, Petar Korovljev, Aleksandar Šujić, Dezider Demeter.
Kapiteni tima: Lajčo Angelović, Kalman Matak, Stipan Krmpotić.
Najbolji strelci: Antika Sabo, živko Tomić, Zvonko Poljaković, Ali Azad.
Najpoznatiji igrači: Zvonko Rudić (Lokomotiva-Zagreb), Petar Radojčić (Bačka-Subotica).
Najbolji sastav (od igrača svih generacija): Cana Aliti, Kalman Matlak, Stevan Jakša, Stipan Krmpotić (Franjo Gabrić), Franjo Horvat, Lajčo Đulai (Miodrag Ljubišić), živko Tomić, Lajčo Angelović Antika Sabo, Zvonko Rudić, Stipan Ivić (Ivan Rudić, Ivan Vaci).

51_1.jpg

Fudbalski tim Lokomotiva iz Subotice

Omladinski fudbalski klub Mladost - Mišićevo

Decenija stvaranja

Omladinski fudbalski klub Mladost iz Mišićeva osnovan je juna 1973. godine, na inicijativu fudbalskih radnika Radmila Ižiparca, Save Albijanića, Dušana Petrovića i Milana Albijanića. Klub se od osnivanja takmiči u Opštinskoj ligi Subotice, gde je osvajanjem četvrtog mesta postigao svoj do sada najveći uspeh.
Predsednici kluba: Đuro Koruga, Stevan Ignjac i Marko Gršić.
Treneri u klubu: Josip Balažević, Janika Kolar, Radmilo Ižiparac, Vitomir Radulović, Dušan Aradski i Dušan Radošević.
Kapiten tima: Savo Albijanić.
Najbolji strelci: Petar Gal i Mile Radulović.
Najpoznatiji igrači: Svetislav Čeklić i Petar Ivković.
Najbolji sastav (od igrača svih generacija): Aleksandar Zotović, Đorđe Ivanišević, Slobodan Petrović, Ljubomir Zotović, Savo Albijanić, Ladislav Neorčić, Svetislav Ceklić, Petar Ivković, Petar Gal, Rajko Trklja, Mile Radulović, Stevan Ignjac i Vojislav Čeklić.

52_1.jpg

Fudbalski tim Mladost iz Mišićeva

Fudbalski klub Palić

Šampion bačke lige

Fudbalski klub Palić osnovan je 10. juna 1954. godine, na inicijativu fudbalskih radnika - Jožefa Balaža, Dežea Šefera, Vlade Đorđevića, Janka Pejanovića i Milorada Icića. Klub se od osnivanja takmičio u opštinskoj, međuopštinskoj i Vojvođanskoj ligi. Najveći uspeh postignut je 1977. godine osvajanjem prvog mesta u Područnoj ligi Subotice i putem kvalifikacija ulazak u Vojvođansku ligu, kao i prvo mesto u Bačkoj ligi 1983/84 godine.
Predsednici kluba: Miloš Ćosić, Ilija Šakić, Janko Pejanović, Marko Krnjajski, Simo Vukša, dr Imre Biro, Petar Blagotić, Karlo Vitez, Nikola Radulović, Veso Avdalović i Petar Đorđević.
Treneri u klubu: Demeter Deže, Blaško Milunović, Ivan Bogešić, Ilija Vorgučin, Stipan Kopilović, Aleksandar Gaborović, Jožef Sabo Rac, Mihalj Bleskanj, Josip Zemko, Antun Čikić, Marinko Poljaković, Svetozar Mirolović, Miloš Zakić i Dejan Vrana.
Kapiteni tima: Karlo Tikvicki i Šandor Muči.
Najbolji strelci: Mirko Bašić i Bela Tikvicki.
Najpoznatiji igrači: Karlo Tikvicki, Bela Mlodanović, Šandor Muči, Rudolf Rafai  i Zoltan Horvat
Najbolji sastav (od igrača svih generacija): Zaklanović (Katrinka), Rafai, Crnogorac, Milodanović, Gubić, Tikvicki, Muči, Azucki, Horvat, Ilić i Milenković.

53_1.jpg

Fudbalski tim Palić sa Palića

Fudbalski klub Partizan - Subotica

Klub odličnih fudbalera

Fudbalski klub Partizan, ranije Zmajevac u svom razvoju dva puta je prestajao da postoji, ali se ipak vraćao na fudbalsku scenu. Klub je osnovan 1948. godine na inicijativu fudbalskih radnika: Karla Nađa Torme, Mhajla Kečkeša, Josipa Kampe, Lajče Rudića, Ivana Tota, Stipana Babijanovića,   Franje Faragoa, Paje Stantića i Bele Bajića. Od osnivanja klub se takmičio u Opštinskoj, Područnoj, Bačkoj zoni i Vojvođanskoj ligi.
Predsednici kluba: Karlo Nađ Torma, Josip Kampa, Tomo Kopilović, Franjo Ostrogonac, Julije Roža, Stipan Babijanović, Dragan Ćuro.
Treneri u klubu: Mihajlo Kečkeš, Lajoš Gencel, Beno Cvijanov, Gustav Matković, Franjo Farago.
Kapiteni tima: Lacika Horvat, Julije Roža, Aleksandar Malušev, Lajčo Rudić, Franjo Farago, Perica Vujković, Bela Kiseli, Gabor Berkeš, Jene Feher.
Najbolji strelci: Laslo Horvat, Lajčo Rudić, Aleksandar Malušev, Branko Poljaković, Dušan Narandžić, Petar Nimčević, Bela Kiseli, Petar Vujković, Milutin Rajević.
Najpoznatiji igrači: Petar Marks, Mhajlo Ježević, Petar Križan, Mrko Bereš, Marton Dezider (FK Spartak), Petar Lelenc, Rade Trkulja, Antun Berkeš, Mhajlo Kečkeš.
Najbolji sastav: (od igrača svih generacija): Julije Roža, Petar Marks, Antun Berkeš, Mihajlo Ježević, Franjo Farago, Duško Rađenović, Bela Futo, Petar Lelenc, Lacika Horvat, Mihajlo Kečkeš, Lajčo Rudić.

54_1.jpg

Fudbalski tim Partizan iz Subotica

Fudbalski klub Peščara - Šupljak

Jedna decenija aktivnosti

Fudbalski klub „Peščara" iz Šupljaka osnovan je 8. avgusta 1973. godine na inicijativu rukovodstava Saveza omladine, Mesne zajednice i OOUR Šupljak. Od osnivanja klub se takmiči u Opštinskoj ligi Subotice, gde je do sada osvajanjem drugog mesta postigao svoj najveći uspeh.
Predsednici kluba: Ferenc Berenji, Johan Bajt, Josip Lindeman, Zlatan Sredojević.
Treneri u klubu: Josip Prčić, Ferenc Farago, Vladimir Budimski, Lajoš Fero, Ferenc Ševenj, Ivan Vučković, Miloš Glončak.
Kapiteni tima: Ivan Lulić.
Najbolji strelci: Jožef Bart, Mikloš Berenji, Janoš Hever.
Najpoznatiji igrači: Tibor Zvekan (FK Palić), Tomislav Vučenović (FK Crvenka), Zoran Padežanin (FK Bačka).
Najbolji sastav (od igrača svih generacija): Duško Jovanović, Janoš Rafai, Ivan Lulić, Šimon Ostrogonac, Tibor Zvekan, Nandor Varga, Jožef Barat, Mikloš Berenji, Laslo Čikoš, Tibor Kovač, Tibor Tikvicki.

55_1.jpg

Fudbalski tim Peščara iz Šupljaka

Fudbalski klub Pionir

Omladinski klub

Fudbalski klub Pionir iz Subotice osnovan je 23. decembra 1974. godine, na inicijativu organizacije Saveza omladine istoimene radne organizacije i fudbalskih radnika Antuna Lackoa i Antuna Perčića. Od osnivanja klub se takmiči u Opštinskoj ligi Subotice, gde je do sada osvajanjem trećeg mesta postigao i najveći uspeh. U kup takmičenju najveći uspeh je plasman u polufinale na teritoriji Subotice, pobedom nad Bačkom, članom Vojvođanske lige, sa rezultatom 1:0.
Predsednici kluba: Geza Bošnjak, Petar Kortniš Vojnić.
Treneri u klubu: Janoš Matatić, Gojko Janjić, Ladislav Jenovai, Laslo Varga i Dušan Aradski.
Kapiteni tima: Stanko Tikvicki, Lajčo Kiš, Veselin Vukman, Stipan Peić, Stipan Matijević i Mirko Jakovljević.
Najbolji strelci: Lazo Buljovčić (23 gola), Vince Bubori (19), Josip Šinković (21) i Rajko Mileusnić (22).
Najpoznatiji igrači: Stipan Peić, Nedeljko Vukovljak i Marko Kujundžić.
Najbolji sastav (od igrača svih generacija): Marjanušić (Lacko), Peić (Vojnić), Mezei (Bosnić), Vukmanov (Lacko), Tikvicki (Vučenović), Mihajlović (Šomođi), Peić (Kiš), Bubori (Bogdanović}, Patarčić (Mileusnić), Ožvar (Kujundžić) i Buljovčić (Sinković).

56_1.jpg

Fudbalski tim Pionir iz Subotice

Fudbalski klub Preporod - Novi žednik

Na inicijativu Partije

Fudbalski klub Preporod osnovan je 1936. godine na inicijativu Prve partijske ćelije KP.I, čiji su članovi bili Milutin Morača, Đoko Jovanić, Radovan Vujošević i Nikola Kmezić, kasnije poznati revolucionari, ratnici i narodni heroji. Kako je klub živeo tih godina pred rat, ko se sve okupljao oko njega i za šta je on sve služio, može se najbolje videti u knjizi „Svetlost na pustari" Radovana Pualića, koji na sledeći način osvetljava rad u ovom klubu:
„Sportska aktivnost u okviru Sokolske čete bila je vrlo živa. Osnivanjem Preporoda ona postaje još plodnija i raznovrsnija. Fudbalski klub je odigrao više utakmica u raznim mestima. Išli su i do Apatina, koji se nalazi na granici Bačke i Slavonije. Nabavljena je nova kompletna fudbalska oprema. Dresovi su bili crveni sa oznakom na levoj strani grudi: Radničko-seljački SK Prepprod. Ovaj klub je odigrao niz utakmica u Novom žedniku, Dobrovoljačkom selu, Karkaturu, Bačkom Sokolcu i drugim mestima".
Sve te utakmice su omogućavale okupljanje omladine što je bio i osnovni cilj KPJ.
Odmah po oslobođenju klub se takmiči u Opštinskoj ligi, a kasnije i u Područnoj ligi Subotice. U najznačajnije uspehe ubraja se pet prvih mesta osvojenih u Opštinskoj ligi Subotice - 1957/58, 1961/62, 1966/67, 1972/73 i 1975/76. godine. U Kup takmičenju za pehar Maršala Tita 1950. godine ostvaren je plasman među 32 najbolje ekipe u Srbiji.
Predsednici kluba: Vukašin Dželetović, Branko Lekić, Veljko Jakovljević, Božidar Drča, Ilija Jarić, Franjo Mikuška, Slavko Irić, Milorad Gagović, Luka Šarac, Dušan Medić, Franjo Sudarević, Momčilo Dragović, Mišo Stanišić, Milenko Marjanović, Momčilo Savić, Milan Bokan i žarko Anđelić.
Treneri u klubu: Stevan Korponaić, Đula Balaž, Gustav Matković, Gojko Janjić, Ivan Bogešić, Simo Kalinić, Dušan Ćopić, Stevan Čopić, Nedeljko Medić i Branko Trbulin.
Kapiteni tima: Branko Bokan, Gojko Rupar, Petar Damjanović, Dušan Ćopić, Franjo Sudarević, Mirko Dubajić, Jovo Jakovljević.
Najbolji strelci: Dušan Ćopić (468 golova), Gojko Rupar (432) i Branko Bokan (227).
Najpoznatiji igrači: Simo Kalinić (kasnije igrao u Hajduku - Kula), Gojko Rupar (Spartak - Subotica) i Petar Damjanović (Bačka - Subotica).
Najbolji sastav (od igrača svih generacija): Mirko Mlić (Jovan Vještica), Dušan Obradović (Stevan Damjanović), Petar Damjanović (Nebojša Medić), Đura Mikuška (Petar Polovina), Slavko Papić (Mirko Dubajić), Franjo Sudarević (Marko Vojnić), Ilija Rastović (Ilija Damjanović), Dušan Ćopić (Stevan Agbaba), Boško Radnić (Dušan Rašuo, Stipan Nosković), Gojko Rupar (Branko Bokan) i Mijo Nosković (Petar Kopunović).

57_1.jpg

Fudbalski tim Preporod iz Novog žednika

FK Poljoprivrednik Bikovo - Gabrić

Solidni rezultati

Fudbalski klub Poljoprivrednik, ranije Bikovo (Gabrić), osnovan je 1951. godine na inicijativu fudbalskih radnika - Vitomira Šponje, Milenka Cvetičanina, inž. Pante Mušickog, Jaše Pejića i Milana Mandića. Od osnivanja klub igra u opštinskoj ligi gde postiže solidne rezultate, a od uspeha najveći su ostvareni 1955/56. i 1976/77. godine osvajanjem drugog mesta.
Predsednici kluba: Vitomir Španja, inž. Panta Mušicki, Pajo Lulić, inž.živa Tomašev, inž. Vlajko Lazić, Geza Puc i Pajo Šild.
Treneri u klubu: Vitomir Španja, Antun Tapiška, Ranko Leškov, Miloš Kričković, Radiša Jeftić, Svetozar Mirolović, Mirko Carek.
Kapiteni tima: Slavko Cvetičanin, Milan Mandić, Mirko Carek.
Najbolji strelci: Gojko Ćopić, Stjepan Carek i Slavko Marčetić.
Najpoznatiji igrači: Joška Lerinc (kasnije FK Bačka), Nikola Marčetić (FK Novi Sad).
Idealan sastav (od igrača svih generacija): Božo Garić (Mihalj Roža), Jovica Marić (Jevrem Marić), Jovan Aleksić, Ivan Sivić (Ante Španja), Lazo Petrović (Mrko Carek), Nikola Marčetić (Milan Mandić), Stevan Horvat (Slavko Marčetić), Atila Kovač (Duško Lukić), Gojko Ćopić (Stjepan Carek), Mila Mlović i Slavko Cvetičanin (Mišo Tepavac).

58_1.jpg

Fudbalski tim Poljoprivrednik iz Gabrića

Fudbalski klub Radnički - Bajmok

Osam decenija fudbala

Fudbalski klub Radnički iz Bajmoka osnovan je 1905. godine na inicijativu fudbalskih entuzijasta Kalmana, Josipa i Alekse Fajvera, Lajče Budanovića, Josipa Hegera, Lajoša Kiša, Stevana Branta, Nikole i Stevana Merkovića, Horvatskog i Kemenjia. Klub se od osnivanja takmiči u svim ligama Subotice, a najveći mu je domet Vojvođanska liga, gde je nekoliko godina igrao zapaženu ulogu. Najveći uspeh - drugo mesto u Vojvođanskoj ligi u prvenstvu 1975/76. godine.
Predsednici kluba: Dragutin Pejović, Savo Pavličević, Nikola Ivošević, Boro Radojčić, Ilija Kovačević, Mle Maravić, Mlutin Kosanović, Sava Vukelić, dr Ilija Trbović i Čedo Maravić.
Treneri u klubu: Nikola Beneš, Aleksandar Marganić, Jeremije Kopas, Mhajlo Kečkeš, Borivoje Radojčić, Andrija Pavličević, Ranko Leškov, Aleksandar Petrović, Branko Roksandić, Rade Maravić, Ratomir Aprcović, Sima Mlovanov, Josip Zemko, Đerđ Major i Stevan Pozder.
Najbolji strelci: Nikola Maravić, Mlan Vukelić, Arpad Likar, Aleksandar Marganić i Đeno Gršić.
Najpoznatiji igrači: Nikola Beneš (kasnije BSK -Beograd, Radnički - Niš), Aleksandar Marganić (BSK i Iskra - Beograd), Dušan Maravić (Spartak - Subotica, Crvena zvezda - Beograd), Rade Maravić, Bogdan Vitković, Stevan Vitković, Ivan Budanović, Sava Ivošević, Đerđ Sabo (Spartak - Subotica), Josip Feher, Stipan Mlunović (Metalac - Osijek).
Najbolji sastav dobija se od igrača: Mlan Ivančević, Mirko Perković, Josip Bašić, Vaso Tatalović, Sava Ivošević, Nedeljko Maravić, Jovan žigić, Mićo Pavličević, Stevan i Rade Birovljev, Radovan Đelbabin, Stipan Milunović, Đorđe Rončević, Janoš Margit i Mile Dulić.

59_1.jpg

Fudbalski tim Radnički iz Bajmoka

Fudbalski klub Sever

Protagonisti lepog fudbala

- Fudbalski klub „Sever" osnovan je 1948. godine na inicijativu fudbalskih entuzijasta koji su već radili u sindikalnim timovima. Među najznačajnije spadaju: Pavle, Čabai, Geza Buljovčić, Antun Balija, Stevan Mezedi, S. Takač, Jovan Febler i Ladislav Kiš. Klub se od osnivanja takmiči u Opštinskoj, Subotičkoj, Područnoj, Bačkoj i Vojvođanskoj ligi. Više puta u ovim ligama osvajao je prva mesta.
Predsednici kluba: Zoltan Braun, Geza Buljovčić, Janoš Bito, Antun Bačlija, Šime Šarčević, Ljubo Šarčević, Dimitrije Dobrota, Geza Francišković, žarko Stefanović, Branko Racić, Ante Radičević, Ištvan Gubi, Emil Merković, D. Stojanović, Antun Rižanji, Đorde Soter.
Treneri u klubu: Bandika Kovač, Stevan Zaki, Stevan Kečkeš, Ladislav Varga, Ladislav Kiš, Ilija Vorgučin, Lajoš Gencel, Stevan Balunović, Josip Prčić, Bela Sivić, Lajčo Jakovetić, Tihomir Ognjanov, Đorde Palatinus, Svetozar Mirolović, Marko Džolić, Dušan Jurković, Drago Jovičević, Vojislav Marković, Stevan Ćopić, Ivan Vučković i Dragutin Rajić.
Kapiteni tima: Ladislav Kiš, Geza Buljovčić, Antal Sabo, Janoš Matatić, Ladislav Sekereš, Laslo Kotrba, Dezider Marton, Radomir Kalinić, Dušan Jurković, Radivoje Stefanović.
Najbolji strelci: Ladislav Sekereš, Ištvan Sekereš, Slavko Bakić, Dezider Marton, Dušan Jurković, Branislav Jovanović, Miodrag Borišić, Stipan Nosković.
Najpoznatiji igrači: Ladislav Kiš, Antal Sabo, Lajčo Matatić, Radovan Aradski, Ladislav Sekereš, Đuro Evetović, Ladislav Kotrba, Dezider Marton, Rajko Kalinić, Marko Džolić, Jožef Baka, Dušan Jurković, Drago Jovičević, Radivoje Stefanović.
Najbolji sastav(od igrača svih generacija): U prvenstvu 1979/80. godine - Tonković (Aksentijević), Džolić (Parezanović), Marković (Vunduk), Ježević (Kojić), Jovičević (Borišić), Stefanović (Ognjanov), Jurković (Gabrić), Raičević (Nemet), Vukmirović (Jovanović), Kujundžić (Bašić), Marton.
Najbolji sastav: Đuro Šimoković, Laslo Kotrba, Antal Sabo, Radomir Kalinić, Ladislav Kiš, Janoš Matatić, Dušan Jurković, Aleksandar Gergić, Laslo Sekereš, Stevan Balunović, Dezider Marton.

60_1.jpg

Fudbalski tim Sever iz Subotice

Fudbalski klub Solid

Fabrički tim

Fudbalski klub Solid (ranije Prva petoljetka) osnovan je 1950. godine u okviru istoimene fabrike na inicijativu fudbalskih radnika Janoša Hajdua, Vlade Đurice, Jožefa Gombaša, Ištvana Budaia, Alojza Pavetičeka i Janoša Berkeša. Od osnivanja, klub je igrao u Opštinskoj ligi Subotice i Bačkoj zoni. Najveći uspeh klub je postigao u Severno-bačkoj ligi osvajanjem trećeg mesta u prvenstvu 1958/59. godine.
Predsednici kluba: Janoš  Berkeš,  Branko Tičak, Stipan Ferković, Gabor Blaboli, Radosav Šipoš, Grgo Miković, Zdravko Lukić i Duško Romić.
Treneri u klubu: Pal Kovač, Gojko Janjić, Mihalj Kečkeš, Stipan Kopunović, Aleksandar Skenderović, Ištvan Kopas, Veco Čović, Grgica Čović, Bela Sivić, Stipan Ferković, Mijo Kampa, Kada Matković, Koloman Jegić, Ivan i Darko Drnić, Ferenc Korbić i Mihalj Bleskanj.
Kapiteni tima: Šandor Fečkeš, Stipan Ferković, Šandor Senci, Zdravko Lukić, Mloš Bjelac, Ilija Damjanović, Đula Olajoš, Grgo Miković, Duško Romić, Atila Antoci i živojin Jovanović.
Najbolji strelci: Janoš Bogešić - Bulu, Stipan Ferković, Koloman Jegić, Šandor Senci, Miloš Bjelac, Đula Farago, Vule Matović, Grgo Miković i Atila Antoci.
Najpoznatiji igrači: Šime Stipić, Vule Matović, Kalman Jegić, Stipan Ferković i Grgo Miković.
Najbolji sastav (od igrača svih generacija): Šime Stipić, Ilija Damjanović, Mirko Maluščik, Mhalj Juhas, Zdravko Lukić, Đula Olajoš, Grgo Miković, Šandor Senci, Stipan Ferković, Koloman Jegić i Đula Farago.

61_1.jpg

Fudbalski tim Solid iz Subotice

Fudbalski klub Tavankut

Zapažena uloga

Fudbalski klub OKF Tavankut osnovan je 1950. godine, na inicijativu fudbalskih entuzijasta Franje Rudića, dr Grge Tumbasa, Antuna Balaževića, Stipana Vujevića, Blaže Zelića, Bartula Balaževića, Lajče Balaževića i Laze Irševića Od osnivanja klub je igrao zapaženu ulogu u Opštinskoj, Područnoj i Međuopštinskoj ligi Subotice. U više navrata bio je prvak Opštinske lige Subotice, a u kup takmičenju 1966. godine postao je pobednik na teritoriji Subotice (Zvezda-Mladost 0:2). Klub je, pre sadašnjeg, nosio još nazive - Mladost i Peščara.
Predsednici kluba: dr Grgo Tumbas, Franjo Rudić, Andrija Lebović, Luka Vidaković, Stipan Vujević, Blaža Zelić, Antun Santai, Pere Balažević, Sive Mačković, Stipan Godar i Ivan Vujević.
Treneri u klubu: Pero Stantić, Blaža Zelić, Tomo Peić, Ivica Šokac, Gustav Matković, Lajčo Kujundžić, Aleksandar Petrović, Franjo Bošnjak, Milutin Bošnjak, Marko Bačić i Svetozar Mirolović.
Kapiteni tima: Blaško Milunović, Pere Stantić, Stipan Kozma, Stipan Babić i Mata Prčić.
Najpoznatiji igrači: Šime Stipić (kasnije u Rudaru - Kakanj), Lojzija Prčič (Sever - Subotica).
Najbolji strelci: Boro Segedinčev, Petar Stantić, Antun Balažević, Antun Poljaković, Grgo Vilov, Ivan Vujević, Marko Kopilović i Marko Poljaković.
Najbolji sastavi (od igrača svih generacija): Grgo Kolar, Antun Lebović, Krunosav Iršević, Marko Balažević, Stipan Kozma, Ivan Prčić, Mićo Benedek, Joško Balažević, Grgo Vilov, Josip Buljovčić, Ivan Vujević (iz 1966. godine). Od igrača iz 1983/84. godine: Ištvan Jegar, (Bane Spasovski) Robert Hubert (Mirko Mačković), Grgo Skenderović (Nenad Tumbas), Slavko Simić, Stipan Kovačić, Lojzija Kopilović (Safet Mujanović), Mata Prčić (Josip Hekeštajm), Lojzija Prčić (Franja Bedeković), Marko Kopilović (Luka Poljaković), Josip Kovačić, Marko Poljaković.

62_1.jpg

Fudbalski tim OFK Tavankut iz Tavankuta

Fudbalski klub Udarnik - Višnjevac

Stalno u opštinskoj ligi

Fudbalski klub Udamik osnovan je 15. aprila 1948. godine na inicijativu fudbalskih radnika Čedomira Lukića, Vladimira Ilića i Petra Prijića. Od svog osnivanja klub se takmiči u Opštinskoj ligi Subotice.
Predsednici kiuba: Čedomir Lukić, Đuro Prijić, Milan Bursać, Milivoje Nikolić, Slobodan Milović i S. Ćopić.
Treneri u klubu: Vojislav Ćorić, žare Vasović, Miloš Kričković, Vladimir Ilić, Slobodan Milović i Mirko Bakajić.
Kapiteni tima: Čedomir Lukić, Zdravko Lukić, Savo Milović, Milivoje Nikolić, Slobodan Milović, Rajko Mileusnić i Vojislav Babić.
Najbolji strelci: Čedomir Lukić, Stevan žužić, Antal Serenčeš i Gojko Ćopić.
Najpoznatiji igrači: Stevan Ćopić (kasnije FK Spartak - Subotica) i Slobodan Milović (FK Spartak -Subotica).
Najbolji sastav: (od igrača svih generacija): Zdravko Ćopić (Nurudin Hadžidžulbić), Milivoje Nikolić, Slobodan Milović (Miroslav Bursać), Slavko Bursać, Zdravko Lukić, Branko Mandarić, Rajko Mileusnić (Imre Fodor), žare Vujnić (Đula Bojtoš), Čedomir Lukić, Miodrag Mlović, Stevan žužić.

63_1.jpg

Fudbalski tim Udarnik iz Višnjevca

Fudbalski klub Vinogradar - Hajdukovo

Dobri uslovi za fudbal

Fudbalski klub Vinogradar iz Hajdukova osnovan je 1947. godine na inicijativu fudbalskih entuzijasta - Jovana Đorđevića, Rajka Vučeva, Mlana Šelića i Vlade Govorkovića. Od osnivanja klub se takmičio u Opštinskoj, Područnoj i ligi Bačke zone. Najveći uspeh klub je ostvario 1972/73. godine osvajanjem drugog mesta u Bačkoj zoni.
Predsednici kluba: Jovan Đorđević, Dinko Flego, Kalman Hedrik, Veljko Mulina, Ištvan Ferenc, Janoš Jurić.
Treneri u klubu: Jožef žaki, Jožef Pertić, Franjo Čović, Antal Tapiška, Lajoš Fero, Miloš Glončak, Jožef Sabo Rac.
Kapiteni tima: Milovan Kapor, Geza Baka, Karolj Barat, Marko Paunović, Zvonko Kolar, Josip Burucki.
Najbolji strelci: Zvonko Kolar (29 golova, 1972. godine, Milorad Repac (27 golova, 1972. godine), Laslo Sabo, Laslo Mađar.
Najpoznatiji igrači: Nedeljko Čučković (FK Spartak, Radnički-Niš), Laslo Mađar (OFK Beograd), Dragan Šelić (reprezentacija Vojvodine).
Najbolji sastav (od igrača svih generacija): Josip Bošnjak, Đorđe Mulina, Ištvan Turi, Karolj Barat, Ferenc Vereš, Geza Baka, Dragan Šelić, Nedeljko Čučković, Laslo Mađar, Milovan Kapor, Jacint Čakanj.

64_1.jpg

Fudbalski tim Vinogradar iz Hajdukova

Fudbalski klub Zorka

Vojvođanska liga - najveći domet

Fudbalski klub Zorka osnovan je 1956. godine, a inicijativu za njegovo osnivanje pokrenuli su Ladislav Blau, Vladislav Šuić, Jožef Bartuš, Desimir Ježov, Joso Kubatović, Franjo Dozer i Antun Čović. Od osnivanja klub se takmičio u Opštinskoj, Područnoj, Bačkoj i Vojvodanskoj ligi.
Predsednici kluba Ladislav Blau, Vladislav Šuić, Jožef Bartuš, Antun Čović, Milenko Radlović, Aleksandar Brančić, Joso Kubatović, Jelenko Radojčić, Janoš Kiš.
Treneri u klubu: Gojko Janjić, Antun Tapiška, Ilija Vorgučin, Bogoljub Kojić, Ladislav Jenovai, Šandor Đereg, Vinko Ilovac, Miloš Zakić.
Kapiteni tima: Vlado Dubovečak, Petar Đorđević, Šandor Đereg, Đusika Kilijanović, Ištvan Angelović, Stipan Vidaković, Đorđe Balaž.
Najbolji strelci: Jene Šeruga, Matija Hiršman, Muharem Šurković, Tibor Keri, Petar Đorđević, Šandor Đereg, Ferenc Čanji, Miloš Šećerov, Miloš Zajović, Janoš Margit.
Najpoznatiji igrači: Jene Šeruga, Matija Hiršman (FK Spartak).
Najbolji. sastav (od igrača svih generacija): Đuro Šimoković, (Joška Pinter, Julije Patarčić, Antun Mihajlović, Tibor Vojnić), Slobodan Stefanović (Ištvan Angelović), Vlado Dubovečak, (Goran Lazić), Bogoljub Kojić (Miloš Sećerov, Josip Gabrić), Lacika Jurić, Ivica Vojnić (Đorđe Balaž), Ferenc Čanji (Šandor Đereg), Ljuba Petrović (Ištvan Gligor), Janoš Besedeš (Mikloš Saborac), Matija Hiršman (Tibor Keri, Petar Đorđević, Jene Seruga), Muharem Šurković (Marinko Bašić, Jožef Fabri).

65_1.jpg

Fudbalski tim Zorka iz Subotice

Fudbalski klub žednik - Stari žednik

Dvostruki prvak

Fudbalski klub žednik iz Starog žednika osnovan jc 15. aprila 1958. godine na inicijativu fudbalskih radnika Paje Perčića, Antike Mesaroša, Mitra Petkovića, Franje Markia, Franje Karoa i Marka Sedlaka. Od osnivanja klub se takmičio u Opštinskoj i Područnoj ligi Subotice. Najveći uspesi kluba su osvajanje prvog mesta u Opštinskoj ligi. Subotice u prvenstvenim sezonama - 1970/71. i 1982/83. godine.
Predsednici kluba: Mitar Petković, Franjo Marki, Jovan Knežević, Milorad Kovačević, Antun Katančić, Marko Sedlak, Ivan Tikvicki, Franjo Vojnić, Antun Zvekanov, Lajčo Čipak i Marko Sabo.
Treneri u klubu: Pajo Perčić, Lazar Četvei, Stevan Kovač - Šile, Bela Čović, Antun Tapiška, Janoš Kiš, Dezider Mikuška, Đurika Mikuška, Milorad Bakajić i Miloš Kričković.
Kapiteni tima: Pajo Perčić, Stipan Sedlak, Franjo Karo, Blaško Milunović, Lajčo Čipak, Lojzija Milanković i Stevan Ivandekić.
Najbolji strelci: Stevan Bojkov, Stanko Švraka, Stevan Ivandekić, Bela Milunović, Josip Gubatović i Antal Puhalak
Najpoznatiji igrači: Stevan Ivandekić (kasnije u FK Spartak), Stevan Safranj (FK Bačka).

Najbolji sastav (od igrača svih generacija): Stevan Šafranj, Antun Rogić, Ivan Bukvić, Blaško Milunović Nenad Sabo, Lalika Čipak, Stevan Bojkov, Lojzija Mlanković, Antal Puhalek, Stevan Ivandekić i Stanko Švraka.

66_1.jpg

Fudbalski tim žednik (Stari žednik)

Fudbalske sudije iz Subotice

Solidni tumači pravila

Neposredno po oslobođenju Subotice, zapravo prvih dana 1945. godine, fudbalske sudije dobijaju svoju organizaciju. Njenim prvim koracima doprinose Nestor Segedinski, Radivoj Šibalić i Tibor Neverkla. Fudbalsku pravdu na prvim utakmicama dele sudije koje su sudijski ispit položile pre rata: Nestor Segedinski, Radivoj Šibalić, Miloš Kozomora, Miloš Beleslin, Ljudevit Vujković, Grga Šefčić, željko Šlezak, Nikola Boroš, Nikola Štern, Franjo Mernjak, Aleksandar Perl, Anton Feis, Dragi Mijatović, Jožef Sabo, Julije Stipić, Tibor Neverkla. Po dolasku u Suboticu njima se pridružuje i Radosav Rakić, kasnije visoki funkcioner u jugoslovenskoj sudijskoj organizaciji. Već naredne, 1946. godine, posle prvog tečaja, sudijska organizacija dobija nove članove: Aleksandra Skenderovića, Svetozara Šibalića, Milojka Štavijanina i Pavla Tumbasa, koji posle nekoliko godina postaju savezne sudije, te sude na utakmicama I savezne lige.
Od 1946. godine do danas sudijska organizacija putem tečajeva stalno radi na osposobljavanju i obuci novih članova: u minulom periodu osposobljeno je preko 400 sudija koji vode utakmice od Opštinske pa sve do saveznih liga. Zvanje saveznog sudije stiču i utakmice najelitnijeg takmičenja vode: Nikola Aradski, Đuro Čurčić, Jelenko Dvornić, Slavoljub Gvozdenović, Ferenc Jakab, Tomo Kopunović,  Dušan Konjović, Ranko Leškov, Dušan Marić, Mile Maravić, Alojz Novak, Branko Ognjanov, Marko Poljaković, Petar Radojčić. Isto zvanje imaju ali ne vode utakmice tog ranga: Laslo Bognar, Petar Ferković, Ljubinko Joksimović i Karlo Tonković.
Sudijska organizacija Subotice imala je i ima svoje mesto u jugoslovenskom fudbalu. U njenim redovima posebno je zapažen rad Tibora Neverkle, duže vremena podpredsednika Saveza fudbalskih sudija Jugoslavije. Danas subotička organizacija fudbalskih sudija ima 85 aktivnih sudija i 16 kontrolora - instruktora.
Aktivne sudije su: Dušan Konjović, Mile Maravić, Antal Ištvan, Nedeljko Klepić, Milan Madžarević, Zoltan Molnar, Marko Pećerić, Staniša Stoiljković, Zoran Bogdanović, Karolj Bognar, Ivo Bedalov, Slavoljub Gvozdenović, Miladin Janevski, Milenko Jovičić, Nebojša Kostić, Mirko Kekenj, Dušan Maravić, Mile Radulović, Jovan Bojić, Jovan Bojcan, Radovan Damjanović, Jožef Erdelji, Milovan Čičić, Dmitar Kalinić, Josip Kampa, Branko Kovačević, Pavle Kuktin, Dragoljub Mihajlović, Miodrag Pendo, Vlado Rondović, Đula Sabo, Josip Šinković, Zlatko Vojnić, Marijan Bašić, Stanko Bogojević, Miodrag Borišić, Imre Fodor, Stipan Gubić, Andraš Hajnal, Vladislav Jakovljević, Ištvan Jurčak, Boro Karadža, Nikola Kovačević, Šandor Kovač, Laslo Kolar, Bela Kiseli, Laslo Kabai, Rade Masalović, Dragan Matić, Đuro Mijić, Šandor Nađ, Slobodan Petrović, Geza Prčić, Andraš Popić, Slobodan Parezanović, Dušan Petrović, Janoš Sabo, Anđelko Savić, Dušan Suvajac, Zufer Sabović, Nikola Šefčić, Afrim Tahiri, Rade Trkulja, Mihajlo Trbović, žare Vasović, Marko Vujković, Sretko Rauković, Tomislav Vučenović.
Kontrolori iz Subotice su: Jelenko Dvornić, Petar Radojčić, Tomo Kopunović, Jakab Ferenc, Ljubinko Joksimović, Nikola Aradski, Janoš Brinza, Josip Rudić, Đula H. Sabo, Miroslav Ilić i Mhalj Mesaroš.

Nazivi klubova koji su postojali, ugasili se ili fuzionisali sa drugim klubovima

OFK Subotica dragoligaš

Za protekle četiri decenije u Subotici je bilo više klubova koji su postojali, kasnije sc ugasili ili se fuzionisali sa drugim klubovima. To su: Jedinstvo, Građanski, Radnički, Teštverišeg, Građevinar, Sloboda, Zvezda, Zanatlija, Metalac, Borac, Sloga, La Pasionarija, 8. mart, Tekstilac, Zmajevac, Sigma, željezničar, 29. novembar, Mala Bosna, Kaponja, OFK Subotica.
Od svih ovih klubova najviše je postigao Omladinski fudbalski klub Subotica, koji je u vremenu od 1962. do 1964. godine igrao u Istočnoj grupi Druge savezne lige. Među najbolje igrače koji su igrali u ovom klubu ubrajaju se: Nikolić (Feze), Ćorić, Tatalović (Kalančev), Miklenović (Čović), Vitković I, Zirojević, braća Ostojić, Drašković (Terzić), Vitković II (Bojović), Čović, Vukomanović (Grgurević).

ženski fudbalski klub Spartak

Prvoligaši od osnivanja

Na inicijativu Ivana Pokornića, starog sportskog radnika, 20. maja 1970. godine oformljen je ženski fudbalski klub Spartak, koji se od tog trenutka sve do današnjih dana takmiči u Prvoj saveznoj ligi.
Najznačajnije   uspehe   Subotičanke   su postigle 1972/73. godine kada su dvostruko trijumfovale: i u prvenstvu i u takmičenju za Jugoslovenski kup.
Izuzetno dobrom igrom istakle su se do sada: Milija Maravić, Piroška Vetštein, Jelica Zrinji, Janja Vilov, Mira Poljaković, Kata Manjok, Ruža Demšedi, Ljubica Čik, Slavica Lancoš, Jasenka Božiković, Ildiko Nađ, Branka Ćopić i Olja Cupać.

70_1.jpg

Svečanos pre susreta ženskih klubova Spartak (levo) i zagrebačkog Uniona u Subotici 1972. godine

70_2.jpg

ženski fudbalski tim subotičkog Spartaka

Gimnastika

Uvek na zavidnom nivou

Prve aktivnosti u gimnastici posle oslobođenja Subotice zabeležene su još sredinom 1945. godine, kada je u okviru Fiskulturnog omladinskog sportskog kluba Jovan Mikić Spartak osnovana i gimnastička sekcija. Bila je to jedna od prvih šest sekcija ovog kluba. Za gimnastičare je u to vreme bio zadužen Eduard Kral.
Subotički omladinci 1945. godine, odlukom Mesnog fiskulturnog odbora, uključili su se u pripreme za slet u Beogradu. Već 22. jula 1945. godine održan je i Glavni fiskulturni slet subotičkog okruga.
Sletske priredbe organizovali su Priređivački odbori, koji su u to vreme bili obavezni deo organizacionog sastava klubova. Jedan od najboljih gimnastičara Gimnastičkog društva Partizan bio je Josip Kujundžić-Kejo, koji je jednom prilikom vežbao i pred drugom Titom.
Može se reći da je u Subotici gimnastika oduvek bila na zavidnom nivou. Među najvažnije trofeje Gimnastičkog kluba Partizan, svakako, spadaju prelazne zastave osvojene u partizanskom višeboju 1955. i 1962. godine. Prelazne zastave takmičarima subotičkog „Partizana" darivao je Josip Broz Tito.
Državni prvaci u konkurenciji seniora bili su: Josip Kujundžić-Kejo, 1949. godine, i Zoran Ivanović, 1975. i 1977. godine.
Na Olimpijskim igrama 1948. vežbao je Josip Kujundžić-Kejo, a Marica Ivandekić je sudelovala na Olimpijadi 1952. godine, kao i Milenko Lekić 1960. i Zoran Ivanović 1972. godine.
Među učesnicima Svetskih šampionata bili su: Josip Kujundžić 1950. godine, Antun Katančić 1950. godine, Ede Mađar 1954. godine, Tonka Mukić 1958. godine, Ruža Košanji 1962. i 1966. godine i Zoran Ivanović 1974. godine.
U proteklih četrdeset godina Subotica je dala niz kvalitetnih gimnastičara, koji su stalno bili u vrhu jugoslovenske gimnastike. Mnogi od njih reprezentovali su našu zemlju i na Balkanskim i Mediteranskim igrama i Evropskim šampionatima.
Među najvrednije rezultate takmičara Gimnastičkog kluba Partizan spadaju: drugo mesto Josipa Kujundžića-Keje na Balkanskom šampionatu 1947. godine, prvo mesto na pojedinačnom prvenstvu Jugoslavije 1949. kao i 39. mesto na Svetskom šampionatu 1950. godine. Na Olimpijskim igrama u Londonu 1948. Kujundžić je osvojio 54. mesto.
Na Svetskom šampionatu 1950. godine sudelovao je i Antun Katančić, koji se plasirao na 43. mesto.
Na Olimpijskim igrama u Helsinkiju 1952. godine Marica Ivandekić, osvaja 96. mesto. Na Svetskom šampionatu za muškarce, 1954. godine, Ede Mađar je 104. a na Svetskom šampionatu za žene 1958. godine Tonka Mukić je bila 72. Na istom takmičenju seniorki 1962. godine Ruža Košanji je 65. Četiri godine kasnije, Ruža Košanji ponovo putuje na Svetski šampionat, ali ostaje bez plasmana.
Od 1969. do 1977. godine najbolji pojedinac gimnastičkog kluba Partizan je Zoran Ivanović. Na Šampionatu Jugoslavije 1969. godine Ivanović osvaja prvo mesto, a 1972. godine učestvuje na Olimpijskim igrama u Minhenu. Šampion Jugoslavije postaje i 1975. i 1977. godine. Na Balkanskim igrama osvojio je 2, a na Svetskom šampionatu 42. mesto.
Iz Gimnastičkog društva Partizan u reprezentaciji Jugoslavije za četrdeset godina vežbalo je četrnaestoro takmičara. U konkurenciji muškaraca boje Jugoslavije branili su: Josip Kujundžić-Kejo, Antun Katančić, Ede Mađar, Gabor Sabo, Zoran Ivanović, Đorđe Mutić i Dragan Budanović. Od žena u reprezentaciji su nastupile: Ksenija Sigulinski, Tonka Mukić, Marica Ivandekić, Zorica Milodanović, Ruža Košanji, Karolina Sarčević i Magda Rili.
Gimnastičko društvo Partizan-železničar (kako glasi novo ime) imalo je zapažene rezultate u svim konkurencijama - na prvenstvima Vojvodine, republičkim, saveznim i međunarodnim nadmetanjima.
Među najboljim pojedincima, u mlađim kategorijama, su: Stipan Vojnić, Đuro Nimčević, Franjo Ivković, Ivan Jakočević i Zoran Veselinović.
Mlađim kategorijama se, inače, u ovom društvu posvećuje posebna pažnja. Svake godine Subotica je, zajedno sa Novim Sadom, organizator i domaćin Pionirske škole Vojvodine. Tako se na jednom mestu okupljaju najtalentovaniji mladi gimnastičari Pokrajine.
Gimnastičkim poletarcima namenjen je i tradicionalni Memorijalni turnir Marice i Bele Ivandekić, koji se u Subotici održava svake godine, u znak sećanja na ove uzorne gimnastičke radnike.
Danas Gimnastički klub Partizan ima nekoliko kvalitetnih trenera, bivših sportista, koji su preuzeli rad sa mlađim kategorijama. Zoran Ivanović, koji radi kao trener u klubu, postavljen je i za selektora juniorske reprezentacije Jugoslavije.
Gimnastički klub Partizan je nekoliko puta proglašen za najbolji sportski kolektiv Subotice.

71_1.jpg

Muška gimnastička vrsta subotičkog DVT Partizan, 1950

71_2.jpg

Zoran Ivanović, reprezentativac i državni prvak

71_3.jpg 71_4.jpg
Stil i elegancija:
popularni "Keja" na razboju
Ivan Jakovčević, reprezantativac i prvak države,
učesnik velikih takmičenja 1983. i 1984. godine

71_5.jpg

Jugoslovenski reprezentativci i olimijci 1952.
S leva na desno : Ede Mađar, Marica Ivandekić i Josip Kujundžić - Kejo

71_6.jpg

Ruža Košanji, reprezentativka i državna prvakinja

71_7.jpg

Zoran Ivanović sa svojim trenerom Stevanom Stantićem - Cuncikom

Sportsko društvo 29. novembar

Sportski život radnika

Osnivanjem i registrovanjem fudbalske sekcije, početkom 1949. godine počinje organizovani sportski život u radnoj organizaciji 29. novembar, uz svesrdnu pomoć aktivista sindikalne i omladinske organizacije.
Prvih godina radnici ovog subotičkog kolektiva postižu uspehe u narodnom višeboju, fudbalu i odbojci. Izvesno vreme postojala je i ženska rukometna sekcija.
Među sportistima-osnivačima bili su: Janoš Polaček, Rade živanović, Geza Šefcić i Ante Subašić. Od boksera, najpoznatiji su bili braća Bajić, Romek i Stefanović. Najviše zasluga za razvoj „plemenite veštine" imao je živojin Zubanov-Mita.
Zapažene rezultate imali su i fudbaleri i odbojkaši. U fudbalskoj sekciji najviše su radili: Josip Stantić, Lajčo Gabrić, Kalman Gergić, Mihajlo Jurić, Josip Pavik, Kalman Delić, Stevan Sertić, Za razvoj šaha mnogo je učinio Lajoš Lakatoš, a za odbojku Đurika Sefčić.
Sportski život u 29. novembru odvija se sada u okviru Radničko-sportskih igara Subotice, zatim radničko-sportskih aktivnosti Vojvodine i kroz sportska nadmetanja radnika ove industrijske grane.

Sportsko društvo gluvonemih Bačka

Svetski prvaci

Prva savezna smotra sportista sa oštećenim sluhom održana je 1948. godine u Subotici. Okupljeni sportisti su se nadmetali u atletskim disciplinama, gimnastici i višeboju. Posle ovog dobro organizovanog takmičenja ubrzan je razvoj fizičke kulture i sporta među gluvonemima. Prvo je formiran Kuglaški klub 1950. godine, a šest godina kasnije, pod imenom Omladinac, osnovana je i nova organizacija sportista oštećenog sluha koji su se bavili - rukometom. Nešto kasnije, osnovana je i streljačka sekcija. Tako su 1958. godine ispunjeni uslovi za organizovanje sportskog društva, pošto su već postojala tri kluba. Otada, pa do danas, neprestano deluje SD Bačka.
Za prvog predsednika izabran je nekadašnji atletičar Miloš Adamov-Mida, koji se i danas bavi sportom, najčešće bacajući kuglu. Adamov ima velike zasluge za razvoj sporta medu gluvonemima. Na čelu ove organizacije bio je pune dve decenije. Dužnost predsednika je, zatim, preuzeo Petar Anišić. Danas je predsednik Antun Miler. Sportsko društvo gluvonemih Bačka sada broji oko 120 aktivnih članova.
Rukometaši su sedam puta osvajali prvenstvo države. Mnogi igrači su stekli i međunarodnu reputaciju, pošto je Jugoslavija od 1969. godine četiri puta osvajala prvenstvo sveta u rukometu za sportiste sa oštećenim sluhom. Većinu reprezentativaca sačinjavali su subotički igrači. U osvajanju zlatne medalje Beograda imali su najviše udela Jožef Almaši, Jožef Demus, Branko Grubor, Milovan Krspogačin, Mirjan Mali i Šandor Nađ. Njihov trener Ivica Čović od 1969. godine je i savezni kapiten za rukomet
Rvački klub je osnovan 1969. godine. Za proteklih 15 godina postigao je zapažene rezultate. Ekipa je 1979. godine dospela u Prvu saveznu ligu, a neki članovi kluba bili su i reprezentativci. To su: Dušan Jakob, Jovan Radakov, Šandor Erdedi. Peter Tot, Stevan Petrović i Mirko Knežević. Dušan Jakob bio je i pojedinačni prvak Jugoslavije. Članovi SD Bačka učestvovali su sa vrlo dobrim rezultatima i na svetskim prvenstvima. Dušan Jakob pobedio je na tri svetska prvenstva. Prvaci su bili i Stevan Petrović, Jovan Radakov, Mirko Knežević, Šandor Erdedi i ViLmoš Karolj, a osvajači medalja još i - Milisav Radović, Ivan Nađ, Laslo Sokolai, Mihajlo Knadrač (rvanje grčko-rimskim stilom), Dušan Jakob, Ivan Nađ, Jovan Rada kov, Mirko Knežević i Borislav Narandžić (slobodnim stilom).
Njihovom uspesima znatno su doprineli trener Andrija Berenji, kao i osnivač rvanja među sportistima sa oštećenim sluhom Bela Torma. U klubu je jedno vreme, sa uspehom, radio i Boško Marinko. Sada na osposobljavanju i podmlađivanju rvačke ekipe upomo radi trener Janoš Nađ.
Strelci su, takođe, više puta osvajali državno prvenstvo. Na njihovoj Olimpijadi, 1957. godine, Rista Kojić osvojio je zlatnu i srebmu medalju. Četiri godine kasnije, ponovo osvaja srebmu medalju. Strelci sada učestvuju na takmičenjima u Subotičkoj ligi. Najistaknutija takmičarka je Irena Nađ Mihajlović.
SD Bačka je 1969. godine na rang listi najuspešnjih sportskih organizacija grada bilo svrstano na treće mesto.

21_1.jpg
Reprezentativci Jugoslavije, osvajači medalja na Svetskim sportskim igrama gluvonemih 1969, u Beogradu,
s leva na desno M Krspogačin, J Almaši, B. Grubor, P Krspogačin, M. Radović, S Nađ, I. Nađ, A. Krmpotić i M. Mali

Sportsko društvo Đurđin

Nove sekcije

Sportsko društvo Đurdin osnovano je 1964. godine. Od svih sekcija, najpostojanija je bila fudbalska, iz koje je nastao Fudbalski klub Đurđin. Do 1983. godine aktivni su bili jedino fudbaleri, koji su se s promenljivim uspehom takmičili u Opštinskoj ligi. Najveći uspeh postigli su u sezoni 1971/72. godine, kada je Fudbalski klub Đurđin postao prvak Opštinske lige i stekao pravo da nastupi u višem rangu takmičenja. U Područnoj ligi Đurđin je igrao samo godinu dana.
Krajem 1983. godine u Đurđinu su osnovane sekcije za konjički sport i lov.



Sportsko društvo Integral

Radnički sportski poligoni

U radnoj organizaciji Integral, koja zapošljava tri hiljade radnika, veoma je živa sportska delatnost, pošto za razvoj fizičke kulture postoje skoro idealni uslovi: pored proizvodnih pogona izgrađeni su sportski tereni za fudbal, rukomet, košarku i odbojku. Tu su i streljana i dvostazna automatska kuglana.
Odbojkaši igraju u Vojvođanskoj ligi, šahisti su u Subotičkoj zoni, kao i kuglaši. Radnici uspešno nastupaju na Radničko-sportskim igrama grada i u granskim sportskim takmičenjima širom zemlje.

Sportsko društvo Tavankut

Počelo je - fudbalom

Osnivači Fudbalskog kluba Mladost u Tavankutu bili su Mate Dulić, Bela Stipić, Pero Stantić i Dančo Šimić. Od 1968. do 1976. godine Klub je nosio ime Peščara, a od 1977. godine postaje - Omladinsko sportsko društvo Tavankut.
SD Tavankut, pored fudbalske, ima i kuglašku i košarkašku sekciju. Ostale sportove upražnjavaju učenici osnovne škole Matija Gubec, koji se uspešno takmiče u okviru V SOSOV-a i za Kup Subotičkih novina.
Fudbaleri su dosad bili prvaci Opštinske i Područne lige. U finalu opštinskog takmičenja za Kup Maršala Tita, 1966. godine savladali su subotičku Bačku sa 2:0.

Sportsko društvo 13. maj

Osam sekcija

Sportsko društvo 13. maj iz Subotice deluje u Meduopšttnskom sekretarijatu unutrašnjih poslova počev od 1970. godine. Radi osam sekcija: pikado, fudbalska, šahovska, streljačka, stonoteniska, plivačka, kuglaška i džudo. Registrovano je 180 takmičara.
U SD 13. maj ponose se rezultatima u finalu Radničko-sportske olimpijade Vojvodine 1975, 1979. i 1983. godine.
Takmičar Josip Varga je 1982. godine na Državnom prvenstvu u streljaštvu zauzeo četvrto mesto u gadanju vojničkom puškom.

Sportsko društvo Stari žednik

Sa promenljivim uspehom

Sportsko društvo Stari žednik osnovano je 1958. godine. Sportskih aktivnosti u ovom mestu bilo je, međutim, i do tada. Te, 1958. godine, umesto dotadašnjeg Fudbalskog kluba Ratar, koji se nije zvanično takmičio, osnovan je Fudbalski klub Stari Zednik. On se od tada, pa sve do danas, s promenljivim uspehom takmiči u Opštinskoj i Područnoj ligi.
Danas su najaktivniji sportisti - članovi Fudbalskog kluba. Šahisti se takmiče u Bačkoj ligi.

Atletika

Subotica, centar ženske atletike    

Atletski život u Subotici razvija se od 1945. godine. Najkvalitetniji atletičari okupili su se u bivšem Sportskom društvu Radnički. Te godine atletičarke ovog Društva su među najboljim u zemlji. Taj primat zadržaće i sledeće dve godine. U gradu su, u prvim posleratnim godinama, postojala čak tri atletska kluba - Sloboda, Radnički i Spartak.
Jovan Mikić-Spartak jedno je od najznačajnijih imena subotičke atletike u predratnom periodu. Rođen u Opovu u Banatu, 13. maja 1914. godine, Jovan Mikić se atletikom počeo baviti još kao srednjoškolac u subotičkoj Bačkoj. Od 1934. godine postaje član atletske sekcije beogradske Jugoslavije. Od tada do 1939. godine standardni je reprezentativac u skoku u dalj, troskoku i skoku u vis. Prvi je Jugosloven koji je preskočio 14 metara u troskoku.
Ugledajući se na sjajnog sportistu Jovan Mikića Spartaka, subotički atletičari u posleratnim godinama takođe beleže odlične rezultate. U prvih pet godina oni su osvojili 27 titula državnih prvaka, oko 100 titula republičkih i pokrajinskih prvaka, učestvovali su na 150 takmičenja, oborili 20 državnih i preko 100 republičkih i vojvođanskih rekorda.
Atletski klub Spartak postaje centar ženske atletike u Jugoslaviji, koja svoju renesansu doživljava u prvih šest godina nakon oslobodenja. U periodu od 57 1945. do 1951. godine atletičarke našeg grada bile su najbrojnije u reprezentaciji Jugoslavije i tada je osvojeno najviše naslova državnih prvaka.

Dvanaestogodišnji preporod

Od 1951. do 1960. godine muška ekipa se po kvaliletu približava ženskoj. Ovaj period će u istoriji atletskog sporta Subotice, pa i Vojvodine, ostati zapamćen uglavnom po skormnijim rezultatima. Preporod subotičke atletike, međutim, traje od 1960. do 1972. godine. Posle toga, usledio je novi zastoj u razvoju ove sportske grane. Ponovni uspon počinje posle III Sportske olimpijade školske omladine Vojvodine, koja je 1978. godine održana u Subotici. Ova godina donosi Spartaku novu, kvalitetnu, plastičnu atletsku stazu s kompletnim borilištima i potrebnim rekvizitima. Atletičari Spartaka, najzad, dobijaju odlične uslove za rad. SOŠOV je bio podsticaj za novo „buđenje" subotičke atletike.
Od 1945. godine do danas, Atletski klub Spartak je zabeležio mnogo dobrih rezultata (do 1947. godine, samo u pojedinačnoj, a od tada i u ekipnoj konkurenciji). Atletičari su osvojili 22 titule seniorskih prvaka Jugoslavije, a 26 takmičara nastupilo je za seniorsku reprezentaciju. Znatno više titula najboljih u zemlji osvojeno je u pionirskoj  i juniorskoj konkurenciji.
Jedan od najboljih atletičara Spartaka svih vremena, Laslo Ubori, bio je član štafete koja je 1972. godine nastupila na Olimpijskim igrama u Minhenu.
Značajan doprinos afirmaciji subotičke atletike u minule četiri decenije dali su, između ostalih: Jelena Mađar, Jelisaveta Varmuža, Dragutin Zurković, Ladislav Mikuška, Vince Čović, Gabor Lenđel, Laslo Ubori, Pavle Skenderović, Borbala žunji, Eva Fečkeš, Jožef Kereši,  Marija Kozma, Kornelija  Šinković i drugi.
Seniorski prvaci Jugoslavije od 1945. godine do danas bili su: Dragutin Zurković (110 metara prepone) 1949, 1950. i 1951. godine, sa rezultatima 15,6; 15,7; i 16,0; Branko Dangubić (bacanje koplja) 1949. godine, sa rezultatom od 60,47 metara; Pavle Skenderović (hodanje na Partizanskom maršu, 26 kilometara) 1953. godine, sa rezultatom 1:34; 10,0; Jelisaveta Varmuža (80 metara prepone) 1946. godine, sa rezultatom od 14,0 sekundi, a iste godine prva je i u skoku u dalj sa 4,75 metara; Katica Dorotić (skok u vis) 1946. godine, rezultat 1,37 metar; štafeta Spartaka 4x100 metara, 1946. godine (u sastavu: Dorotić, Čanadi, Mađar i Varmuža) s rezultatom od 55,6 sekundi; Jelena Čanadi (800 metara) 1947. godine, sa rezultatom 2:27,3; Jelena Mađar (80 metara prepone) 1947. godine, sa rezultatom 13,3 sekunde, štafeta seniorki Spartaka na 4x100 metara, 1947. godine (u sastavu: Šandorkić, Madar, Čanadi i Varmuža) sa rezultatom 53,4 sekunde; Tereza Ivanković (Kros prvenstvo Jugoslavije na 2000 metara) 1947. godine sa rezultatom 6:58,2; Jelena Varmuža (100 metara) 1948. godine sa rezultatom 13,8 sekundi, štafeta seniorki na 4x100 metara (u sastavu: Šandorkić, Kolar, Mađar i Varmuža) sa rezultatom 53,3 sekunde 1948. godine i Erika Tot, bacanje koplja, 1951. godine, sa rezultatom 35,25 metara.
Atletičari Spartaka bili su prvaci Jugoslavije u Partizanskom maršu na 26 kilometara 1959. godine. Iste godine na Balkanskom krosu Pavle Skenderović je osvojio prvo mesto.
Od 1964. do 1968. godine vrednije rezultate među seniorima Spartaka imali su Magda Palinkaš, na 800 metara, i Gabor Lenđel, na 100 metara.
Vince Čović je 1970. i 1972. godine bio prvak Jugoslavije u disciplini hodanja na 20 kilometara. Prvaci Jugoslavije 1981. godine postale su članice štafete seniorki na 4x400 metara (u sastavu: Matlak, Šinković, E. Kozma i M. Kozma), Jožef Kereši 1982. godine postaje prvak Jugoslavije na 400 metara, a titulu najboljih u zemlji 1983. godine osvaja i štafeta seniorki na 4x400 metara (u sastavu: Matlak, Šinković, E. Kozma i M. Kozma).

Brojni reprezentativci

Među vrednije rezultate koje su atletičari Spartaka ostvarili u proteklih četrdeset godina treba, svakako, uvrstiti i sledeće: Vince Čović na 20 kilometara hodanja 1969. godine osvaja drugo mesto; Ninoslava Tikvicki na 800 metara i Borbala žunji u bacanju diska i bacanju koplja, iste 1969. godine osvajaju drugo mesto u zemlji; Vince Čović, takode u disciplini hodanja na 20 kilometara 1971. godine osvaja drugo mesto; Laslo Ubori, u trci na 400 metara 1972. osvaja treće mesto; štafeta seniorki na 4x400 metara (u sastavu: Šinković, Telek, Bakai i M. Kozma) 1979. godine osvaja treće mesto; 1980. godine štafeta seniorki u ovoj disciplini (ovaj put u sastavu: Šinković, Utaši, E Kozma i M. Kozma) ponavlja isti uspeh.
Laslo Ubori 1972. godine učestvuje na 20. Olimpijadi u Minhenu (SR Nemačka), kao član štafete na 4x400 metara (Ubori, Kocuvan, Alebić i Čikić). Ekipa seniorki Spartaka osvaja peto mesto na ekipnom prvenstvu Jugoslavije za 1980. godinu.
Spartak je oduvek bio poznat i po dobrim kros-trkačima. Tako je 1978. godine atletičarima subotičkog kluba pripala titula sveukupnog pobednika Kros prvenstva Jugoslavije.
U reprezentaciji Jugoslavije, na zvaničnim susretima koje priznaje Atletski savez Jugoslavije, od 1945. do 1984. godine sudelovali su:
Seniori: Ištvan Ivanović - 24 puta, Vitomir Krivokapić - 22, Gabor Lenđel - 11, Dragutin Zurković - 10, Laslo Ubori i Jožef Kereši - po 6, Vince Čović - 3, Pavle Skenderović - 2 i Stevan Vukmanov - 1 put.
Seniorke: Kornelija Šinković - 6 puta, Jelena Mađar - 5, Marija Kozma - 4, Magda Palinkaš - 3, Jelisaveta Ivanković, Julija Gašparević, Ninoslava Tikvicki i Ana Fečkeš - po 1 put.
Članovi Atletskog kluba Spartak i danas imaju dobrih pojedinaca. Pre svih, tu su tri reprezentativke: Kornelija Šinković, Etelka Kozma i Marija Kozma. Veliki broj mladih takmičara, za sada juniora ili pionira, tek treba da dokaže svoje kvalitete.
Za sve ono što je uradio za vojvođansku i jugoslovensku atletiku, Atletski klub Spartak je dobio i brojna priznanja. Atletski savez Jugoslavije je 1981. godine Subotici poverio i organizaciju Seniorskog prvenstva države.
ženska štafeta 4x400 metara Spartaka u sastavu K Šinković, E. Kozma, M. Kozma i B. Budinski osvojila je medu seniorkama prvo mesto na šampionatu države za 1984. godinu.

36_1.jpg

Jelena Mađar, višestruka jugoslovenska reprezentativka i rekorderka u atletici (u sredini),
u jednoj trci na 80 metara sa preponama

36_2.jpg

Štafeta Spartaka 4x100 m, s leva na desno:
Varmuža, Šandorkić, Čanadi i Mađar, državne reprezentativke i rekorderke

36_3.jpg

Muška atletska ekipa Spartaka, jedna od najaboljih u državi 1947-1951.

36_4.jpg

Štafeta Spartaka 4 x 100 m. S leva na desno: K. Šinković, N. Matlak, E. Kozma i M. Kozma,
prvakinje države za seniorke 1983.
36_5.jpg

Atletičarke Spartaka sa leva na desno Mađar, Varmuža, Čanadi, Kolar, Šandorkić i Feldi,
koje su bile u polufinalu ekipnog prvenstva države u Beogradu 1948.

36_6.jpg 36_7.jpg
Laslo Ubori, reprezentativac i državni prvak,
član štafete 4 x 100 m, koja je bila na XX olimpijadi 1972,
u Minhenu (SR Nemačka)
Vince Čović, reprezentativac i prvak države
u hodanju na 20 km
36_8.jpg 36_9.jpg

Borbala žunji, reprezentativka i prvakinja države,
u bacanju diska i koplja

Eva Fečkeš, mlada reprezentativka na 800 i 1.500 metara
36_10.jpg 36_11.jpg

Gabor Lenđel, višestruki reprezentativac
i rekorder u trčanju na 100 m.

Jožef Kereši, reprezentativac
i prvak države za omladince na 400 m.

36_12.jpg

Pal Skenderović, reprezentativac
i rekorder u partizanskom maratonu

Boks

Velemajstori plemenite veštine

Subotica je u posleratnom periodu uvek imala dobre boksere, prave velemajstore plemenite veštine. Prvi zvanični susret organizovan je 8. aprila 1945. godine: snagu su tada odmerili subotički ZAK i Radnički iz Novog Sada. Iste godine, 23. decembra, odlukom Fiskultumog odbora Subotice, za prvog referenta za boks postavljen je Stevan Engelbreht. Polovinom novembra 1946. godine održano je i prvo prvenstvo Vojvodine u boksu, na kojem je učestvovalo 15 takmičara iz Subotice, Novog Sada i Kule. Prvaci Vojvodine postali su Subotičani: Beneš u muva kategoriji, Đulai u perolakoj, Kladek u lakoj, Kostić u poluteškoj i Lakatoš u teškoj kategoriji.

Nenadmašni asovi

Nešto kasnije, na scenu je stupio Pavle Šovljanski, taj nenadmašni as, koji se ubraja ne samo u najbolje jugoslovenske boksere, već i među najbolje tehničare Evrope. Prvi put postaje prvak države u lakoj kategoriji još 1946. godine, a godinu dana kasnije, kao i 1948. osvaja naslov najboljeg u zemlji u perolakoj kategoriji. Kasnije, kada je iz Spartaka prešao u Partizan, osvojio je još šest titula državnog prvaka. Bio je i prvak Balkana 1957. godine, a učesnik je i Olimpijskih igara u Helsinkiju 1952. godine. Među njegove najveće uspehe smatraju se bronzane medalje osvojene na prvenstvima Evrope u Oslu, 1949, i u Berlinu, šest godina kasnije. Najveća čast ovom majstoru među konopcima ukazana je, međutim, 1951. godine kada je poneo kapitensku traku reprezentacije Evrope u meču protiv reprezentacije Sjedinjenih Američkih Država. U blistavoj sportskoj karijeri imao je 297 borbi: 256 puta je pobedio, 18 puta boksovao nerešeno, a izgubio je samo 23 meča. Nakon uspešne takmičarske karijere posvetio se trenerskom pozivu.
Pored Šovljanskog, vredno je pomenuti i ime Lajoša Đulaia, boksera, koji se takođe ubraja u najuspešnije takmičare prve generacije majstora subotičkog ringa.Bio je izvanredan tehničar, koji je poput meteora blesnuo i okončao svoju karijeru. Đulai je osvojio naslov prvaka Jugoslavije u bantam kateroriji, 1947. godine, kada je i na Balkanskom prvenstvu u Bukureštu takođe postao prvak. Nacionalni dres obukao je pet puta, a onda, kada je bio u naponu snage i na vrhuncu takmičarske karijere, zbog povrede je bio. primoran da okači rukavice ,,o klin".
Veliki gubitak predstavljao je i odlazak trenera Stevana Engelbrehta, , na čije mesto je došao Ivan Francer - mlađi, kojem je svesrdno pomogao Ivan Francer - stariji. Pored Šovljanskog i Đulaia, na pobedničko postolje državnog prvenstva u ovom razdoblju popeo se još jedan Subotičanin: 1948, 1949. i 1950. Rudolf Tot bio je prvak FNRJ u bantam kategoriji, kao i član nacionalne selekcije. U reprezentaciji se borio deset puta.
Subotički bokseri kvalifikovali su se za Prvu ligu 1948. Tu su, na žalost, ostali samo jednu takmičarsku sezonu. Naredne godine stvorena je veoma solidna drugoligaška ekipa s novim snagama - Kujundžićem, Bojićem, Tumbasom, Stefanovićem, Pejinom, Pejićom, Romekom...
Subotiki bokseri, ukupno su se trinaest sezona borili u društvu najboljih. Pošto je ponovo takmičarske 1954/55. Spartak ispao iz Prve lige, vratio se u nju tek dvanaest godina kasnije. U „zlatnom dobu subotičkog boksa", posle povratka do 1970, na mečevima domaćih boksera okupljalo se redovno više hiljada gledalaca. Kosanović, Lakčević, Torontali, Ibrahimović, Blažić, Takač, Tamaši, Pfajfer, Stevanović i Merković, pod rukovodstvom Stevana Engelbrehta, postižu najveći uspeh 1969: ekipa je do poslednjeg kola bila kandidat za prvaka Jugoslavije. Na žalost, titula prvaka države nikad nije osvojena.
Prelomni trenutak zbio se 1970. godine kada je veliki broj takmičara napustio ekipu. Posle toga Spartak se održava u društvu najboljih do 1974. godine, nakon čega se subotički bokseri sele u Drugu saveznu ligu. Trenutno se takmiče u Vojvođanskoj ligi.

Plejada prvaka i reprezentativaca

Do 1974. godine prvaci države u pojedinačnoj konkurenciji bili su: Lajčo Đulai, Rudolf Tot, Arif Ibrahimović (bantam), Pavle Šovljanski, Jovan Stevanović i Geza Tumbas (pero), Pavle Šovljanski, Jovan Stefanović i Geza Tumbas (laka), Franjo Tamaši (velter), Dragan Vujković (polusrednja), Dragan Vujković (srednja), Dragan Vujković, Josip Merković i Mirko Antelj (poluteška). Posle ispadanja iz Prve lige, titule prvaka Jugoslavije osvajali su Geza Tumbas, Dragan Vujković i Danilo Jovanović, koji, mada je ponikao u subotičkom klubu, tada nije bio član Spartaka.
Nacionalni dres su obukli mnogi spartakovci. Dragan Vujković bio je i kapiten državne selekcije. On je, ujedno, i najbolji subotički bokser svih vremena. Najveći uspeh Dragana Vujkovića je, svakako, osvajanje titule vice-šampiona sveta u teškoj kategoriji 1978. u Beogradu, na Drugom prvenstvu sveta u amaterskom boksu. Vujković je u finalu, pošto je savladao nekoliko izuzetno dobrih takmičara (koji su od njega bili teži i po dvadeset kilograma), odmerio snagu s tadašnjim najboljim amaterskim bokserom sveta, kubanskim teškašem Teofilom Stivensonom, od koga je izgubio. Četiri godine ranije bio je osvajač bronzane medalje na Prvom svetskom prvenstvu amaterskog boksa u Havani.
Ove dve medalje našle su se u vitrini ovog izuzetnog subotičkog sportiste zajedno sa još dosta drugih trofeja. Navedimo samo neke od njih: medalje na Balkanskim šampionatima i Mediteranskim igrama, Beogradski pobednik, Zlatni gong. . .
Iz prve generacije boksera isticao se i Gustav Boršoš, koji je bio reprezentativac 1947. godine. Ferenc Tamaši je za reprezentaciju boksovao 16 puta. Subotička publika se, takođe, vrlo rado seća Arifa Ibrahimovića, osvajača statuete Oskar, koji je takođe bio 16 puta reprezentativac. Ibrahimović je „nestašni dečko" subotičkog ringa. Njegov veliki rival bio je Jane Bahtijarević, član Radničkog iz Niša. Svaki njihov meč subotička i jugoslovenska publika je rado gledala. To su bile bespoštedne, ali uvek fer borbe.
Josip Merković, dvostruki šampion države u teškoj kategoriji i reprezentativac, ostao je u sećanju poklonika plemenite veštine kao borac koji je svoje protivnike obarao serijom gromovitih udaraca.
Jovan Srdanović je u poluteškoj kategoriji dva puta nastupao u reprezentaciji Jugoslavije, a i Antal Torontali je, takođe, dva puta oblačio dres sa nacionalnim grbom, ali u polusrednjoj kategoriji. I Mirko Antelj je bio reprezentativac.
Od boksera novije generacije, najviše se ističu Geza Tumbas i Danilo Jovanović (rođeni brat poznatog subotičkog boksera Vanje Jovanovića). Geza Tumbas je u poluvelter kategoriji bio prvak države i reprezentativac. Bio je izuzetan tehničar. Rukavice je ostavio u trenutku kada je još mnogo mogao da pruži subotčkom i jugoslovenskom boksu. Navijači su ga zvali „beba u rukavicama", zbog nežnog lika.
Danilo Jovanović i danas brani boje Spartaka. Bio je državni reprezentativac u polusrednjoj kategoriji. Jugoslovenska sportska štampa je njegov meč s Perunovićem iz titogradske Budućnosti u polusrednjoj kategoriji zabeležila kao „susret decenije". Posle tri runde Jovanović je, ipak, izgubio na poene, mada je ostao moralni pobednik. Nešto ranije bio je proglašen za najboljeg boksera na Međunarodnom turniru Beogradski pobednik.

39_1.jpg

Bokseri Spartak 1946. Među prvima su donosili uspehe klubu

39_2.jpg

Ekipa Spartaka 1970. - borila se za šampionsku titulu
39_3.jpg

Proslavljen ekipa Spartaka iz 1950. godine

39_4.jpg 39_5.jpg
Rulolf Tot, reprezentativac i prvak države u boksu Lajčo Đulai, prvak države i Balkana u boksuFran
39_6.jpg 39_7.jpg
Franjo Tamaši, reprezentativac i prvak države u boksu Jovan Stefanović, reprezentativac i prvak države u boksu
39_9.jpg 39_8.jpg
Arif Ibrahimović, reprezentativac i prvak države u boksu Danilo Jovanović, reprezentativac i
osvajač trofeja "Vojvođanska rukavica 1981"

39_10.jpg

Dragan Vujković, reprezentativac i prvak države u boksu, zaslužni sportista naše zemlje

39_11.jpg

Dva tehničara plemenite veštine
- Geza Tumbas (levo) prima čestitke od proslavljenog asa Pavla Šovljanskog

Sportsko društvo Čantavir

Udruživanje klubova

Sve do 1972. godine fudbalski i ostali klubovi u Čantaviru bili su razdvojeni: fudbaleri su se takmičili pod imenom Čantavir, a stonoteniseri, rukometašice, košarkaši i košarkašice prvo kao Partizan, a kasnije kao Radnički. Fuzija ovih klubova u jedno sportsko društvo usledila je 1972. godine.
Sada sve aktivnosti objedinjuje Sportsko društvo Čantavir.
Rukometašice su najveći uspeh ostvarile 1963. godine plasmanom u II saveznu Ligu. Posle dve sezone mnoge igračice prešle su u druge klubove. Sada se ekipa takmiči u Bačkoj ili Vojvođanskoj ligi. Poznatije igračice bile su: Marija Vincer, Roža Kiš, Divna Čukvas i Marija Roža.
Stonoteniseri su se 1958. godine plasirali u II saveznu ligu. Zapaženiji igrači bili su: braća Vincer, Ištvan Kiš, braća Feldi, Andraš Kozma i Aniko Der (kasnije reprezentativka).
Košarka je postala omiljena medu mladima Čantavira odmah po oslobođenju. Ekipa je sa promenljivom srećom igrala u Bačkoj, Vojvođanskoj i Opštinskoj ligi. Poznate su igračice - Amelija Totbagi (reprezen-tativka), Marija Patoč, Marija Cvetečko i Livija Antić.

Sportsko društvo Elektrovojvodina

Šampioni hokeja

Sportsko društvo Elektrovojvodina osnovano je 1948. godine. Tada su sportski entuzijasti Remija Kopas, Bela Huška, Karlo Mađar i Toni Šefcić, u saradnji sa aktivistima iz omladinske organizacije, osnovali SD Dinamo.
Već naredne sezone Dinamo postaje SD Električna centrala, da bi 1958. godine bio dat naziv - Sportsko društvo Elektrovojvodina.
Fudbaleri su se takmičili u Opštinskoj i Bačkoj ligi. Sudelovali su i u kvalifikacijama za ulazak u Vojvođansku ligu. U klubu su ponikli igrači Tonković, Siladi, Dulić, Farkaš i mnogi drugi talenti.
Šahisti su imali zapažene rezultate u Subotičkoj zoni, na festivalu jugoslovenskog šaha i u okviru radničko-sportskih igara Subotice.
Najviše uspeha imala je sekcija za hokej na travi, odnosno klubovi Elektrovojvodina i Toplana.
HK Elektrovojvodina bio je šampion države 1972. godine. Tada je nastupao i u Kupu evropskih šampiona. Reprezentativci su bili: Janjić, Marcikić, Marki i Sabo. Juniori su u nekoliko navrata bili među najboljima u zemlji.
Pored ovih klubova deluju i kuglaši i strelci.

Aero klub Ivan Sarić

Jedan od najstarijih

Aero klub Subotica jedan je od najstarijih u Jugoslaviji. Zvanično je osnovan februara 1945. godine. Pod tim imenom radi sve do maja 1975, kada na skupštini kluba uzima ime velikana letenja Ivana Sarića.
Deluje kroz sledeće oblike aktivnosti: sekcije podmlatka sa 247 članova, sekcije modelara sa 49 članova, sekcije raketnih modelara sa 22 člana, sekcije padobranaca sa 34 člana i sekcije pilota sa 18 članova.
Za predani rad na osposobljavanju mladih za vazduhoplovstvo, Klub je 1975. godine odlikovan Ordenom zasluga za narod sa srebrnom zvezdom, a za izuzetne rezultate na sportskom polju i uspešno organizovanje više državnih i pokrajinskih prvenstava u vazduhoplovstvu dodeljena mu je Zlatna značka Vazduhoplovnog saveza Jugoslavije 1980. godine.
Milan Glogovčan za izuzetne sportske rezultate u modelarstvu dobio je zvanje zaslužnog sportiste Jugoslavije od strane SOFK Jugoslavije. Najveće vazduhoplovno priznanje, Zlatni orao, dobila je Marija Letić za izuzetne sportske rezultate i oborene državne rekorde u jedriličarstvu.

Sportsko društvo Mladost

Osnivači Kupu mladosti

U Fabrici zavesa i traka formirano je 1947. godine Sportsko društvo koje sledeće godine dobija ime Sloga. Imalo je sekcije za fudbal, odbojku i kuglanje.
Najviše uspeha imali su fudbaleri, koji su 1950. igrali u kvalifikacijama za ulazak u II saveznu ligu. Ovde su ponikli igrači A Rudinski i I. Kampa, kasnije poznati fudbaleri Spartaka, odnosno beogradske Crvene zvezde.
Odbojkaši su najviše uspeha imali od 1951. do 1961. godine. Kvalifikacije su za ulazak u I saveznu ligu igrali 1955. godine. Odbojkašice su se takmičile u Republičkoj ligi.
Uspešno su delovali kuglaši, rukometašice, sportski ribolovci, a jedno vreme i hokejaši na travi.
SD Sloga fuzionisala se sa ekipom La Pasionaria (8. mart), a od 1954. godine Društvo nosi ime Mladost.
Ekipa u malom fudbalu bila je pobednik IX turnira Subotica 1981. godine, a sportski ribolovci organizuju Kup mladosti od 1979. godine, koje ima savezni rang takmičenja.


Omladinsko sportsko društvo Palić

Sportska tradicija

U prošlosti su mnogi sportovi bili vezani za Palićko kupalište. Palić je sačuvao tradiciju sve do današnjeg dana, gradeći u međuvremenu mnoge savremene sportske objekte u blizini jezera.
Sportsko društvo Palić, osnovano je relativno kasno, tek 1974. godine, mada su preduslovi postojali i ranije. Sadašnja organizaciona forma nastala je na inicijativu Janka Pejanovića, Milorada Icića, Pante Mušickog, Sime Vukše, Đorđa Rašete i Steve Krušedolca. Društvo deluje na teritoriji Mesne zajednice Palić, ali je otvorenog tipa.
Postoje fudbalski, rukometni, košarkaški, veslački, jedriličarski, šahovski, streljački i tenis klub, deluju i džudisti, a jedno vreme su radili i rvači.
U Društvu su do sada najviše uspeha imali veslači i teniseri. Iz njihovih redova izrasli, su mnogi pokrajinski, republički i državni prvaci. Palić je ponosan i na fudbalere, koji su 1977. godine izborili plasman u Vojvođansku ligu, u kojoj su se dosta dugo održali. Trenutno nastupaju u Bačkoj ligi, ali su na dobrom putu da ponove uspehe iz sedamdesetih. Svetlih trenutaka imali su i predstavnici drugih sportova, kao na primer ženska rukometna ekipa koja se takmičila u Vojvođanskoj ligi.
Palićani svoju aktivnost grade na tradicijama amaterizma. U svim klubovima je najvažniji cilj da se mladi usmere u željenom pravcu, da se izgrađuju kao svestrane ličnosti. Škola je na prvom mestu. Učenici sa slabim ocenama ne mogu da učestvuju u radu sportskog drušva, u kome godinama aktivno rade i deluju omladinska organizacija i aktiv SK.
Klubovi se neposredno povezani s mesnom osnovnom školom Vladimir Nazor, pa nije ni čudo da se fudbalske i rukometne utakmice, veslačka nadmetanja i treninzi masovno posećuju.
Društvo ima Park sportova, odlično opremljene sportske terene pored jezera, stvorene s relativno malim ulaganjima šire društvene zajednice, ali zato uz maksimalno lično angažovanje Palićana. Izgrađena su dva fudbalska, dva košarkaška, tri terena za rukomet, pet terena za odbojku, atletska staza i dvorana za kuglanje sa automatskim uređajima. Radne organizacije iz Subotice i okoline organizuju na tim terenima brojna radničkosportska takmičenja. Palić je bio domaćin i takmičenja Beogradske armijske oblasti. Ovde je održana i Olimpijada studenata i polaznika viših škola iz cele zemlje. Ne možemo a da ne pomenemo i terene za tenis, gde se svake godine susreću najbolji naši mladi teniseri u okviru memorijala Gavro Čović. Na ovim terenima održano je i prvenstvo Evrope za juniore.
I pored svih finansijskih problema, pregaoci u SD Palić trude se da obezbede odgovarajuće uslove za rad svih oko hiljadu članova Društva.

Sportsko društvo Pionir

Tri decenije sporta

Sportsko društvo Pionir deluje već 30 godina. Organizovana takmičenja održavaju se u fudbalu, kuglanju, rukometu, streljaštvu, odbojci, šahu, pikadu i drugim igrama. Sportisti Pionira pobedili su sedam puta na Jugoslovenskim igrama konditora.
Sportski centar izgrađen je 1970. godine. Postoje tereni za fudbal, košarku, rukomet, kuglanje i plivački bazen.
Medu osnivače i zaslužne za razvoj Društva i organizovanje sportskih susreta ubrajaju se: Đura Oluški, Marko Marjanušić, Bela Tot, Mrko Ivić, Milan Buha i Veljo Bandin.
Zapažene sportske uspehe postigli su: kuglašice Marija Remeš, treća u državi 1981. godine, i Stipan Skenderović, najbolji sportista Jugoslovenskih konditorskih igara.
Klubovi Pionira takmiče se u okviru Opštinske i Bačke lige. Najviše su zastupljeni u Radničko-sportskim igrama grada i Radničko-sportskim aktivnostima Vojvodine.
U radnoj organizaciji uspešno radi Društvo za sportsku rekreaciju Partizan.


Sportsko društvo Radnički iz Bajmoka

Madi najbrojniji

U Bajmoku je dobro organizovana sportska aktivnost učenika osnovnih škola, omladine i građana. Sportski centar je izgrađen 1967. godine. Radnički igra u Vojvođanskoj ligi, uglavnom sa mlađim selekcijama.
Šahisti su igrali u II saveznoj ligi, zatim u Vojvođanskoj ligi, na turnirima za Kup Maršala Tita, a pojedinci su imali uspeha i u kategoriji pionira (Nenad Đuketić).
Košarkaši se takmiče u Bačkoj ligi - grupi Sever.
Fudbal je bio, i ostao, najpopularnija sportska igra. Klub je osnovan 1905. godine - pod imenom BAK (Bajmočki atletski klub). Posle oslobođenja, Sportsko društvo dobija ime Radnički. Sportski klubovi Bajmoka oduvek su bili mesto okupljanja napredne omladine.
U redovima Radničkog ponikli su fudbaleri D. Maravić, Vujević, R Maravić, S. Ivošcvić, I). Sabo i drugi, koji su igrali i u timovima I i II savezne lige. Fudbaleri su naročito imali uspeha 1959. godine,kada su igrali u šesnaestini finala Kupa Maršala Tita. U sezoni 1976/77. borili su se za ulazak u II saveznu ligu. Igrali su u Opštinskoj, Bačkoj i Vojvođanskoj ligi.
Najveći uspeh je ulazak u Vojvođansku ligu 1976. godine, gde se i sad nalaze.
Zasluge za razvoj sportskih aktivnosti imaju Nikola Fejsov (naročito prilikom izgradnje sportskog centra), zatim za fudbal - Boro Radojčić, šah - dr Čedomir Đuketić, rukomet - Karolj Bagi, a za sportske aktivnosti daka osnovnih škola - Gojko Vuksanović.

Sportsko društvo Sever

Među najmasovnijim

Jedno od najmasovnijih sportskih društava u radnim organizacijama, svakako je Sportsko društvo Sever, koje ima 700 aktivnih članova.
U SD Sever rade brojne sekcije koje su uključene u zvanična ligaška takmičenja: fudbal (bili su u Vojvođanskoj ligi, sada su u Područnoj ligi), rukomet (Bačka liga), streljaštvo (Subotička liga), stoni tenis (Subotička liga), rvanje (II savezna liga) i šah (Subotička liga).
Ostali članovi, takođe, imaju bogat program organizovanih aktivnosti: sudeluju u svim sportskim radničkim manifestacijama Subotice i Vojvodine, kao i raznim prijateljskim sportskim susretima sa srodnim kolektivima iz cele zernlje. Povoljni uslovi za nesmetan rad stvoreni su izgradnjom sportskog kompleksa Nikola Tesla.
Za uspešan razvoj sportskih aktivnosti, Radna organizacija Sever dobila je vojvođansku sportsku nagradu Jovan Mkić-Spartak, a pojedinci su za doprinos omasovljenju sporta i za fer-plej, takođe, primili posebna priznanja i spomen-obeležja.
Najstariji sportski klubovi - fudbalski i rukometni - formirani su još 1946. godine, na inicijativu sindikalne podružnice. Nosili su, prvo, ime Metalac, a kasnije su kao i SD dobili - sadašnje ime.
Po izuzetnim rezultatima ostaće zapamćeni: fudbaler Dezider Marton, rvač Josip Vidaković, kao i takmičari nekih drugih sekcija koji su dosad sudelovali na sportskiui igrama Subotice i Vojvodine.

Sportsko društvo Zorka

Sport za hiljadu radnika

Radni ljudi Zorke su odmah nakon oslobođenja, pod rukovodstvom Sindikata, organizovali sportski život u svojoj fabrici. Brojne sportske sekcije ovog Društva danas okupljaju oko 1000 zaposlenih.
Kuglaški klub uspešno deluje od 1948. godine, a od 1956. i fudbalska ekipa. Iste godine startuju i šahovska sekcija i ekipa za hokej na travi, a od 1967. radi Planinarsko društvo i Sekcija za uzgoj sportskih golubova. Pored nabrojanih, Zorka danas ima i rvački, streljački, karete, džudo i tenis klub, a tu su i klub stonotenisera i sekcija za lov i ribolov.
I pored toga što je sportski život u fabrici bio dugo godina prilično razvijen, Sportsko društvo Zorka osnovano je relativno kasno - tek 1965. godine. Inicijatori i, ujedno, i članovi Predsedništva SD bili su Ladislav Blau, Janoš Besedeš, Šandor Pečenka i Ištvan Burjan. Sadašnji predsednik je Janoš Kiš.
Zaposleni u Zorki trude se da stvore što bolje uslove za razvoj klubova i da svakom radniku omoguće bavljenje sportom i rekreacijom. Pre šest godina započeta je izgradnja rekreacionog centra u Dudovoj šumi. Do danas su završeni: fudbalsko igralište, tereni za tenis i hokej na travi, a uskoro će biti predani na upotrebu i tereni za odbojku, rukomet i košarku.
Najbolji rezultat, do sada kao sportista ima Vera Angelović-Nađ. Ona je osvojila bronzanu medalju na Evropskom prvenstvu u džudou. Njena starija sestra Ljubica bila je državni prvak i član naše reprezentacije u istoj sportskoj disciplini. Hokejaši na travi su bili prvoligaši. Odgajivači sportskih golubova Zorke skoro svake godine donose po neku medalju s državnih prvenstava.

Auto-moto sport

Karting najinteresantniji  

 Januara 1947. godine, na predlog Gradskog fiskulturnog odbora Subotice, formiran je Inicijativni odbor za osnivanje komisije za „Tehniku i sport", što je omogućilo da se mladi Subotice posvete auto-moto sportu.
Takmičari Auto-moto kluba Subotica uspešno, već godinama, učestvuju na auto i motorelijima. Postižu zapažene rezultate na prvenstvima Vojvodine, Srbije i Jugoslavije. Subotičani su godinama najuspešniji na auto-moto reliju „Sutjeska", a izuzetno dobre rezultate postižu i u međunarodnom takmičenju za motocikliste u „Fim reliju". U ovoj disciplini do sada su se najviše istakli Imre Salma i Tibor Kovač. Od pojedinačnih rezultata na domaćim takmičenjima treba istači prvo mesto Čabe Horvata na Prvenstvu države u kartingu za juniore, 1982. godine.
U poslednje vreme izuzetnu pažnju mladih privlače uzbudljive karting trke. U Subotici su u nekoliko navrata uspešno održana takmičenja u ovoj disciplini.

37_1.jpg

Čaba Horvat, prvak države u kartingu za omladince, 1981.

37_2.jpg

Ferenc Salma vozač relija - imao uspeha u takmičenju "Sutjeska 70"

Biciklizam

Šest istaknutih reprezentativaca

Odmah nakon osnivanja Sportskog društva železničara Jovan Mikić-Spartak, maja 1945. godine, grupa poznatih subotičkih biciklista - Deneš Erdelji, Stevan Santo, Mihajlo Polaček, Josip Mihalek, uz pomoć Ivana Sarića, Đene Belinovića i drugih - organizuje biciklističku sekciju.
Već u prvoj takmičarskoj generaciji (1946-1952) bilo je dosta talentovanih vozača, od kojih su se naročito isticali: Deneš Erdelji, Vilmoš Skala, Stevan Santo, Mihalj Polaček, Jožef_ Skala, Jožef Mihalik, Ivan Dulić, Peter Nađ, Laslo Čakanj, Išrvan Ferković, a od mlađih Jožef Cigler, Ferenc Orsag, Ferenc Horvat, Ištvan Tamaši, Ferenc Maluščik, Ištvan Hazi, Gustav Franzer, Janoš Lakatoš, Marko Prćić, Karolj Antunović i Janoš Tot.
U 1947. godini postignuti su prvi uspesi: u juniorskoj konkurenciji osvojeno je prvo mesto u Vojvodini, a drugo na prvenstvu Republike, dok je u trci seniora, na prvenstvu Vojvodine, Vilmoš Skala bio drugi. Godinu dana kasnije, u trci juniora, na pokrajinskom prvenstvu, najbolji je ,bio Franjo Orsag, a kod seniora prvi je bio Skala. Karolj Antunović je 1949. godine najbolji junior u Vojvodini, a drugi u Srbiji, dok je Janoš Tot treći na seniorskom prvenstvu Srbije.
Josip Cigler postaje juniorski prvak države, a zajedno sa Totom i Antunovićem na ekipnom prvenstvu Vojvodine i Srbije osvaja prvo mesto, dok su u Jugoslaviji drugi. Juniorska ekipa Spartaka 1951. godine postaje ekipni prvak Jugoslavije.
Druga plejada vozača (1953-1959) osvaja u ekipnoj konkurenciji prvenstvo Vojvodine i Srbije. Ističu se: Antal Seleši, Nikola Mandić, Jožef Kereši, Stevan Jurić i Ištvan Rožumberski.
Najveće uspehe postižu takmičari koji brane boje Spartaka od 1969. godine: Laslo Horak, Ištvan Pišpek, Josip Cvijin, Ferenc Der, Ištvan Forgo, Đerđ Pakai, Mado Kikić, Stipan Kovačević. . . Ištvan Forgo 1964. godine osvaja naslov državnog prvaka za kontraše.
Iste godine i ekipa kontraša osvaja prvo mesto. Jožef Engi, Pal Cigler i Franjo Mandić osvojili su ekipno prvenstvo za juniore 1967. godine.
Subotički Spartak dao je šest reprezentativaca Jugoslavije u seniorskoj konkurenciji. Deneš Erdelji je uspeo prvi da se izbori za mesto u nacionalnoj selekciji: iako veteran, učestvuje 1948. godine u trci kroz Hrvatsku i Sloveniju. Jožef Cigler je sedam puta branio boje Jugoslavije u trkama oko Tunisa, Poljske, Rumunije i Bugarske, a u dvobojima sa Mađarskom i Austrijom - po dva puta. Ferenc Der vozio je 1967. godine u etapnoj trci oko Bugarske, a Franjo Mandić učestvuje 1968. u trci Bordo-San Sebastijan. Kao odličan brdski vozač ističe se i na trci Alpe-Adria. Pal Cigler brani boje reprezentacije u trkama Berlin-Prag-Varšava i kroz Jugoslaviju, dok je Jožef Engi učestvovao na najvećoj amaterskoj trci sveta - Tur de Frans 1969. godine.
U odgovarajućim juniorskim selekcijama Vojvodine i Jugoslavije, Subotičani i sada imaju svoje predstavnike. Među njima je i mladi Robert Seleši. Generacija mladih i perspektivnih biciklista danas postiže zapažene rezultate i pored skromnih uslova za rad. Biciklistički klub Spartak bio je i ostao klub entuzijasta, jer se i sada isključivo radi na - amaterskim principima.

38_1.jpg

Biciklisti Spartaka 1982-1984

38_2.jpg

Finiš VII međunarodne trke Segedin Subotica, 1983. godine

38_3.jpg

Biciklisti Spartaka sa leva na desno: F. Mandić, P. Cigler, J. Engi, D. Erdelji, J. Ciger i F. Der

38_4.jpg

Biciklisti subotičkog Spartaka 1981. godine

Dizanje tegova

Plodovi samopregornog rada

Prvo zvanično takmičenje u tek osnovanoj sportskoj grani - dizanju tegova - bilo je pojedinačno prvenstvo države 1948. godine. Iste godine osnovan je i Klub dizača tegova Spartak. Već 1949. u zvaničnim takmičenjima učestvuju i takmičari Spartaka. Ovaj sport u Subotici su odomaćili Ferenc Graca i Đula Korhec - mlađi, koji su uz Janoša Korheca, Ferenca Bašića, Jožefa Mesaroša, Ištvana Sakača, a kasnije Ištvana Nađa i Ištvana Čika, bili i prvi takmičari.
Do 1958. godine dizači su trenirali zajedno s rvačima u istoj prostoriji. Početak je bio izuzetno težak: nije bilo prostOra, a ni skupe opreme.
U tom periodu Janoš Korhec osvaja četiri naslova državnog prvaka. U poluteškoj kategoriji bio je najbolji 1951. i 1954, a u teškoj 1952. i 1958. godine. Na državnim prvenstvima, u lakoj kategoriji, dva puta trijumfuje: Ištvan Čik, dok je Đula Korhec prvak u teškoj kategoriji 1952. godine. Ištvan Nađ i Ištvan Šifliš spadaju među najbolje dizače u Srbiji.
Početkom 1958. godine Klub dizača tegova postaje samostalna sportska organizacija. U novim prostorijama i pod povoljnijim uslovima, stasava nova generacija takmičara. Uspesima braće Korhec pridružuju se novi talenti. Njihovi rezultati, a posebno Đule Kopunovića, Pavla Markovića, Aladara Saboa, Ranka Sikanje i Mehmeda Memiševića, ubrajaju se među najbolje u zemlji.
Zahvaljujući samopregornom radu, Subotičani su uspeli da se 1963. godine plasiraju u Prvu saveznu ligu. Dve godine kasnije na scenu stupa još jedna perspektivna generacija: Marko Ostrogonac, Tibor Terčić, Mhajlo Šipoš, Stipan Vert, Ferenc Šoš, Jožef Pinter i Đula Lakatoš. Sipoš je uspeo da postavi državni rekord u poluteškoj kategoriji za juniore, Ostrogonac i Terčić su trijumfovali u bantam, odnosno teškoj kategoriji, a Lakatoš je dospeo i do reprezentativnog dresa.
Najpoznatiji i najzapaženiji dizač tegova je višestruki reprezentativac i državni rekorder u bantam kategoriji - Marko Ostrogonac. On je trinaest puta trijumfovao na prvenstvima Jugoslavije: 1965, 1967, 1971, 1972, 1973, 1974, 1975, 1976, 1977, 1978, 1979, 1981. i 1983. godine. Na Balkanskim igrama 1974. bio je drugi.
Uspesima starijih drugova pridružuju se Laslo Tot, Drago Guzovski i Antal Sloboda. Tot je na prvenstvu države bio najbolji u perolakoj kategoriji 1974, Guzovski u polusrednjoj 1977, a Sloboda u polusrednjoj kategoriji 1981. godine. Takmičili su se i u reprezentaciji Jugoslavije.
Najbolji plasman u ekipnoj konkurenciji Spartak je postigao 1976. godine, kada je u finalu ekipnog šampionata Jugoslavije u Subotici osvojio prvo mesto.
Od 1976. do 1978. godine veoma dobre rezultate postižu i juniori: najbolja su ekipa u Vojvodini. Na državnim prvenstvima su, takođe, među najboljima u pojedinačnoj i ekipnoj konkurenciji. Ističu se: Jožef Nosković, Božidar Rastović, Robert Angelović, Antal Sloboda, Agošton žigović, Jožef Romek, Branislav Bašić, Tibor Vituška, Jožef Magoši, Čongor Nađ, Ladislav Bukvić, Tibor žoldoš, Goran Marković i Đerđ Kopilović. Robert Angelović i Božidar Rastović postaju reprezentativci.
Na kraju sezone 1982/83. Spartak napušta društvo najboljih. Od tada je gotovo sva pažnja usredsređena na rad s mladima. Angažovan je i profesionalni trener Agošton žigović. U Drugoj saveznoj ligi počelo se silovito, s pobedom, tako da se može očekivati i brz povratak Spartaka u društvo najboljih.

40_1.jpg

Ekipa Spartaka, prvak države 1976. u dizanju tegova

40_2.jpg 40_3.jpg
Marko Ostrogonac, reprezentativac, državni rekorder
i prvak države u dizanju tegova
Robert Angelović, reprezentativac, državni rekorder
i prvak države u dizanju tegova

Sportsko društvo železničara Jovan Mikić-Spartak

Posleratna obnova sporta

Srednjoškolska omladina Subotice, okupljena u USAOV-u, osnovala je u subotu, 21. aprila 1945. godine, Fiskulturno omladinsko sportsko društvo Jovan Mikić-Spartak, s fudbalskom, atletskom, stonoteniskom, gimnastičkom, odbojkaškom, košarkaškom i teniskom sekcijom.
Nakon formiranja upućen je zahtev broj 2/1945. Komandi mesta - Prosvetnom odelenju za upis u registar. U zahtevu za registrovanje stoji ,,da se srednjoškolska omladina društva Jovan Mikić-Spartak obraća sa željom da se dozvoli rad novoformiranom društvu ..."
Inicijativni odbor za obnovu fiskulture i sporta Vojvodine objavio je u „Slobodnoj Vojvodini", 28. aprila 1945. godine, saopštenje o formiranju novih fiskulturnih sportskih društava, u kome se pominje i Fiskulturno omladinsko sportsko društvo Jovan Mikić-Spartak, za koje se kaže da može sudelovati u organizovanju javnih priredbi.
Prvi predsednik FOSD Jovan Mikić-Spartak bio je Lajčo Jaramazović, a sekretari dr Miran Ostan, pa Vilim Harangozo. Predsednik fudbalske sekcije bio je Viktor Vrhovac-Uča.
Na vanrednoj skupštini FOSD Jovan Mikić-Spartak, 24. decembra 1945. godine, za predsednika je ponovo izabran Lajčo Jaramazović, za prvog podpredsednika i Viktor Vrhovac-Uča, a za drugog podpredsednika Dušan Davidović. Za pojedine klubove bili su zaduženi - fudbal: Rade Šibalić, stoni tenis: Tibor Harangozo, Šime Beniš, gimnastika: Eduard Kral, košarka: Laza Vuković, odbojka: Sava Milošev, boks: Paja Rudinski, rvanje: Aleksandar Vujević, biciklizam: Deneš Erdelji, kuglanje: Ozren Pilić, laka atletika: Lajčo Horvat Ekonomi su bili Aca Skenderović i Lazo Bogešić. Priređivački odbor su činili: Etuška Poljaković, Ivan Herman i Milorad Gardinovački.
Na prvoj godišnjoj skupštini Fudbalskog kluba, 6. januara 1946. godine, u upravu su izabrani: - predsednik Laza Bogešić, prvi podpredsednik dr Miran Ostan, drugi podpredsednik Ivo Pančić, sekretar Stipan Kopilović-Pipko, tehnički rukovodilac Aleksandar Zvekan. Trener je bio Martin Takač (otac Joške Takača).
Na drugoj godišnjoj skupštini FOSD Jovan Mikić-Spartak, 15. aprila 1946. godine, za predsednika je izabran Viktor Vrhovac-Uča, a za generalnog sekretara Ivan Herman.
Posle fuzije FOSD Jovan Mikić-Spartak i FD Radnički za predsednika je izabran Luka Rižanji, a za podpredsednika Radoslav Rakić.
SDž Spartak ubraja se danas u najveća jugoslovenska sportska društva. Ima dvadeset klubova (atletika, fudbal, košarka, odbojka, rukomet tenis, stoni tenis, plivarije i vaterpolo, šah, boks, rvanje, go, biciklizam, kuglanje, džudo, karate, hokej na ledu i klizanje, mačevanje, dizanje tegova i ženski fudbal.). Sa 2.800 aktivnih članova SDZ Spartak se ubraja među najmasovnija društva u zemlji.

Formiranje novih društava

Na osnovu odluke o privremenoj organizaciji i delokrugu rada narodnooslobodilačkih odbora na teritoriji Vojvodine, Predsedništvo Glavnog narodnooslobodilačkog odbora Vojvodine donelo je sledeću odluku: „Vrhovno vođstvo fiskulture na celoj teritoriji Vojvodine prepušta se Inicijativnom odboru za obnovu fiskulture i sporta u Vojvodini. Raspuštaju se svi bivši sportski savezi i podsavezi, kao i fiskulturni savezi i ostala sportska društva, koja su na teritoriji Vojvodine postojala za vreme bivše Jugoslavije i okupacije. Sva njihova imovina prelazi u vlasništvo Inicijativnog odbora za obnovu fiskulture i sporta u Vojvodini koju će upotrebiti na reorganizaciji i unapredenju sporta u Vojvodini. Raspuštaju se svi akcioni odbori i druga tela koja su obrazovana u raznim gradovima radi obnove sporta. I njihova imovina prelazi u vlasništvo Inicijativnog odbora za obnovu fiskulture i sporta u Vojvodini.
Sva sportska društva i fiskulturna društva, koja žele da obnove sportski rad, imaju se obratiti Inicijativnom odboru za obnovu fiskulture i sporta u Vojvodini, najdalje do 29. aprila 1945. godine. Nijedan sportski klub, niti bilo kakvo sportsko društvo, koje od pomenutog odbora ne dobije dozvolu za postojanje i rad, neće imati pravo nastupa, niti uopšte postojati na teritoriji Vojvodine."
Jedan od osnivača SDž Spartaka, dr Miran Ostan, tada osamnaestogodišnjak, učestvovao je kao delegat sa Vilimom Harangozom na vojvođanskom savetovanju o fizičkoj kulturi, marta 1945. godine u Novom Sadu. Tada je donet zaključak da se iz osnova promeni način organizovanja fiskulture u našoj zemlji.

- Jednom depešom, u martu 1945. godine, javljeno je da se svi već organizovani sportski klubovi raspuste. Izabrali smo delegate za Osnivačku skupštinu (konferenciju) Fiskulturnog saveza Vojvodine, na kojoj smo bili pokojni Vilim Harangozo i ja. Nakon našeg povratka iz Novog Sada, omladinska organizacija počela je da sprovodi usvojene zaključke. Sportisti žAK-a i drugih sportskih klubova izjašnjavali su se kojem će sportskom društvu ili klubu da pristupe. Mladima je bilo izuzetno stalo da se, pored postojećih klubova žAK-a i Bačke, obrazuje i novo sportsko društvo. Mladi aktivisti, oslanjajući se na omladinsku organizaciju USAOV-a, formirali su 21. aprila 1945. godine FOSD Jovan Mikić-Spartak. To nam je u to vreme bilo najlepše zaduženje. Uspešno su organizovane sportske priredbe i prvomajske parade, u kojima se vidno mesto posebno imali sportisti Spartaka. Međusobno poštovanje, ljubav, bratstvo i jedinstvo bili su najjači oslonac mladih. A, na tim principima uvek i treba vaspitavati mladiće i devojke - kaže dr Miran Ostan.
Sportski radnik Viktor Vrhovac-Uča seća se formiranja sportskih klubova sa mladima USAOV-a:
- Omladinci su na zborovima donosili odluke o učešću na radnim akcijama za uređenje grada i sakupljanje sanitetskog materijala za front. Radilo se i na obnovi fiskulturnog pokreta. Mladi su tada osnovali i Sportsko društvo Jovan Mikić-Spartak. Posebno su bili aktivni fudbaleri, odbojkaši, atietičari, stonoteniseri, gimnastičari, teniseri i aktivisti u mesnim odborima. Dr Miran Ostan je u to vreme bio organizacioni sekretar, zadužen za celokupnu obnovu sportskih aktivnosti. Radio sam s Vilimom Harangozom i drugim sportskim radnicima. Bio sam predsednik fudbalskog kluba i, kasnije, SDž Spartak.
Odmah posle odluke da se formira FOSD Jovan Mikić-Spartak održano je, 21. aprila 1945. godine, prvo lakoatletsko takmičenje na Gradskom stadionu. Organizator i učesnik bio je i Gustika Ivković.
- Sačinjen je program takmičenja za žene i muškarce. Trčalo se na 100, 400 i 1.500 metara, bacali disk i kugla, skakalo u vis i dalj. Učestvovali su svi sportisti grada i predstavnici III brigade - seća se jedan od utemeljivača sportskih aktivnosti u poratnim danima, Gustika Ivković.
Sportsko društvo železničara dobilo je ime Jovan Mikić-Spartak u znak sećanja na komandanta Subotičkog partizanskog odreda Jovana Mikića-Spartaka, nekadašnjeg atletičara i državnog reprezentativca.
Kako je Spartak dobio ime govori Gustika Ivković:
- Još tokom rata razgovaralo se medu mladima o osnivanju sportskog kluba odanog idejama pokreta. Jovan Mikić je bio poznati atletičar, omiljen među omladincima. Poslednji put sam ga sreo baš na dan oslobođenja Subotice. Sledećeg jutra čuo sam da je ranjen. Sa Ernestom Tilijem krenuo sam u bolnicu. Komandant Subotičkog partizanskog odreda bio je već mrtav. Kada smo mu odavali dužnu počast, rekli smo: „Budući atletski klub nosiće njegovo ime." S tom idejom upoznat je i omladinac Miran Ostan. Ideja je prihvaćena i Spartakovo ime ponelo je celo sportsko društvo.
Da bi se stvorili uslovi za vrhunske rezultate sportista, 22. januara 1947. godine održana je zajednička skupština FOSD Jovan Mikić-Spartak i Fiskulturnog društva Radnički, na kojoj je odlučeno da se ova dva najveća sportska društva u gradu fuzionišu.
Novi naziv je bio: Radničko fiskulturno društvo Jovan Mikić-Spartak. Društvo je imalo sekcije u fudbalu, atletici, stonom tenisu, šahu, rvanju, boksu, odbojci, košarci, plivanju i vaterpolu, hokeju na ledu, tenisu, biciklizmu, kuglanju, mačevanju, rukometu i gimnastici.
Posle II kongresa Fiskulturnog saveza Jugoslavije, 1948. godine, i osamostaljivanja sportskih klubova, Društvo je počelo da se oslanja na Mesni odbor železničara Subotice i Ministarstvo železnica u Beogradu. Tada je i promenilo naziv u Sportsko društvo železničara Jovan Mikić-Spartak.
Posle vanredne skupštine SD Sloboda iz Subotice, održane 6. aprila 1949. godine, deo takmičara ovog, tada raspuštenog, društva prelazi u SDž Spartak.

Svedočanstvo jedne reportaže

Zanimljiva reportaža objavljena je iz pera Milana Ercegana, poznatog jugoslovenskog sportskog funkcionera, u „Sportu" (listu koji je izlazio u Novom Sadu) u 1951. godini o jednom gestu fudbalera Spartaka:
„Bilo bi mnogo reči o tome. Nije od oslobođenja proslavljena ni jedna svečanost, a da Spartak nije pohvaljivan Spartak je uvek istican ne samo kao fudbalski klub, nego kao kolektiv uopšte.
Ima nešto drugo zbog čega se mi Spartakom ponosimo još iz prvih dana njegovog postojanja i to je priča za sebe:
- Spartak je početkom 1945. godine imao mnogo dobrih fudbalera u svom timu. Bilo je tu igrača koji su kasnije nastupali i za državnu reprezentaciju. Protivnika je bilo malo.
Sportski život još nije uhvatio maha. Nije bilo tada nikakvih uslova. Igralo se za obnovu sportskog života. Tako je jednog dana Spartak ponudio da ide u Skoplje i nastupi protiv kombinovanog tima Makedonije. Ponuda je prihvaćena, ali bez ikakvih uslova. Spartak je morao pozajmiti 30.000 dinara da bi otišao do Skopfja.
U to vreme kad je Spartak krenuo na put iz Subotice, sekretar Fiskulturnog saveza Srbije Dragoš Stevanović pozvao je telefonom Edu Ljubibratića, sekretara Fiskulturnog saveza Vojvodine, i preneo mu sledeće:
- Da bi uveličali Dan pobede 9. maj, trebalo bi da se u Beogradu sastanu reprezentacije Srbije i Vojvodine u fudbalu.
Izbor je pao na fudbalere Spartaka.
Sekretar Fiskulturnog saveza Vojvodine pozvao je odmah Suboticu u nameri da kompletni Spartak brani boje Vojvodine. Iznenadio se kada je dobio odgovor da je Spartak već na putu za Skoplje i da upravo treba da bude negde oko Novog Sada.
Da bi spartakovcima „presekao put", Edo Ljubibratić je otišao do srušenog železničkog i pešačkog mosta na Dunavu kod Novog Sada. Posle kratkog vremena pojavili su se igrači Spartaka.
- Treba sutra nastupiti u Beogradu u čast proslave Dana pobede - objasnio je drug Ljubibratić vođi puta.
- U redu, moramo samo javiti da ne odlazimo u Skoplje - glasio je odgovor.
Za naknadu troškova, koje je imao Spartak oko organizovanja puta do Skoplja, iako je novac bio pozajmljen, niko nije ni pitao. Ljubibratić je doduše obećao da će se „troškovi puta nadoknaditi."
- To nije važno - odgovorili su spartakovci. Pa zar je čudo što je drug Edo rekao:
- To je moj tim.
Spartakovci su igrali kao reprezentacija Vojvodine protiv reprezentacije Srbije. Rezultat je bio 2:2. Bila je to prva velika posleratna utakmica u Beogradu. Mnogi je se sećaju. Za nju je bilo vezano ime Spartaka.
Da, ali ova istinita priča još nije gotova. Da je završim: revanš nikada nije vraćen. Spartaku niko nije nadoknadio troškove. Oni to nisu ni tražili. Zato se mi Spartakom ponosimo.
Izgleda da je sada sve jasnije kada se u toj svetlosti gleda rad fudbalera Spartaka" - završni je deo ove reportaže u vojvođanskom „Sportu".
Beogradski sportski list „Naš sport", u broju 65. od 24. februara 1947. godine, između ostalog, donosi ,,da je subotički Spartak najsvestranije fiskulturno društvo u državi, sa svoje 24 aktivne sportske sekcije i 1.500 članova, koji se bave raznim fiskulturnim disciplinama..."
Fiskulturno društvo Spartak proglašeno je 1947. za najbolje u NR Srbiji.
„Pobednik u novembarskom takmičenju..." - stoji ispisano na maloj crvenoj zastavici, koja i sada visi u jednom uglu kancelarije FD Spartak. To je nagrada - priznanje najboljem društvu NR Srbije. Ona je osvojena posle šestomesečne borbe fiskulturnika NR Srbije.
Između 280 fiskultumih društava, koliko ih je tada bilo u NR Srbiji, Spartak je izašao kao pobednik. To je najveći uspeh ovog društva. O njemu je u beogradskom listu „Ilustrovani sport" objavljen sledeći veliki članak:

Osnovna načela naše fiskulture Spartak primerno ispunjava

„Fiskultura radnom narodu: FD Spartak je u toku svog rada uspeo da preko svojih 30 ogranaka obuhvati skoro svu radnu omladinu Subotice. Ogranci Spartaka postigli su vidne rezultate od kojih je najveći prvo mesto na prvenstvu države u industrijskom višeboju.
To je osvojila ženska ekipa „Na-ma" Subotica, jedan od ogranaka FD Spartaka.
Masovnost: 2.307 članova koji aktivno učestvuju u radu 16 sekcija, u toku ove godine temeljno su bili obuhvaćeni fiskulturnim radom. Svaki 42. Subotičanin član je Spartaka.
Svestranost: „Pravilan fizički razvoj pružimo našem čoveku" - stoji na ulazu u dvoranu FD Spartaka. To je parola kojom se društvo zaista rukovodi u svom radu. Svakom članu društva pružena je mogućnost da se bavi sa više grana sportova. Mnogi članovi ovog društva takmičili su se ove godine u raznim sportskim disciplinama. Tako su Piroška Kolar, poznata atletičarka, Vilim Harangozo, prvak u stonom tenisu, učestvovali u takmičenju industrijskih preduzeća i kombinata.
Kvalitet: Visoko je podignut kvalitet sportskih sekcija ovog društva. u 1947. godini članovi Spartaka osvojili su 11 državnih prvenstava. Dvadeset i dva člana Spartaka u ovoj godini su branili boje naše države na raznim međunarodnim utakmicama, a dva državna rekorda u lakoj atletici pripadaju članicama Spartaka.

Svi članovi Spartaka na stadionu, plivalištu ...

Belom lopticom, na uglačanoj drvenoj površini, gde zvuk loptice tupo odjekuje, a snopovi reflektora zasenjuju oči, Vilim Harangozo savladao je u tri seta svetskog prvaka u stonom tenisu, Vanju, na omladinskom festivalu u Pragu. Harangozo nije sam: Margita Čović, T. Harangozo, Kosi, Varga - to je naša najjača ekipa u stonom tenisu.
Na garavoj stazi stadiona, gde bele crte u vidu elipse brazdaju grupe, Jelena Mađar, Jelisaveta Varmuža, Marga Šandorkić, Jelena Čanadi odnele su niz pobeda. Prvih Balkanskih igara u Tirani 1946. svako se dobro seća. Trobojnica sa crvenom zvezdom najviše puta vila se na pobedničkom stubu. Jednom -to je bilo zaslugom Mađareve, balkanske prvakinje na 80 metara prepone.
Jedanaest nacionalnih ekipa železničara sastalo se juna ove godine u Budimpešti. Ko će osvojiti prvenstvo Evrope? Silnim poletom, naša fudbalska reprezentacija železničara postala je evropski prvak. Od tih jedanaest - 7 su članovi Spartaka: Kopilović, Beleslin, Jakovetić, Zvekanović, Janjić, Takač i Azucki.
Jugoslavija 25 bodova, Rumunija 22, Mađarska 17, Bugarska 7, Albanija 1 bod - glasio je krajnji izveštaj Prvog balkanskog šampionata u boksu. Od ukupno osam kategorija, Jugosloveni su pobedili u četiri, a dva člana Spartaka, Đulai i Šovljanski, uz Džepina i Krležu, postali su prvaci Balkana. Đulai i Šovljanski su prvaci FNRJ za 1947.
U teškim trodnevnim borbama, na kožnoj strunjači takmičili su se najbolji rvači FNRJ. Od svih gradova Subotica je postigla najbolji uspeh: tri prva, šest daigih mesta. Na Balkanskom rvačkom šampionatu u Sofiji članovi Spartaka, Berenji i Čuzdi, osvajaju dva druga mesta. Spartak je dobar i u rvanju.
Trideset hiljada gledalaca posmatra vežbanje na vratilu koje kao da negira zakon zemljine teže. Savezni slet u Beogradu je najveća manifestacija naših fiskulturnika. Izabrana vrsta gimnastičara iz svih krajeva zemlje pokazuje kvalitet naše gimnastike. Izdvaja se svojim majstorskim pokretima visoki crnomanjasti vežbač, naročito u vežbama na vratilu. To je Josip Kujundžić-Keja, član FD Spartaka, koji je nekoliko meseci docnije osvojio i prvenstvo Balkana na ovoj spravi.
I tako rade i vežbaju svi članovi subotičkog Spartaka, na raznim takmičenjima i prvenstvima širom naše prostrane domovine, kao i na masovnim fiskulturnim manifestacijama: u Titovoj štafeti, na krosevima, sletovima i svugde gde se fiskulturnici pojavljuju.

Organizaciona čvrstina - uslov za uspeh ...

Nema uspeha na sportskom polju, ako društvo ili aktiv nisu organizaciono čvrsto postavljeni. Evo šta su članovi Spartaka uradili:
-    Izabrali su, posle fuzije sa Radničkim, sposobno rukovodstvo, koje brine brigu svih selekcija, koje uči članove da fiskulturu posmatraju kroz razvitak naše države.
-    Preko svojih propagandnih referenata, Spartak pravilno uzdiže svoje članstvo u ideološkom vaspitanju, putem predavanja, seminara i konferencije.
    Malo je društava koja učestvuju u Saveznoj fudbalskoj ligi, a uporedo posvećuju pažnju svim ostalim selekcijama. Članovi Spartaka su jedan dobar kolektiv, koji uspehe društva cene kroz uspeh svih selekcija.
-    Od duga 200.000 dinara, pravilnom finansijskom politikom, otplatili su do sada devet desetina. Članarina se ubira preko 70 procenata.
Eto, zašto je Spartak osvojio zastavicu. Tako je, eto, tada pisao beogradski list „Ilustrovani sport".

Odlikovanje Predsednika Republike

Za izuzetne zasluge u širenju bratstva i jedinstva Društvo je 1970. godine, povodom 25. godišnjice postojanja, odlikovano ukazom Predsednika Republike Josipa Broza Tita - Ordenom bratstva i jedinstva sa srebrnim vencem.
Sportsko društvo pohvaljivano je i nagrađivano za uspehe u celini i uspehe pojedinih klubova više puta u svojoj 39. godišnjoj istoriji.
Oktobarske nagrade grada Subotice dobili su: 1971. Odbojkaški klub Spartak, 1972. Fudbalski klub Spartak, 1975. Sportsko društvo železničara Spartak i 1981. Rvački klub Spartak. Vojvođanska sportska nagrada Jovan Mikić-Spartak uručena je 1976. SDž Spartak, a 1979. godine stonoteniskom klubu Spartak. Nagrade, trofeje i istaknuta sportska zvanja dobijali su i brojni sportisti i sportski radnici.
Na svim posleratnim Olimpijskim igrama učestvovali su i predstavnici SDž Spartak.
Brojni zaslužni sportisti i takmičari internacionalnog i saveznog razreda ponikli su u redovima Spartaka. Oni su dosad izborili više od hiljadu vrhunskih plasmana na pojedinačnim ili ekipnim prvenstvima Vojvodine, Srbije, države ili u dresu sa državnim grbom.
Tako su najbolji stonoteniseri u igri parova u svetu 1954. godine u Londonu bili Jugosloveni - Vilim Harangozo (Subotica) i žarko Dolinar (Zagreb). I rvač Sreten Damjanović bio je 1971. prvak sveta. Refik Memišević je, takođe, 1981. u Oslu (Norveška) osvojio titulu apsolutnog prvaka sveta u rvanju. Stonoteniseri Zoran Kalinić (Subotica) i Dragutin Surbek (Zagreb) prvaci su sveta u igri parova 1983. godine u Tokiju (Japan).
Olimpijski pobednik u Montrealu 1976. godine postao je rvač Momir Petković u kategoriji do 82 kilograma.
U Kupu evropskih šampiona sudelovali su i brojni takmičari subotičkog Spartaka. Prve su na evropsku scenu stupile rukometašice, ali je Spartak 1961. i 1964. ispao već u prvom kolu. Mačevaoci Spartaka su u Kupu 1974. godine zauzeli na finalnom turniru „zlatnu sredinu". Odbojkaši Spartaka su, kao jugoslovenski šampioni, sudelovali na finalnom turniru 1976. u Briselu (Belgija) i osvojili treće mesto. Rvači Spartaka nastupali su na evropskoj sceni u dva navrata, 1977. i 1978. godine. Poslednji put, u Dembicama (Poljska) zauzeli su četvrto mesto. Stonoteniseri Spartaka bili su među najboljim timovima starog kontinenta 1978, 1980, 1981. 1 1982. godine.
Stonoteniska ekipa imala je uspeha i u Kupu sajamskih gradova. Evropska „salatara" osvojena je 1977. u Beču (Austrija) i 1981. u Atini (Grčka). A 1976. i 1980. godine igrali su u finalu u Solnoku (Mađarska).
Ekipa Spartaka nadmetala se i u jugoslovenskim kupovima u rukometu, fudbalu, stonom tenisu i dizanju tegova. Fudbaleri su 1962. igrali u finalu Kupa Maršala Tita i izgubili od OFK Beograda sa 4:1.
Za izuzetne sportske rezultate u domaćoj i međunarodnoj konkurenciji, zvanja zaslužnog sportiste Jugoslavije dobili su: stonoteniseri Vilim Harangozo, Zoran Kalinić i Josip Gabrić, rvači Boško Marinko, Sreten Damjanović, Momir Petković, Refik Memišević i Karolj Kasap, rukometašice Erika Tot, Magda Hegediš i Anka Evetović, fudbaler Tihomir Ognjanov-Bata, bokser Dragan Vujković, džudistkinje Mileva Vasić i Marija Angelović.
Sportski klubovi SDž Spartak proglašavani su za najbolje u gradu u više mahova:
1969. godine: Boks klub Spartak; 1970. Fudbalski klub Spartak; 1972. HK Elektrovojvodina i Fudbalski klub Spartak; 1973. Mačevalački klub Spartak; 1975. Odbojkaški klub Spartak; 1976. Klub za dizanje tegova Spartak i Rvački klub Spartak; 1977. Stonoteniski klub Spartak; 1978. Stonoteniski klub Spartak; 1979. Rvački klub Spartak; 1980. Rvački klub Spartak; 1981. godine: Stonoteniski klub Spartak.
U najuspešnije klubove ubraja se rvački, koji se takmičio u svim posleratnim saveznim ligama i na ekipnim šampionatima. Na njima je RK Spartak stalno bio među - vodećim jugoslovenskim klubovima.
Od ženskih timova, najduže su u saveznoj prvoligaškoj konkurenciji bile rukometašice (osvajale su naslove prvaka države i kup), zatim stonoteniserke (takođe su bile šampionke) i odbojkašice (imale su druga mesta).
Mladići i devojke iz ove velike sportske porodice pobrali su dosta uspeha i u konkurenciji pionira, juniora i starijih omladinaca. Bezbroj je osvojenih trofeja na prvenstvima Vojvodine, Srbije, države, Balkanskim igrama ili šampionatima Evrope.

Neustrašiv borac i rekorder

Jovan Mikić-Spartak

17_1.jpgRetki su sportisti i ljudi kao što je bio Jovan MikićSpartak (19141944): ušao je u istoriju i kao sportista i kao neustrašivi borac za slobodu svog naroda. Bio je jedan od najboljih jugoslovenskih atletskih rekordera, dvostruki je prvak Balkana, a poginuo je hrabro, kao komandant Subotičkog partizanskog odreda, oslobađajući svoj rodni grad.  

Slučaj je hteo da se rodi na početku prvog, a da pogine pri kraju drugog svetskog rata. A, sve što je u međuvremenu ostvario, govori da se radilo o jednom izuzetnom sportisti i jednom izuzetnom čoveku.  

Podaci, tako, pokazuju da je Spartak u periodu od 1932. do 1939. godine bio jedan od najboljih jugoslovenskih atletičara. Karijeru atletskog asa počeo je u subotičkoj Bačkoj, a nastavio je u beogradskoj Jugoslaviji. Takmičio se sa uspehom u više atletskih disciplina  troskoku, skoku udalj, skoku uvis, petoboju i desetoboju.  

Prvi put nastupio je na prvenstvu Jugoslavije 1932. godine u Zagrebu, kada je sa 18 godina skako uvis: nije postigao značajniji rezultat, ali je već tada skrenuo na sebe pažnju svojim talentom. Bilo je to, ujedno, i njegovo prvo značajnije takmičenje van Subotice.  

A, samo dve godine kasnije, 1934. godine, opet u Ziigrebu, postaje prvak Jugoslavije: osvaja prvo mesto u troskoku sa rezultatom 13,15 metara. Već 29. jula iste godine u Beogradu postiže dotad najbolji rezultat u zemlji u troskoku: skače 13,86 metara. Neopravdano, samo iz nekakvih formalnih razloga, taj rezultat mu nije bio priznat u jugoslovenski rekord, iako je bio za 6 santimetara bolji od dotad najboljeg rezultata u zemlji.  

Ali, ta nepravda nije demoralisala Spartaka, tog velikog zaljubljenika atletike: na sledećem prvenstvu Jugoslavije u Ljubljani, on 1935. godine postaje  dvostruki šampion: sa 175 santimetara pobednik je u skoku uvis, a sa 14,05 metara šampion je u troskoku. Ujedno, postaje prvi Jugosloven koji je u troskoku preskočio za to vreme izuzetno teških  14 metara. Godinu dana kasnije, postavlja u dvomeču sa atletičarima Grčke novi jugoslovenski rekord u troskoku od 14,20 metara. Taj rekord ostaće neprevaziđen do 1938. godine. Spartak se spremao da ga ponovo preuzme, ali je bio ometen prvo odlaskom u vojsku, a kasnije početkom II svetskog rata.  

Zabeleženo je, takođe, da je Jovan Mikić oborio 1937. godine na Svetskom prvenstvu studenata u Parizu i državni rekord u petoboju sa 2.825 bodova (148 bodova više od dotadašnjeg rekorda).  

Od 1932. do 1939. godine Spartak je kao jugoslovenski reprezentativac bio  stalni učesnik Balkanskih igara. Takmičio se kao svestrani atletičar u više disciplina: skoku uvis, skoku udalj, troskoku i desetoboju. Dva puta je bio i prvak Balkana: 1935. u Istambulu, kada je pobedio u skoku uvis sa 175 santimetara, i 1937. godine u Bukureštu, kada je bio prvi u troskoku sa 14,03 metra. Pored toga, na prvenstvima Balkana osvojio je i još šest drugih mesta: 1932. godine u Atini bio je drugi u troskoku (13,47 m), 1933. godine u Atini takođe drugi u troskoku (13,72 m), 1934. godine u Zagrebu opet drugi u troskoku (13,74 m), 1935.    godine u Atini drugi u desetoboju (5.721 bod), 1936.    u Atini drugi u troskoku (13,93 m), 1939. godine u Atini drugi u desetoboju (5.537 bodova).  

Na VII svetskim studentskim igrama 1937. godine u Parizu, kada je zabeležio jugoslovenski rekord u atletskom petoboju, zauzeo je šesto mesto, takmičeći se sa predstavnicima 18 zemalja.  

Veoma je upečatljiva i ona druga strana života Jovana Mikića-Spartaka  van sporta. U svakom pogledu bio je  uzorna ljčnost. Još kao maturant, bio je predsednik đačke literarne družine „Bratstvo" u Muškoj realnoj gimnaziji u Subotici. Poeziju je nastavio da piše i kao student, objavljujući svoje pesme najčešće u subotičkim listovima „Književni sever", „Neven" i „Bunjevačko kolo".  

Kao takmičar na Svetskom studentskom prvenstvu u Parizu 1937. godine pokušao je da pređe u Španiju i uključi se u španski građanski rat, ali ga regrutna komisija nije primila, pošto je iskreno priznao da dotle nije služio vojsku.  

U studentskim danima bavio se sportskim novinarstvom, sarađujući u listovima „Politika" i „Vreme", da bi kasnije postao i stalni član redakcije „Sportski svet" u Beogradu. Pred II svetski rat objavio je i dva stručna rada, radeći kao asistent Ekonomsko-komercijalne visoke škole u Beogradu.  

Za vreme II svetskog rata, pošto je bio mobilisan kao rezervni oficir, bio je zarobljen i u proleće 1941. godine prebačen u nemački logor u Nirnbergu Ipak, ujesen 1941. godine izašao je iz logora i nastanio se u Novom Sadu, gde su mu živeli supruga Ksenija i dete. Odmah se povezao sa naprednim pokretom, pomažući na sve načine u borbi protiv fašista. Zbog takvog delovanja, početkom 1944. godine morao je da pređe u ilegalnost, a marta 1944. godine stigao je i u partizane: s manjom grupom aktivista prešao je u Srem i Frušku Goru.  

Kao istaknuti borac, u leto 1944. godine postao je član Komunističke partije Jugoslavije, a 23. avgusta 1944. godine imenovan je za komandanta Subotičkog partizanskog odreda bačkobaranjske zone, zaduženog da organizuje borbu protiv okupatora na području tri sreza.  

Izgubio je život, kao hrabri oslobodilac Subotice, u noći između 10. i 11. oktobra 1944. godine. Naime, prilikom obračuna sa poslednjim fašističkim vojnicima teško je ranjen i ubrzo je podlegao ranama.  

U arhivskim dokumentima ostalo je zabeleženo sledeće svedočenje jednog od Spartakovih saboraca o poslednjim trenucima njegovog života:  

Ja sam prišao Spartaku. On je ležao pod stolom ranjen. Zapitao sam ga: gde je ranjen? On mi je rekao da je ranjen u ruku, mišicu i ispod pluća. Ja sam mu odmah raspasao opasač, bluzu, no njegova rana nije krvarila. Imao je unutrašnje krvarenje. Sa uzdahom mi je rekao: ,,Ja sam svoju dužnost izvršio, moja misija je završena  Subotica je slobodna ..."

Tako mogu da žive, bore se i umiru samo  izuzetni ljudi.  

Istorijat klubova koji su fuzionisani

 

Radničko fiskulturno sportsko društvo Jedinstvo formirano je u februaru 1945. godine. Na vanrednoj skupštini 29. oktobra 1945. godine prihvaćena su društvena pravila i izabrana je nova uprava društva.
Umesto RFSD, sredinom jula 1946. Jedinstvo dobija novi naziv - Fiskulturno društvo Radnički.
Na zajedničkoj skupštini sa FOSD Jovan Mikić-Spartak, 22. januara 1947. godine, doneta je odluka o fuzionisanju.
HSAD Građanski formiran je 26. maja 1945. godine, a 7. marta 1946. godine menja ime u - Fiskulturno društvo Sloboda.
Fiskulturno društvo Sloboda fuzionisalo se 6. aprila 1949. godine sa SDž Spartakom.
Fuzijom FK Tekstilca i FD Bratstva, 1951. for-miran je Fudbalski klub Zvezda. Klub uzima staro ime - Fudbalski klub Bačka - 1969. godine.

19_1.jpg 19_2.jpg 19_3.jpg 19_4.jpg
Josip Vrhovac Lajčo Jaramazović Gustika Ivković Dr Miran Ostan

 

19_5.jpg 19_6.jpg
Vilim Harangozo  Gojko Janjić

19_7.jpg
Među prvim nosiocima Štafete mladosti1945. - 23. maja u Subotici
- bio je stonoteniser Vilim Harangozo

19_8.jpg
Predsednik Republike Josip Broz Tito
primio je reprezentativce Jugoslavije 1952. među njima i Josipa Kujundžića i Belu Tormu

19_9.jpg
Predsednik Republike Josip Broz Tito posmatra skladnu kompoziciju na vratilu
u izvođenju reprezentativca Josipa Kujundžića-Keje, 1953. godine, u Belom dvoru

19_10.jpg
Predsednik Republike Josip Broz Tito prilikom posete Sportskom centru na Paliću 1960.
- pozdravnu reč uputio mu je Paja Rudinski rukovodillac centra

19_11.jpg
Sportisti - futbaleri Spartaka na proslavi 1. maja 1945. godine

19_12.jpg
Svetski prvaci u stonom tenisu - Vilim Harangozo (levo) i žarko Dolinar
- u Londonu, 1954. godine

19_13.jpg
Prelaznu zastavu maršala Tita, osvojenu 1955. u Nišu,
zasluženo su poneli gimnastičari DTV "Partizan" I iz Subotice

19_14.jpg
Šesti u državi: ekipa Spartaka koja je 1956. po drugi put u istoriji kluba zauzela
VI. mesto u I. saveznoj ligi

19_15.jpg
Sreten Damjanović, sveski prvak 1971, na pobedničkom postolju

19_16.jpg
Rvač Momir Petković, pobednik na Olimpijadi 1976. u Montrealu (Kanada), sa osvojenom zlatnom medaljom

19_17.jpg

Rvač Refik Memišević, svetski prvak 1981. na pobedničkom postolju u Oslu (Norveška)

19_18.jpg

Zoran Kalinić i Dragutin Šurbek, stonoteniski prvaci sveta 1983. godine, na pobedničkom postolju u Tokiju (Japan)

19_19.jpg

Stonoteniseri Spartaka, s leva na desno:
trener Todor Rakić, igrači: Bela Mesaroš, Zoran Kalinić, Đula Feldi i Mirko Gavrilović,
pobednici Kupa sajamskih gradova Evropa 1977. i 1981.

19_20.jpg

Refik Memišević (sasvim desno), na pobedničkom postolju XXIII olimpijade, 1984. u Los Anđelesu (SAD),
kada je osvojio bronzanu medalju. Kasnije mu je uručena srebrna medalja

Sport u Subotici 1944-1984

SPORTSKA DRUŠTVA

SPORTOVI

ZASLUžENI SPORTISTI JUBOSLAVIJE

DRUŠTVO I SPORT

Sport na putevima istorije

Kalman Petkovič

U  "kišovitu" zoru onog dana kad je grad oslobođen, u oružanoj borbi na železničkoj stanici, poginuo je komandant Subotičkog partizanskog odreda. Bio je intelektualac, vešto je baratao perom, naučna problematika nije mu bila strana, a uz to i sportista. Isticao se na lakoatletskim borilištima. Sredinom tridesetih godina, kada su na terenima preko od bolnice kubikaši kolicima žurno prenosili zemlju za tribine blidućeg gradskog stadiona, student prava Jovan Mikić koji je u partizanskom odredu imao nadimak Spartak - bio je prvak Jugoslavije u troskoku. Kasnije iz Istambula donosi zlatnu medalju, koju dobija u skoku uvis. Njegovo ime urezano je u istoriju fizičke kulture i sporta Subotice, Vojvodine i Jugoslaviii. Sa Jovanom Mikićem Spartakom zaključen je jedan i počeo je novi period u sportskom životu Subotice. O tome što je počelo, govori ova knjiga.O prethodnim događajima trebalo bi da nešto kaže ovaj napis koji je neka vrsta uvoda.

 

I

Moderna fizička kultura u Subotici počela se razvijati u trećoj trećini prošlog veka. Ono što je bilo pre toga (utrkivanje konja, trke hrtova) čini, u stvari, pojmovni krug gospodske zabave. Događalo se i to, kako piše Ištvan Ivanji, da su građani iz zabave na glavnom gradskom trgu lovili puštene zečeve.
Čuvene trke hrtova, poznate u dalekim krajevima, priređivane su obično meseca novembra Tamo napolju na prostranoj čantavirskoj ravnici površine pet hiljada jutara, gde su nekada kmetovi pod nadzorom vlastelinskih pandura odradivali svoj kuluk. Posle tih takmičenja atraktivna povorka (hrtari u crvenim frakovima na konjima, a iza njih gospoda, bogataši i dame u paradnim kočijama) ulazila je u grad, gde su ponekad danima proslavljali hrtove pobednike.

U to vreme je Subotica mračan, blatnjav grad sa prizemnim kućama prekrivenim trskom. Izmedu 1857. i 1870. godine broj stanovnika joj je porastao jedva za pet odsto. Većina stanovništva bavi se ekstenzivnom poljoprivrednom prizvodnjom na primitivnom nivou. Grad još nema svoju industriju, a zanatstvo je nerazvijeno, trgovina slabo razgranata, saobraćaj u početnoj fazi, a prvi voz u Suboticu stiže tek u jesen 1869. godine. U društvenoj strukturi grada inteligencija je zastupljena sa svega jedan i po posto, a od pet odraslih građana samo jedan ume da čita i piše. To je razdoblje narodnih boljki i epidemija.

Dakle, takav je bio grad 1868. godine, kada u nastavnom planu tadašnje gimnazije dobija mesto učenje crtanja i gimnastike. Izabran je i majstor gimnastike u ličnosti Ištvana Papa koji, međutim, nije imao odgovarajuću stručnu spremu. Nadalje, nije bilo gimnastičke dvorane, tako da na tok nastave utiču i vremenske prilike. Časovi fizičkog vaspitanja do osamdesetih godina pretežno se odvijaju kroz igru. U tim igrama moglo je da učestvuje nešto preko dve stotine učenika, naime, toliko učenika uči u gimnaziji tih godina kada se broj stanovnika Subotice približo cifri od šezdeset hiljada.  Uspostavljanjem železničkog saobraćaja ubrzava se krvotok grada. Pijace postaju sve življe, umnožavaju se radnje, a u prodavnicama se dobija sve raznovrsnija roba. Brži je i protok informacija. Menja se uloga novca, osnivaju se banke. Uporedo sa prodiranjem robe i novčanih odnosa - između 1870. i 1880. godine - započinje kapitalistički razvitak, veliko selo se urbanizuje, a društveni život biva sve intenzivniji. Pored kasina, političkih čitaonica i verskih organizacija, 15. decembra 1876. godine počinje da radi Subotičko klizačko društvo (Szabadkai korcsoljázó egvlet).
Novo društvo, u odnosu na utrkivanja i takmičenja sa hrtovima, koja evociraju uspomenu na feudalno doba, proizvod je građanskog progresa, vesnik savremenog života. Društvo kao svoje ciljeve ističe: podizanje valjanog klizalista, osposobljavanje klizača početnika, organizaciju izleta, priređivanje klizačkih proslava i takmičenja. Ciljevi svedoče o modernom društvu, ali u njega se može upisati samo onaj ko je stekao dobronamernu preporuku dva redovna člana i ko je imao četiri forinte za ove svrhe. U to vreme subotički nadničari rade osam dana za četiri forinte.
U godini osnivanja ovog ekskluzivnog klizačkog društva jedan šesnaestogodišnji mladić iz neke bogate porodice putuje čak u Napulj s ciljem da tamo sa izvornih grčkih skulptura modelira disk. Subotičani se s tim modeliranim diskom i drugim sportskim rekvizitima upoznaju avgusta meseca 1878. godine. Tada je u Kertvarošu, gde su u to vreme bili vinogradi i voćnjaci, priređena prva javna atletska predstava. Onovremena štampa među raznim takmičarskim disciplinama spominje trkačke i bacačke numere, mačevanje, rvanje i gimnastiku. Među akterima su mahom imena bogatih pojedinaca, uglavnom imućnih intelektualaca.
Inicijator premijere je Lajoš Vermeš (1860-1945), koji je od svog života pola veka i mnogo novca posvetio sportu. Učestvuje 1880. godine u osnivanju Subotičkog gimnastičkog društva (Szabadkai Torna Egylet), u čijoj upravi mesta dobijaju najviđeniji ljudi grada. Društvo još u toku iste godine organizuje vrlo uspelu „svečanu gimnastičku priredbu" u Gradskom parku (Dudova šuma - prim. prev.). Program traje dva sata, a publika oduševljenim i bučnim interesovanjem prati događaje.
Na leto iduće godine Subotičko gimnastičko društvo organizuje „takmičarski izlet" na Palić. Priredba počinje pešačenjem na razdaljinu od sedam kilometara: takmičari na pucanj pištolja startuju od železničke stanice, pošto su se prethodno uzajamno pozdravili stezanjem ruku, dajući svoju časnu reč da će se pridržavati pravila i da neće varati. Nakon „takmičarskog hodanja" slede još uzbudljivije stvari iza „Bagoljvara". Na programu su bokserske, mačevalačke, trkačke numere, bacanje kugle, plivačka takmičenja i umetničke vežbe (gimnastika). Lokalna štampa oduševljeno pozdravlja i ocenjuje započeti sportski pokret.

To je prva priredba čuvenih Palićkih igara. Bilo bi, naravno, preterano kada bismo palićke priredbe uporedili sa olimpijskim igrama, medutim, pionirski karakter ove inicijative nije sporan. Reč je o tradiciji, stoga njen značaj postaje sasvim jasan ako uzmemo u obzir da je Pjer Kuberten tek trinaest godina kasnije sazvao kongres čiji je cilj bio obnavljanje olimpijskih igara te da su prva olimpijska takmičenja novoga vremena organizovana tek nakon petnaest godina u Atini. 

II

U upravi Subptičkog gimnastičkog društva nije bilo potrebne sloge. Članovi uprave, naime, nisu razumeli nastojanja Lajoša Vermeša, koji je sport hteo da učini dostupnim svima. Staviše, radi toga je, kako je to napisao Ernest Tili, u svom voćnjaku jedan prostor oivičen drvećem opremio raznovrsnim gimnastičkim spravama i lakoatletskim rekvizitima te je svakoga rado uvodio u tajne fizičke kulture. U otmenoj upravi nisu shvatili Vermeša, pa su smatrali da je nastran ili da se ekstravagantno ponaša.  Nakon što je u proleće 1881. godine Lajoš Vermeš sa svojim drugovima trenerima objavio poziv za učlanjavanje u društvo, sazvana je radi reorganizacije skupština Subotičkog gimnastičkog društva, koja je podržala stav uprave i osudila ponašanje trenera. Tako počinje nesloga koja se okončava raskidom. Posle raskida (zvanično 25. jula 1888. godine) osnovano je Sportsko društvo Ahil (Achilles Sport Egylet), koje je dobilo važnu ulogu u organizaciji i popularizaciji palićkih igara i takmičenja.  

Ideja o sportu dostupnom svima i na Paliću počinje da dolazi do izražaja od početka osamdesetih godina. U tom pogledu posebnu pažnju zaslužuje jedna tačka pravilnika o takmičenjima, prema kojoj na njima pored članova mogu nastupati i nečlanovi društva. Štaviše, za ove poslednje nije bila obavezna ni takmičarska odeća. Mogao se baviti sportom svaki ko je za to imao volje.  Kasnije su pored prvenstvenih takmičenja i nadmetanja (za njih je trebalo prijavljivati učesnike) u program uvedena otvorena takmičenja i narodna takmičenja. Znači, na otvorenim takmičenjima mogao je da startuje bez prethodnog prijavljivanja svako ko je imao želju da pokaže šta ume i šta može. U narodnim takmičenjima pak prepoznajemo prethodnika naših savremenih kros takmičenja.  

Razvoj masovnog sporta, međutim, onemogućavale su društvene prilike. Većina stanovništva Subotice u to vreme živi od poljoprivrede, gde je najviše posla baš onda kada su takmičenja priređivana. U zanatskim radnjama radno vreme traje od zore do mrklog mraka. Tek deset godina docnije Udruženje zanatlija, a i tada vrlo nevoljno, sankcioniše uvođenje dvanaestočasovnog radnog dana. Odmor nedeljom je bio dalek san. On je ostvaren tek početkom devedesetih godina na zahtev klasnoborbenog radničkog pokreta. Mladi zaposleni u zanatstvu i trgovini nemaju vremena da se bave sportom ...  

Osamdesetih godina sport je još uvek privilegija jednog uskog sloja. Društvenu osnovu Subotičkog gimnastičkog društva čini izrazito imućna inteligencija. Sportsko društvo Ahil prilikom osnivanja ima četrdeset i četiri aktivna člana, od kojih je četrnaest službenika, devet trgovaca, šest pravnika, tri zemljoradnika, tri učenika, dva zanatlije, dva apotekara, dva lekara, jedan građevinski inženjer, jedan veterinar i jedan novinar. Dakle, i ovde većinu članova društva čine intelektualci iz imućnijih krugova.  
Palićka takmičenja odomaćila su i popularisala mnoge sportske grane. Raznovrsnim atletskim, mačevalačkim, plivačkim, veslačkim takmičenjima 1884. godine priključuje se i gvozdeni konj (biciklizam), koji dospeva u prvi plan interesovanja. Od tada se svake godine priređuju biciklističke trke na putu između Subotice i Palića. Kada je 1892. godine izgrađena 225 metara duga asfaltna pista, trebalo je angažovati engleskog „majstora dresera koji je tri puta nedeljno na majstorskom stepenu radio sa sportistima.  

Biciklizam je dinamizovao sportski život grada. Intenzivirao je radoznalost i interesovanje mladih. Međutim, to je bio skup sport koji umnožava brige društva. Pokloni, pomoć, doprinosi članova i prihodi od takmičenja ne mogu da pokriju rastuće prihode. Materijalne brige lagano iscrpljuju izvore snaga Subotičkog gimnastičkog društva, ubrzavajući raskid do kojeg dolazi 1885. godine.  

Unapređivanje biciklizma zaista je zasluga Sportskog dnaštva Ahil. Ovo društvo tada ima osamdeset i pet potpomažućih članova iz redova različitih nacionalnosti. Njih je Lajoš Vermeš okupio i iz drugih mesta Vojvodine (Novi Sad, Sombor, Senta, Zrenjanin, Srbobran, Stara Moravica, Bačka Palanka), zatim iz Budimpešte i Beograda.

Na spisku potpomazućih članova Društva nalaze se trojica Beograđana: Dušan Popović, činovnik, Petar Trpkov, trgovac i Kojostantin Popović, činovnik.  Na osnovu ovih podataka može se lako pretpostaviti da je Lajoš Vermeš imao razvijene sportske veze. Posredstvom tih veza rastao je i širio se glas o palićkim takmičenjima. Priredbe su izrastale i prerastale lokalne okvire. U jednoj molbi Društva Ahil stoji da takmičenja doprinose interesima Subotice, pošto njihovim posredstvom raste renome banje Palić u zemlji i inostranstvu. Ne govoreći o tome da fizička kultura blagotvorno utiče na opšte zdravstveno stanje ...

Međutim, „zvanična" Subotica nije ispoljavala želju da shvati kako je sport stvar od opšteg interesa i da zaslužuje da mu se pomogne. Gradski oci uglavnom hladno primaju molbe Društva. Tako, na primer, u leto 1889. godine odbijaju da doznače Društvu pomoć od 100 forinti stoga što su „računi iscrpljeni". Baš toga leta (4. i 11. avgusta) na programu Palićkih igara nalaze se 23 tačke sa preko 200 prijavljenih takmičara.  

(Prijavljeni takmičari! O takmičarima otvorenih, narodnih i utešnih prvenstava i njihovoj publici nije nam ostalo pouzdanih podataka)

Bez pomoći vlasti, pre ili kasnije je moralo da dođe do unazađivanja palićkih takmičenja. Karakteristično je da Lajoš Vermeš  koji je 1881. godine igre pokrenuo sa čvrstom namerom da sport učini dostupnim svima  koncem osamdesetih godina razmišlja već o tome kako bi od tih takmičenja trebalo napraviti rentabilne poduhvate. Plemenito nadmetanje polako počinje da se komercijalizuje. . .

Uporedo sa izgradnjom svog sportskog centra Lajoš Vermeš je žrtvovao znatna materijalna sredstva i za izgradnju tramvajske pruge, nadajući se da će se time povećati broj gledalaca. Međutim, zahtevi rentabilnih poduhvata nisu se slagali sa karakterom idealnog cilja. Na tom poslu se moglo samo propasti.  

Stoga, nužno, dolazi do sumraka takmičenja jer je trebalo povećati cene ulaznica; troškovi su rasli, a gledaoci su želeli sve više i više atrakcija za svoj novac. Proces nazadovanja nije mogao da spreči ni taj veliki sportista Lajoš Vermeš koji je u Subotici, Avinjonu, Dižonu, ženevi, Budimpešti, Bratislavi, Beču, Pragu, Gracu i drugde na takmičenjima osvojio šesnaest kupova, dve stotine i pedeset medalja, stotinu i dvadeset diploma i sto četrdeset lovorovih venaca. 

III

Subotičko sportsko društvo (Szabadkai Sport Egylet) osnovano je 12. avgusta 1894. godine. Namera mu je bila da populariše i organizuje „sve oblike" fizičke kulture. Na osnovu njegovog obuhvatnog programa jasno se nazire da je pomalo htelo da bude „zvanično" društvo, stoga se ovo njegovo nastojanje ceni, podržava u Gradskoj kući, mada ne u onoj meri u kojoj se podržavaju učesnici konjičkih trka.  

Za razliku od popularnih priredaba Sportskog društva Ahil, pažnja rukovodilaca novog društva usmerena je na zadovoljavanje zahteva i potreba građana i učenika Subotice (uporedo sa razvitkom grada raste i njihov broj). Palićki sportski centar je bio nepogodan za zadovoljenje ovih potreba: nalazio se predaleko od grada, a sem toga, tada još nije saobraćao tramvaj.

Prema tome, trebalo je u gradu pronaći odgovarajuće objekte. U to vreme Mihalj Kenjveš Tot inicira otvaranje sadašnje Aleje Maršala Tita, kako bi Gradski park (Dudova šuma)  koji bi se mogao razviti u centar za odmor i rekreaciju  postao dostupan svim građanima. Aleja, doduše, nije otvorena, ali je u parku podignuto prvo tenisko igralište, da bi se zatim  u proleće 1895. godine demontirala hala za klizanje na terenima ondašnje Rogine bare i prenela u park kao „čekaonica i svlačionica". Predsednik društva Josip Piuković uskoro potom molbom traži dozvolu za izgradju kuglane. „Kao obrazloženje  piše on  želim da navedem samo to da će se zahvaljujući igralištu za loptanje i kuglani postepeno povećavati broj posetilaca parka . . .".  

Podizanjem novih i razvijanjem postojećih objekata Subotičko sportsko društvo učinilo je Gradski park još privlačnijim. U tome je ono imalo i naklonost Gradskog veća. Adminislracija je, u odnosu na sporu efikasnost u poslovanju, molbu Društva rešavala bez ikakvog zakašnjenja i pravljenja smetnji. Nisu izostali ni prvi rezultati. U godini prve olimpijade nove ere (1896) Subotičko sportsko društvo ima već oko četiri stotine takmičara.  

Rekviziter i tehnički rukovodilac društva (u stvari trener) zvao se Nikola Matković (Matkovich Miklós, 18641945), koji je ujedno bio tehnički rukovodilac i u Sportskom društvu Ahil. Bio je to svestrani sportista, koji se između 1886. i 1889. godine naročito istakao u disciplinama kao što su: gimnastika, atletika, mačevanje, rvanje i biciklizam. Godine 1888. on je na Palićkim takmičenjima pobednik u ,,bacanju kugle uvis", dok haredne godine osvaja prvo mesto na 10.000 metara u biciklizmu.  

Pored Nikole Matkovića u to vreme prve korake čini Ivan Sarić (Szárits János, 18761966), koji će kasnije, 16. oktobra 1910. godine, avionom vlastite konstrukcije, prvi put poleteti iznad Subotice. Kao sin vlastelinskog nastojnika, on se već u desetoj godini, očaran gvozdenim konjem Lajoša Vermeša, odlučuje da će i sam konstruisati nešto slično. Ne zna se tačno da li mu je to pošlo za rukom, međutim, sasvim je sigumo da je 1896. godine u Pečuju postao pobednik na jednom velikom takmičenju.  

Naredne godine, na razdaljini od deset kilometara, Sarić je državni prvak. Potom slede duže relacije. I pobede u Subotici, Senti, Novom Sadu, Beču, Budimpešti, Beogradu ... U zoru našega veka u ovim krajevima se pojavljuje motocikl, a potom automobil. Sportistu prijemčivog na gvozdenog konja, odmamila su mašinska čuda. S njima se ubrzalo vreme. Skratile razdaljine. Sarić kao motociklista tri puta osvaja prvenstvo države. Automobilom dospeva u Pariz.. . I konačno, avion!  

Nadgrobni spomenik Đure Stantića (Sztantics György 18781918) evocira uspomenu na Subotičko sportsko društvo. U pešačenju na trideset kilometara on 1899. godine postavlja državni rekord. Jula meseca 1900. godine vrlo uspešno učestvuje u sprintu i pešačenju. Naredne godine on je najbolji takmičar na razdaljini od sedamdeset kilometara. Novine ga spominju već kao svetskog prvaka.  

Sa vanrednih Olimpijskih igara u Atini 9. maja 1906. godine donosi zlatnu medalju. Na železničkoj stanici ga sačekuje ogromna masa sveta. Ljudi ga podižu na ramena, tako ga nose ulicama uz zvuke duvačkog orkestra, prema centru grada. Na ulicama ga sa prozora ljudi pozdravljaju i kliču mu mašući maramama i šeširima. Kasnije ga prekomerno slave, trojanicama bez kraja i konca.  

Takmičare Subotičkog sportskog društva potkraj prošlog veka sve češće pozivaju u unutrašnjosL Pretežno zbog atletičara i biciklista. U leto 1899. godine oni gostuju u Senti, Vrbasu i Novom Sadu. U organizaciji tamošnjeg Biciklističkog društva u Novom Sadu, održano je veliko takmičenje. Nadmetali su se sportisti Segedina, Beograda, Budimpešte i Temišvara. Subotičani ovde stupaju u prve kontakte sa Beograđanima.  
Posle toga, 21. jula 1900. godine, sledi gostovanje u Beogradu. O tom događaju pišu čak dva lista  Bácskai Ellenőr (Bački revizor) i Bácskai Hirlap (Bački vesnik). Brojna delegacija  četrdeset muškaraca i četiri dame  stigla je u Beograd brodom. Na pristaništu goste sačekuje velika masa. Program takmičenja obnarodovan je plakatima. Na Topčideru je bilo vrlo mnogo gledalaca.  

Subotičani su, navodno, pobedili u svim disciplinama, premda su „neuobičajeni terenski uslovi stvarali ogromne teškoće, a trebalo se suprotstaviti i čuvenim asovima". Štampa je od takmičara posebno istakla Stantića, koji je nadmoćno pobedio u pešačenju. Ivan Sarić je u biciklizmu ostao gotovo bez rivala. Istog dana naveče su pak profesori Lajoš Vermeš, koji je boravio u Beogradu gde je članove kraljevske porodice podučavao u mačevanju, i Nikola Matković priredili demonstracije u mačevanju.  

U međuvremenu se dogodilo još nešto, o čemu su novine referisale samo jednom jedinom rečenicom: „Posle svih takmičenja, Subotičani su Beograđanima prikazali njima još nepoznatu igru foot-bell, koja im se veoma dopala". Utakmicu je organizovao Nikola Matković, koji je kasnije ispričao da su loptu poklonili domaćinima i da je sam kralj, ne baš naročito omiljeni Aleksandar Obrenović, rukovanjem nagradio pobednike i fudbalere.  

Fudbalska sekcija Subotičkog sportskog društva osnovana je 1890. godine. Prva regularna fudbalska utakmica u Jugoslaviji odigrana jc 22. maja 1899. godine u Subotici. „Utakmica je odigrana na prostoru kod Somborske kapije  - piše Bácskai Hirlap - iz nje su kao pobednici izašli Subotičani, jer dok su Halašani napravili samo jedan, Subotičani su napravili čak sedam golova".  

Čarobna lopta je iz Vučidola krenula na svoj osvajački put. Nakon nekoliko nedelja dospeva u Sentu, Vrbas, Novi Sad. Šesnaestog jula 1899. godine Bácskai Hirlap piše: ,,Sa radošću konstatujemo da naši mladi ne samo da i sami upražnjavaju ovaj plemeniti sport, nego i sami šire...".  

Prva utakmica u novome veku odigrana je 24. jula 1901. godine kod Somborske kapije. (Subotičko sportsko društvo -  Mohačko gimnastičko društvo 4:2). Posle nekoliko dana, tačnije 3. avgusta 1901. godine, osnovan je Atletski klub Bačka (Bácska Atlétikai Klub). Novo društvo je želelo da se bavi svim granama sporta, ali je ipak „poseban značaj" posvećivalo fudbalu. 

IV

Sa fudbalom započinje novo poglavlje u razvitku fizičke kulture u Subotici. Ne samo zbog publike. Palićke igre su imale mnogo posetilaca, ali su oni tamo mogli da uživaju samo u pojedinačnim nadmetanjima. Strasni popularizator novih sportskih grana Lajoš Vermeš nije se trudio da odomaći kolektivne igre, premda je fudbal upoznao već 1894. godine, štaviše, predavao ga je na Univerzitetu u Koložvaru (Kluž).  

Nova timska igra je pružala mogućnost mnogo većem broju mladih da upražnjavaju sport nego što je to bilo slučaj sa individualnim takmičenjima. Pored toga, i publiku je više privlačio fudbal, premda je u početku malo njih razumelo pravila igre. Stoga nije čudo što su gledaoci s vremena na vreme pokušali da se umešaju u sam tok igre. Sudija je naročito nervirao gledaoce koji su 3. septcmbra 1901. godine prvi put platili ulaznice (sedište jedna kruna, stajanje pola krune). Od tada klubovi veliku pažnju poklanjaju zadovoljavanju želja publike.  

Tabor navijača se, međutim, samo postepeno uvećavao. Ljudi nisu rado hteli plaćati da bi gledali igre. Na primer, za osamnaesti lokalni derbi 18. maja 1902. godine (Bačka-Sport), štampano je 300 ulaznica, ali je prodato svega 77. Prihod sa utakmice Bačka-Ferencvaroš iznosio je 157 kruna i 20 filira, a izdaci 210 kruna i 35 filira, premda je, navodno, ova utakmica odigrana pred prepunim gledalištem. Na osnovu podataka jasno je da se prihodima od ulaznica nisu mogli pokriti redovni troškovi. Bio je potreban novac, ali otkuda?  

Važnu ulogu tada dobijaju doprinosi od članarine. Zbog toga je poneki gledalac, koji je plaćao visoku članarinu, tim do te mere „smatrao svojim" da je od njega stalno zahtevao pobedu. Ako pobeda nije usledila, on bi se naljutio ne želeći više da plaća. Skoro na svakoj sednici uprave Bačke na dnevnom redu se nalazi „pitanje zaostatka". Ivan Sarić nije naprosto stizao da ponavlja kako članarinu treba postepeno ubirati jer će se u protivnom blagajna isprazniti.  

U međuvremenu rastu i zahtevi igrača. Zoltan Vagner, talentovani igrač Bačke, februara meseca 1902. godine požuruje klub da nabavi mreže (kako ne bi bilo raspre oko golova). Đula Grubor, najbolji napadač, agituje da se kupe dve fudbalske lopte. (Nije bilo čime da se trenira i vežba.) Izgleda neverovatno, ali je istina, to potvrđuje i zapisnik: do juna 1902. godine igrači Bačke nastupaju u vlastitoj opremi.  

Nedostaje sve, a sve treba platiti. Krupne brige oko starta uslovile su pristrasnost i duh klupskog šovinizma. Na različite načine zaprimljeni novac- mecena raspiruje taj duh unoseći u fudbal viruse kapitalističke klasne vlasti. Prastaro je iskustvo da su pitanja fizičke kulture i sporta tesno povezana sa karakterom društvenih odnosa, a u krajnjoj liniji sa borbom klasa, dakle, sa politikom u najširem smislu te reči.  

U prvoj deceniji ovoga veka stanovništvo Subotice je povećano za oko deset hiljada duša. Dolazi do promena i u raslojavanju društva. Velika masa poljoprivrednih radnika postepeno se smanjuje i sve brže raste broj industrijskih, zanatlijskih i saobraćajnih radnika i trgovačkih nameštenika. Umnožavaju se preduzeća i pogoni koji zapošljavaju više od sto radnika. Razvijaju se i radničke organizacije.  

Tih godina kapitalistički proizvodni odnosi osvajaju sve oblasti ekonomskog živola. Rastu proizvodne snage, jača interesovanje za tekovine tehnike, zaoštravaju se i društvene protivurečnosti a rastu i snage radničke klase. Glavni kriterij društvenih sukoba nije više pritajena trajna napetost izmedu konzervativnog zemljoposedničkog sloja i velike, gladne, odrpane mase radnika vezanih za poljoprivredu, nego društvena diferencijacija nastala usled ubrzanog prodora mobilnog bankarskog kapitala.  

Prema izveštaju Radničkog osiguranja ono 1911. godine ima 8.916 članova. Samo u industriji radi preko pet hiljada radnika. Brojčani porast industrijskog radništva uslovljava neprestano jačanje idejnog i političkog uticaja Socijaldemokratske partije, što se ispoljava kroz jačanje tarifnih pokreta, učestalije štrajkove, borbu za biračko pravo, demonstracije i ostale masovne pokrete.  

Radnici na svim poljima javnog života, tako i u sportu, zahtevaju mesto i za sebe. To primećuju čak i gradski oci, jer usled srazmerno visokog nataliteta raste udeo mladog naraštaja u strukturi stanovništva prema životnoj dobi. Međutim, u Gradskoj kući smatraju da onaj ko hoće da se bavi sportom treba da ide u postojeća društva. Radi toga gradonačelnik Karolj Biro prepušta Bačkoj vučidolsko igralište, pošto je „omladini zbog širenja sportskih igara potrebno pogodno igralište".  

Odista, sport osvaja sve veći prostor. Umnožavaju se sportska društva. Gradonačelnički izveštaj Lazara Mamužića 1899. godine spominje već trideset različitih aktivnih udruženja i društava. Od toga su dva  Nimrod i Diana  lovačka društva. Telesnim vežbanjem, ako ne računamo konjičko udruženje, bavi se samo Sportsko društvo sa četiri stotine članova. Gradonačelnički izveštaj iz 1900. godine spominje šezdeset i tri različite organizacije, od kojih sest  sportskih udruženja.  

Odnosi između klubova se, međutim, sve više zaoštravaju. Kroz klupske boje u sport prodiru nacionalističke i klerikalne ideje, što tada  na vrhuncu državotvorne mađarizacije  odgovara interesima vladajuće klase. „Umesto plemenitog nadmetanja društva se rukovode neprekidnim neprijateljstvima"  pisao je u lokalnom sportskom listu Bela Matković, spominjući nekadašnju „slavnu prošlost".  Organizovani radnici ne ne žele da se učlane u građanska društva. Stoga 1911.godine osnivaju Subotičko radničko fiskulturno društvo (Szabadkai Munkás Testedző Egyesület). Predsedništvo s poštovanjem umoljava Gradsko veće da mu prepusti teren izmedu fabrike maslaca i plinare „radi održavanja fudbalskih utakmica koje će društvo organizovati." Teren im nije dat. Subotičko radničko fiskulturno društvo osnovano je u okvirima Socijaldemokratske partije. Njegova uprava ima sedište u Radničkom domu (Bácsmegyei Napló, broj od 23. maja 1912. godine), koji se otprilike u to vreme iz Petefijeve ulice seli u današnju Ulicu Maksima Gorkog. Novine malo pišu o sportskim uspesima ovog društva. Takvih uspeha ono nije ni imalo. U stvari, nije ih ni moglo imati. . .  Dolaze žarki dani. Tokom marta 1912. godine zaoštravaju se borbe oko biračkog prava. Policija 26. marta na korzu puca na radnike koji demonstriraju. Juna meseca konjička policija krstari ulicama grada, vojska je u pripravnosti. Više nedelja u Subotici vlada pravo opsadno stanje. Policijski kapetan Maćaš Salai na osnovu svake anonimne prijave šalje brahijalnu silu. Teško je zamisliti da je u takvim uslovima radničkom timu bilo dozvoljeno da igra fudbal.  U jesen te godine Bačka, koja se nalazila u izvrsnoj formi, pobeđuje jedan budimpeštanski klub. Bio je lep jesenji nedeljni dan, narod je naprosto vrveo Somborskim putem, navijači su bili veoma raspoloženi. Deranci, koji su se načičkali po tramvajima, klicali su Bačkoj. Nekoliko hiljada ljudi više časova se srećno uljuljkivalo, dok su u međuvremenu krvožedni demoni gonili svet u propast.


V

Posle propasti Dvojne monarhije, u prvim nedeljama i mesecima Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca u Subotici četrdeset hiljada ratnih siromaha i zlopatnika traži hleba. Suprotnosti između gladnih i sitih se ponekad zatežu do usijanja i na dugi rok razbijaju spokoj grada. U takvim uslovima ponovo se pokreće krvotok sportskog života. Onovremena štampa pretežno spominje fudbal. Posle četvorogodišnjeg prinudnog odmora ponovo vaskrsava Društvo železničara, kasnije žAKa (železničarski atletski klub). Obnavlja se Bačka pod nazivom Jugoslovensko atletsko društvo. U Dudovoj šumi deluje Sport. Kasnije se osniva SAND (Subotičko atletsko nogometno društvo). Takođe je formirano i više manjih društava.  

Obnavlja se početkom veka formirani Čantavirski atletski klub, a nešto kasnije u Bajmoku Sport klub. To su prva seoska društva u kojima se pored fizičke kulture odvija srazmerno živa kulturna aktivnost. Seoska sportska društva zimi, kada sneg prekrije fudbalska igrališta, ističu se poglavito na planu dramskog amaterizma.  

U razvitku subotičkog fudbala, i uopšte uzev sporta, u periodu između dva rata mogu se razlikovati dva različita razdoblja. Prvi period karakteriše ekonomska konjunktura koja traje do svetske krize. Tada se poput gljiva posle kiše množe građanska sportska društva. Subotičko društvo Soko (osnovano 5. oktobra 1919. godine) uprkos svojoj nacionalističkoj orijentaciji, obavilo je vrlo zapažen posao na razvijanju gimnastike.  

U vremenu pre ekonomske krize fudbaleri dva vodeća subotička kluba postižu istaknute rezultate i u zemaljskim razmerama. Početkom dvadesetih godina kod Somborske kapije blista renomirana Bačka. Koncem decenije, međutim, tim SAND-a, koji podržava bankovni kapital, donosi slavu u Kertvaroš.  

I u ovom periodu klasni odnosi delotvorno utiču na razvitak sporta. Ne samo u životu građanstva nego i u pokretu organizovanih radnika, raste uloga sporta. Premda je svetski rat prekinuo aktivnost Subotičkog radničkog fiskulturnog društva, koje je osnovano 1911. godine i koje je pored fudbala popularisalo i laku atletiku, ono već 1920. godine daje o sebi nove znake života. Međutim, tada dolazi Obznana ...  

Trag starog radničkog društva se gubi, ali kako o tome svedoče zapisnici Mesnog sindikalnog veća  1921. godine deluje Sportski klub Metalac (Vasas Sport Club). Jedan radnički list, u stvari Organizovani radnik, u broju od 23. oktobra 1923. godine, u članku o pokretu metalskih radnika spominje Radnički metalski sport klub, u kome su mogli da nastupaju samo organizovani metalski radnici. Rad uprave ovog kluba usmerava i kontroliše Sindikalna podružnica metalskih radnika, a time „postiže dobre rezultate u susretima sa buržoaskim timovima".  

Po tonu članka može se zaključiti da su talasi klasne borbe zapljusnuli i teren sporta. Karakteristično je, na primer, da je čuveni SAND, u kome je vladao duh liberalnog građanstva, 1922. godine još u dobrim odnosima sa timom radnika, obećavajući da će u naredne tri godine svakog 1. maja igrati sa Vašašem za plaketu Radničkog doma u Tolstojevoj ulici. Prva utakmica je zaista odigrana, ali nakon toga crvenocrni, očigledno na spoljni pritisak, raskidaju sporazum.  

Zaoštravanje klasne borbe u radničkom pokretu prate žestoke idejne i političke borbe. Nakon Obznane komunisti, koji su bili primorani da se povuku u ilegalnost, vode tešku borbu sa nosiocima oportunističkih struja (srednjacima i socijaldemokratima). Oportunisti koriste priliku i nastoje da se ugnezde u radničke organizacije, ali u novim Nezavisnim sindikatima u prvi plan izbija nadmoć klasnoborbenih snaga.  

Unutrašnje borbe u radničkom pokretu pokreću i u sportskim društvima proces diferencijacije. Mnogi članovi starog Radničkog sportskog fiskulturnog društva prelaze u SAND. Do sličnih pojava verovatno je dolazilo i u upravi Radničkog metalskog sportskog kluba, pošto je u proleće 1924. godine, na sednici Mesnog sindikalnog veća koje tada ima već komunističku većinu, izrečena prognoza prema kojoj će Vašaš ranije ili kasnije postati građanski klub".  

Bilo je nečega u tome jer se od tada ovaj klub više ne spominje. Malo-pomalo, i u zapisniku sa sednice Mesnog sindikalnog veća 14. aprila 1924. godine govori se već o SMTCu (Szabadkai Munkás Testedző Klub  Subotički radnički fiskulturni klub). Iza naziva verovatno stoji društvo koje je, prema nekim drugim izvorima, (zvanično) osnovano 1925. godine te je postalo poznato pod imenom Radnički sport klub. Prvog maja 1924. godine tim SMTC-a učestvuje na fudbalskom turniru. Posle dve godine na Bačkinom igralištu je „SMTC u crvenim majicama odmerio svoje snage sa najjačim timovima grada". (Organizovani radnik.)

U ovoj vesti ima izvesnog agitacionog preterivanja jer su u to vreme u Subotici najjači limovi Bačka i SAND, a na pomenutom prvomajskom turniru učestvuju žAK, Sport i jedan mešoviti tim. Nagradu Radničkog doma - statuetu koja prikazuje fudbalera što stoji na podlozi poput mramornog obeliska - predstavnici celokupnog radništva predaju pobedničkoj ekipi železničara.  

Te godine (1926) u celoj Vojvodini sportski pokret radnika dobija puni zamah. Klasnoborbeno društvo se osniva u Novom Sadu i Somboru, zatim u Zrenjaninu, Starom Bečeju, Kikindi, Senti i drugde. U subotičkom Radničkom domu u proleće 1927. godine formiran je omladinski tim Radničkog, koji se publici predstavio jula meseca na igralištu Bačke. Nastup „crvenih pionira", prema saopštenju radničkog lista, ostavio je nezaboravne uspomene u duši organizovanih radnika u gledalištu.  

U drugoj polovini dvadesetih godina, pod uticajem rastućih društvenih napetosti, još više se produbljuju suprotnosti između radničkih i građanskih sportsicih društava. O tome svedoči članak objavljen u listu Szervezett Munkás 8. avgusta 1926. godine, iz kojeg citiramo sledeću rečenicu:
„Proleterski sportisti, ako želimo da sport postane naš, te da naši rukovodioci ne budu direktori banaka i fabrika, bogati advokati i drugi buržuji, objedinimo se u klasnoborbene proleterske klubove i otuda (iz sporta) počistimo eksploatatorske vlasnike nadničara i robova, koji i ovde i kroz ovo žele da obezbede profite nužne za opstanak svoje klase."

Nije teško između redova prepoznati sektaške crte, kruto poimanje klasne borbe koje je izgubilo iz vida da je i u građanskim društvima porastao broj radnika i nameštenika. Ova politika je u svojoj klici nosila opasnost od izolacije proleterskih klubova. List Szervezett Munkás je predložio i to da Radnička komora sazove jednu konferenciju na kojoj bi se trebalo dogovoriti o pitanju osnivanja saveza vojvođanskih radničkih sportskih društava.  

Sa ekonomskom krizom zaključeno je razdoblje velikih uspeha i dinamičnog napretka subotičkog fudbala. Presušuju izvori mecenaškog novca, na utakmicama ima sve manje gledalaca, opadaju prihodi klubova. Ni Bačka, ni SAND više ne mogu da plaćaju onako kao štu su to činili ranije. Stoga jedan deo njihovih igrača napušta ove klubove.  

Kriza u prvi plan ističe timove fabrika sa velikim kapitalom i državnih preduzeća. Među njih spadaju žAK, Fako (tim fabrike čarapa) i Električna centrala. Nije slučajno ni to što je početkom tridesetih godina podsavezno fudbalsko prvenstvo u dva navrata osvojio tim Tri zvezde, u stvari klub apatinskog brodogradilišta.  

Fabrička društva, čijem su formiranju dosta doprineli i sami kapitalisti, naravno, zbog vlastitih interesa, ipak pružaju mogućnost mnogim radnicima i nameštenicima da se bave sportom. Menja se i društveno raslojavanje fudbalera. Godine 1934. Subotica ima 489 registrovanih fudbalera. Od toga broja 69 su činovnici (14,1%), 41 je učenik (8,4%), a 379 (77,5%) industrijski radnici ili trgovački nameštenici. Ove brojke ukazuju na proces demokratizacije sporta, jer, kako je već rečeno, ranije je velika većina takmičara poticala iz redova imućnijih građana.  

„Fudbal je sport širokih narodnih masa,  piše dr Adolf Singer u novembarskom broju časopisa Hid 1934. godine  međutim, istovremeno vidimo koliko je on, u skladu s tim, podložan opštim promenama ekonomskog života. Podizanje fudbalskog nivoa kreće se uporedo sa konjunkturnim usponom, a njegov nazadak je konzekventna pojava krize depresije." (Članak je objavljen pod pseudonimom Jožef Sende.)

Razvitak fizičke kulture tridesetih godina u opštim crtama karakteriše rastuća masovnost. Svoj procvat doživljavaju gimnastika, boks, a odmah zatim i rvanje, raste interesovanje mladih prema lakoatletskim sportskim disciplinama, preko leta mami voda a zimi led, medu sportovima u dvorani stoni tenis se priključuje glasovitom mačevanju. Na razvitak ili nazadak pojedinih sportskih grana utiču i političke prilike. 

VI

Šestojanuarska diktatura nanosi težak udarac progresivnim snagama. Briše demokratske institucije i  nemilosrdno  proganja  radničke  pokrete. Oštra sablja diktature obara se na Komunističku partiju Jugoslavije. Zatvori se pune. Ovo razdoblje (I1).") 1933) predstavlja razdobljc vladajuće cliic diktature. Uprkos svemu, ona ne uspeva da presuši ponornicu napretka.  

U tom vremenu, i to baš u Subotici, održana je Peta konferencija vojvođanskih komunista, koja ukazuje na moguće i realne puteve napretka. Radnička sportska društva postaju važna žarišta revolucionarnog radničkog pokreta. Komunistima se pruža prilika za uspostavljanje veza u teškim godinama progona i šikaniranja. Oni neguju ideale solidamosti i jačaju borbenu svest radničke kJase.  

Šestojanuarski režim takođe deluje na razvitak fizičke kulture. Radi popularisanja i širenja ideje Jugoslovenstva", koju je proklamovao kralj, vlasti delotvorno podržavaju društvo Soko, koje dvadesetih godina uglavnom samo životari. Toj okolnosti grad Subotica može da zahvali nekoliko značajnih objekata koji i posle oslobođenja služe stvari fizičke kulture.  

Subotičko društvo Soko 1926. godine kupuje plac na Paliću, gde podiže letnje vežbalište. Ovo vežbalište je prošireno 1930. godine, a zatim modernizovano. Dve godine kasnije, 1932. na Paliću je otvoren najmoderniji sportski centar ovakvog karaktera. Modernizovane su i školske vežbaonice, u kojima se od 1930. godine pa nadalje podiže nivo nastave gimnastike.  

Gradsko predstavništvo 26. marta 1931. godine donosi odluku o izgradnji Jugoslovenskog doma (Sokolskog doma). Prema nacrtu budžet za izgradnju ovog objekta iznosio je blizu četiri miliona dinara. Ovaj dom je, kao što je poznato, izgrađen na kraju korza, u parku ispred železničke stanice, naravno, o trošku grada. Sve do sloma Kraljevine Jugoslavije domom upravlja društvo Soko, a nosi ime kralja Aleksandra. Dom je tek posle oslobođenja mogao da ostvari svoju uzvišenu namenu, pretvorivši se u sedište sportova i u dom sportske omladine.  

Subotičko društvo Soko počev od 1919. godine organizuje letnje gimnastičke proslave odnosno sletove. Za to je ispočetka najpogodnije Bačkino igralište, ali ono vremenom postaje pretesno. Početkom tridesetih godina polako sazreva misao o izgradnji jednog velikog, savremenog stadiona, što je, u skladu sa zadovoljavanjem zahteva Sokola, realizovano. Novi gradski stadion je svečano otvoren 28. juna 1936. godine, kada je na njemu održan veliki međunarodni sokolski slet.  

Interesantno je, medutim, istaći da društvo Soko nije omasovljavano srazmemo rastućim mogućnostima. Sredinom tridesetih godina  kada broj stanovništva, zajedno sa žiteljima spoljnih naselja, premašuje sto hiljada  broj članova Sokola kreće se oko dve hiljade. Polovina od njih (54,1%) pohađa osnovnu školu. Doduše, tada se na spoljnim naseljima  Novom žedniku, Bikovu i Tavankutu  osnivaju sokolske čete.  

Razloge za tako spori i batrgavi napredak treba tražiti u političkom karakteru Sokola. On je tvorevina režima, donekle vojne usmerenosti, u njemu živi i okružuje ga duh nacionalne isključivosti, koji se skoro graniči sa rasističkom teorijom. Sa zvaničnom, reakcionarnom ideologijom ove organizacije ne slaže se ni većina sportske omladine.  

životni put Jovana Mikića Spartaka vodio je iz Sokola u vojne formacije narodnooslobodilačkog pokreta. On je tek u uniformi stare jugoslovenske vojske iskusio da je vladajuća buržoazija plašljiva i nemoćna, da ne ume i neće da brani zemlju. U surovim godinama fašističke okupacije, u vreme velikih iskušenja on shvata gde treba da je njegovo mesto u sudbonosnim bitkama. Postepeno sazreva kao revolucionar i kao takav se laća oružja da se bori za društveno i nacionalno oslobođenje.  

Napredni omladinci iz čelnih redova novožedničke Sokolske čete tokom 1936. godine odstranjuju nepodobne konzervativne rukovodioce. Uzde usmeravanja prelaze u ruke komunista. Inače, sokolska organizacija je odgajila izvrsne gimnastičare. Njeni takmičari učestvuju na najznačajni[im sletovima u okolini, u Vojvodini i u zemlji. Staviše, čak i u Pragu.  

Iz zvaničnog gimnastičarskog pokreta režima izrasli su revolucionari, borci i vojni rukovodioci visokog ranga. Medu njima su Milutin Morača, narodni heroj. Studentkinja Bosiljka Milićević, čiji su život ugasili žandarmi vlastodržaca (umrla je 14. decembra 1939. godine, nakon ranjavanju u studentskim demonstracijama), bila je takođe član rukovodstva Sokolske čete u Novom žedniku.  

Bilo je naprednih Ijudi, boraca i komunisla i u drugim sportskim društvima. Dr Adolf Singer jedno vreme vodi fudbalsku sekciju SAND-a. Roko Šimoković je član uprave šahovske sekcije grafičara. Ciglarskog radnika Balaža Viraga iz Čantavira organi mađarske okupatorske kontraobaveštajne službc naprosto odvode sa fudbalskog igrališta.  

U drugoj polovini tridesetih godina zloslutni oblaci fašizma" naznačuju neposrednu blizinu rata. U državi se gomilaju društvene nevolje. život postaje teži, nadnice manje, a redovi ljudi pred fabričkim kapijama sve duži. Oko prenaseljenih sela steže se obruč bede. Radnici i mladi najbolje osećaju da se uzde zemlje nalaze u lošim rukama.  

Ovo razdoblje više nije razdoblje bezbrižnih i razigranih takmičenja. Zvezde sa borilišta sve više zamagljuje životne brige, strepnja zbog nesigurne sutrašnjice. To razdoblje karakteriše raslojavanje u pogledu na svet kao i okupljanje naprednih snaga.  

U leto 1937. godine u Subotici svoju zastavu razvija napredni omladinski pokret poznat pod nazivom OMPOK Sve više se ističe uloga borbenog Hida. Pod rukovodstvom komunista oživljava rad Svetlosti, udruženja studenata Pravnog fakulteta. U Radničkom domu vri život. Sve snažniji bivaju sindikalni pokreti. Kasnije se u Novom žedniku osniva Preporod (Kulturna zadruga vojvodanskih kolonista.)

Ovaj mnogoslojni pokret organizuje Komunistička partija Jugoslavije na platformi narodnog saveza (Narodnog fronta) i usmerava ga pod rukovodstvom Josipa Broza Tita. Avangarda revolucionarnog radničkog pokreta postaje pogodna za mobilizaciju u pripremanje narodnih masa za predstojeće borbe.  

Trebalo se pripremiti za borbu protiv snaga razaranja, za odbranu života. U objedinjavanju naprednih snaga, kao i u svakom masovnom pokretu, svoje mesto dobija i fizička kultura. Odluke Pete pokrajinske konferencije Saveza komunističke omladine Jugoslavije za Vojvodinu iniciraju osnivanje kulturno-umetničkih, prosvetnih i sportskih društava.  

Započinje osvajački pohod fašizma. Građani se sve manje interesuju za sportske priredbe. Fudbalska igra postepeno biva sve prizemnija. Društva karakteriše stagnacija, nazadak. Nasuprot tome, u kolonističkim naseljima se razvija masovni sportski pokret u novom duhu.  

U okviru Preporoda osniva se Radničko-seljačko-đački sportski klub. I u ostalim kolonističkim naseljima formiraju se slična društva. To omogućava - prema izveštaju lista Mladi radnik - organizovanje susreta i takmičenja. Ovi susreti međusobno zbližuju mlade, razvijaju duh solidarnosti i saradnje.  

Ova seoska društva, pored patiniranog, klasno-borbenog SMTC-a (Radničkog), nosioci su progresa u sportskom životu. Ona razvijaju klasnu svest, duh zajedništva, samodisciplinu, budnost, borbenost i sve one ljudske i društvene vrednosti koje, evo, već danas, spadaju među samoupravne tekovine naše socijalističke revolucije.

* * *  

Subotički partizanski odred osnovan je u južnoj Bačkoj, u okolini Bačke Palanke, koncem avgusta 1944. godine, i posle nekoliko dana, pod komandom jednog čuvenog sportiste, preko okupirane teritorije kreće u pravcu severa. Tokom septembra i početkom oktobra u subotičkom ataru pokreće i vodi više borbenih akcija. Pre četrdeset godina, 10. oktobra 1944. godine naveče, posle dvadeset sati, iz rejona Skenderova odred je krenuo prema gradu . . . 


16_1.jpg
Fudbaleri Preporoda iz Novog žednika 1936

16_2.jpg
Fudbalski klub Bačka iz 1931.
Prvi sa leva je Andrija Kujundžić - Čiča, jedan od prvih reprezentivaca iz Subotice

16_3.jpg
Okupljanje mladih u sportske klubove - sa jedne predratne utakmice 1936.

16_4.jpg
Biciklistička staza na Paliću 1892. godine

16_5.jpg
Futbalski klub Čantavir 1934.
16_6.jpg
Reprezentativci Jugoslavije u biciklizmu - od 1926 do 1936
Ištvan Santo (lveo) i Deneš Erdelji, inače učesnici olimpijada 1928. i 1936.

16_7.jpg
Đuro Stantić
16_8.jpg
Ivan Sarić

 

16_9.jpg
Golman Geza Šifliš, igrač SAND-a, olimpijac 1928.
16_10.jpg
Rvač Franjo Palković, reprezentativac, prvak države,
učesnik IX olimpijade1928, u Amsterdamu

16_11.jpg
Na čelu povorke sportista grada Suobitice, 1. maja 1945. nošen je portret Jovana Mikića-Spartaka

16_12.jpg
Olimpijski pehar osvojen 1906. godine u Atini - tada pripao Đuri Stantiću

Šta mi radimo?

Magnam dolores commodi suscipit consequatur ex aliquid

Lorem Ipsum

Voluptatum deleniti atque corrupti quos dolores et quas molestias excepturi

Sed ut perspiciatis

Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore

Magni Dolores

Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia

Šta mi radimo?

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.

  • Ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.
  • Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit.

Corporis voluptates sit

Consequuntur sunt aut quasi enim aliquam quae harum pariatur laboris nisi ut aliquip

Ullamco laboris nisi

Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt

Olimpijse medalje

Klubovi

Sportski objekti

Aktivni sportisti

Kontakt

Lokacija:

Park Rajhl Ferenca 12
24000 Subotica, Srbija

Email:

sekretar@sportskisavezsubotice.org

Telefon:

+381 24 553 306